«تریلوژیهای جنگ» منتشر شد / تصویر انسانی از ابرقهرمانان مقاومت
صبح امروز از مجموعه کتاب «تریلوژیهای جنگ» به قلم ایوب آقاخانی که اختصاص به نمایشنامههایی درباره دفاع مقدس و فرماندهان شهید این دوران دارد، رونمایی شد.
صبح امروز از مجموعه کتاب «تریلوژیهای جنگ» به قلم ایوب آقاخانی که اختصاص به نمایشنامههایی درباره دفاع مقدس و فرماندهان شهید این دوران دارد، رونمایی شد.
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از کتاب «تریلوژیهای جنگ» نوشته ایوب آقاخانی امروز دوشنبه 7 مهر همزمان با ایام هفته دفاع مقدس در فروشگاه کتاب جنب حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد. در این مراسم مدیران و هنرمندانی چون قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی، مهدی شفیعی مدیرکل اسبق هنرهای نمایشی و مدیر مسئول روزنامه ایران، ارمغان بهداروند پژوهشگر تئاتر، حمیدرضا افتخاری مدیرکل هنرهای نمایشی رادیو، عبدالحمید قرهداغی مدیرعامل انتشارات سوره مهر و آروین موذنزاده خبرنگار حوزه تئاتر حضور داشتند.
این کتاب شامل سه نمایشنامه درباره محمد جهانآرا، مصطفی چمران و احمد کشوری با عنوانهای «هفت عصر هفتم پاییز»، «تکههای سنگین سرب» و «کابوس شب نیمه پاییز» است که هر سه از فرماندهان شهید دوران دفاع مقدس هستند. همچنین سه نمایشنامه دیگر با عناوین «فصل خون»، «آسمان و زمین» و «اروندخون» نیز در این مجموعه به چشم میخورد که درباره وقایع نگاری هشت سال دفاع مقدس هستند.
اجرای این مراسم برعهده علی بهرامی تهیهکننده و مجری رادیو بود که در فواصل برنامه جملات کوتاهی از نمایشنامههای این تریلوژی را برای حضار قرائت میکرد.
در ابتدای مراسم قادر آشنا ضمن خرسندی از انتشار این کتاب عنوان کرد: هشت سال دفاع مقدس بدون تردید برگ زرینی از صفحات این کشور است که باید آن را پاس بداریم از همین رو معتقدم هر کس که میتواند در این زمینه بنویسد نباید کوتاهی کند. باید درباره افرادی که رفتند تا ایرانی امن بسازند، بنویسیم تا یاد و خاطره و فداکاریهایشان فراموش نشود. از این رو کار آقاخانی در این زمینه جای تجلیل و تقدیر دارد.
وی ادامه داد: معتقدم زبان هنر موثرترین ابزار برای ترویج هنر و فرهنگ است پس باید در این زمینه تلاش کنیم. نمایش «تکههای سنگین سرب» که درباره شهید چمران نوشته بود همچنان در ذهن من باقی مانده است که همین مساله نشان دهنده تاثیر گذاری متون آقاخانی است.
در آثار آقاخانی آدمها از هاله قدسی شان فراتر رفته و به شکل انسانی و باورپذیر به نمایش گذاشته میشوند این بدون روتوش بودن در نمایشنامه و ورود به زوایایی که کمتر از ابرقهرمانانمان مشاهده کردیم وجه متفاوت آثار ایوب آقاخانی در روزگاری است که از حقیقت نوشتن تاوان دارد در ادامه مهدی شفیعی مدیرمسئول روزنامه ایران در سخنانی گفت: کتاب «تریلوژیهای جنگ» که راجع به رویدادها و وقایع جنگ است و به همت سوره مهر چاپ شده از منظر هنرمند خوش قلمی به نام ایوب آقاخانی نوشته شدهاند. نگاه و رسالتی که او برای نگارش آثارش در نظر گرفته در جهت ثبت رشادتها و ماندگار کردن فرماندهان جنگ بوده تا نام و یادشان در تاریخ بماند.
وی افزود: مخاطبان نگاه شاعرانه را در تمامی آثار او میبینند از همین رو نگاهی که آقاخانی به دفاع مقدس دارد نسبت به دیگر آثار متفاوت است. آقاخانی زمان نوشتن این نمایشنامهها با نگاهی به اجرا آنها را به نگارش در می آورده است و در پروسه تولید آنها چه به عنوان کارگردان چه بازیگر و چه مشاور در کنار پروژه بوده از این رو بعد از اجرا، نمایشنامهها شکل و شمایل کاملتری پیدا کردهاند.
وی متذکر شد: نکته دیگر نیز که باعث جذابیت این نمایشها شده این است که افرادی که آنها را اجرا کردند همه از هنرمندان حرفهای تئاتر بودند. همچنین معتقدم اصلا نیاز به نگارش آثار سفارشی و ستایشی در حوزه مقاومت و دفاع مقدس نیست اما این آثار باید به شکل حرفهای تولید و عرضه شوند. توجه به همین مساله و داشتن نگاه انسانی به وقایع و رویدادهای جنگ باعث شده استقبال مخاطبان از این آثار قابل توجه باشد. معتقدم چقدر خوب است به سراغ افراد کمتر شناخته شده و یا وقایع و رویدادهایی که کمتر مورد توجه مردم بوده است، برویم. ما نیازمند نگارش متون مختلف در این زمینه هستیم چون در طول زمان وقایع و افرادی ماندگار شدهاند که درباره شان نوشته شده است.
ارمغان بهداروند نیز در سخنانی بیان کرد: از جنگ نوشتن سی سال بعد از جنگ عهدی است که ایوب آقاخانی برای خودش ایجاد کرده تا از آدمهایی بنویسد که نباید در غبار زمان گم شوند.
وی ادامه داد: جنگی که در کتابهای او شاهدش هستیم نه جنگ نظامی بلکه جنگی است که در آن آدمهایی را برای ما به تصویر میکشد که از مملکت شان دفاع کردند و او حالا آنها را برای ما بازتعریف کرده است. در آثار آقاخانی آدمها از هاله قدسی شان فراتر رفته و به شکل انسانی و باورپذیر به نمایش گذاشته میشوند این بدون روتوش بودن در نمایشنامه و ورود به زوایایی که کمتر از ابرقهرمانانمان مشاهده کردیم وجه متفاوت آثار ایوب آقاخانی در روزگاری است که از حقیقت نوشتن تاوان دارد پس باید به ایوب تبریک گفت.
در ادامه حمیدرضا افتخاری مدیرکل هنرهای نمایشی رادیو بعد از خداقوت به آقاخانی یادآور شد این 6 نمایشنامه مشتی نمونه خروار از آثار این هنرمند هستند و وی در زمینه ادبیات مقاومت و دفاع مقدس آثار دیگری نیز دارد که قابل خواندن و توجه هستند.
آروین موذنزاده خبرنگار تئاتر و فعال رسانهای نیز در بخش دیگر این مراسم با اشاره به اینکه آقاخانی در مقطعی شروع به نگارش نمایشنامههایی در زمینه وقایعنگاری و پرترهنگاری جنگ کرده است که مخاطبان و هنرمندان تئاتر از دیدن آثار شعاری و کلیشهای خسته شده و رغبتی به تماشای آثار این حوزه نداشتهاند، عنوان کرد: ایوب آقاخانی با خلق نمایشنامههایی در حوزه دفاع مقدس باعث شد مخاطبان ارتباطی انسانی، تلطیف شده و شاعرانه با مقوله جنگ برقرار کنند. او با پرداختن به وجوه انسانی شهدای جنگ و قهرمانان شناخته شدهای که همه ما با نام آوازه شان آشنا بودیم باعث شد مخاطب دلزده از نمایشهای این حوزه با رغبت به دیدن آثار دراماتیکی بنشیند که اتفاقا قهرمانش یکی از قهرمانان جنگ بوده افرادی که با تمام ضعف و قدرتها از دل همین مردم برخاستند. آقاخانی وجهه زمینی این قهرمانان را به ما شناساند؛ افرادی که میتوانستند اشتباه کنند، عاشق بشوند و نسبت به اتفاقات آن دوران معترض باشند.
وی یادآور شد: در گذشته مشکلی که آثار حوزه مقاومت داشتند ضعف در ارتباط برقرار کردن با مخاطبان بود چون فاقد نگاه عمیق هنری، سرشار از کلیشههای نخ نما شده و شعاری و بهره مند نبودن از ساختار دراماتیک و شیوه اجرایی خلاقانه بودند اما آقاخانی به شکلی خودخواسته و غریزی با پرترههای جنگیاش وجوه دیگری از این قهرمانان را به ما شناساند و مرز بین هنرمند خودی و غیرخودی را که با برچسبهایی از هم جدا میشدند، از میان برداشت و فضایی به وجود آورد که تمایل کار کردن در این حوزه برای همه هنرمندان فراهم شود.
ایوب آقاخانی نیز در پایان این نشست در سخنانی عنوان کرد: در طول سالهای فعالیتم 2 دغدغه جنگ و مهاجرت هیچگاه من را رها نکرده است. ما کارهای سطحی و پوشالی زیاد در این زمینه داشتیم بنابراین چاپ این مجموعه در سوره مهر و به پیشنهاد مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری تلاشی برای دوری از خط کشیها و ریل گذاری در تئاتر بوده که امیدوارم با چاپ این آثار به شکل یک مجموعه دسترسی آسانتری برای علاقه مندان فراهم شود.
وی تصریح کرد: در سه نمایشنامهای که به صورت واقعنگاری نوشتم شعر را به عنوان یک عنصر نمادین در مقوله جنگ وارد کردم. در پرتره نگاریها نیز بسیار کوشیدم درباره چهرههای متمایزی از جنگ که نقش تاریخی داشتند، حرف بزنم اما مهمترین مساله برای من این بود که در آثاری که به نگارش در میآورم پای این قهرمانان روی زمین باشد چون ما آنها را همیشه فرشتههای بالدار و دست نیافتنی ترسیم میکنیم که پر بیراه هم نیست اما کوشیدم بهوجوهی از آنها بپردازم که مردم کمتر از آن مطلع هستند و این افراد را یکی از خود مردم به تصویر بکشم.
این کارگردان تئاتر در پایان صحبتهایش گفت: معتقدم تا زمانی که ایدئولوژیهای متعالی ما سوار بر تکنیک و فن شوند این ژانر همچنان بومی خواهد ماند اما من تلاش کردم در نگارش این آثار روی مسایل تکنیکی و فنی بیشتر متمرکز شوم. پیش از این هم گفتهام که اگر مهدی شفیعی نبود «تکههای سنگین سرب» هیچگاه به ثمر نمیرسید چون جسارت یک مدیر تاثیر بسیاری در شکوفایی خلاقیت یک هنرمند دارد و همینجا از او سپاسگزارم. رونمایی از این کتاب همزمان شده با سالگرد به شهادت رسیدن شهید جهان آرا است که نام «هفت عصر هفتم پاییز» نیز به همین دلیل برای نمایشنامه انتخاب شده است که این همزمانی را به فال نیک میگیرم.
خواندن بخشهایی از نمایشنامه «هفت عصر هفتم پاییز» پایان بخش مراسم امروز بود.