تشدید نفستنگی در بازارهای هنری
کمیته اضطرار آلودگی هوا در روزهای گذشته اعلام کرد که سالنهای سینما و تئاتر به دلیل آلودگی هوا تعطیل هستند. بعد از آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیهای خبر داد که همه سینماها، سالنهای نمایش و کنسرت، گالریها و موزه هنرهای معاصر تهران فعالیتشان متوقف میشود.
این موضوع واکنشهای انتقادی زیادی را به دنبال داشت. سینماداران میگفتند وقتی قرار است در کمیته اضطرار آلودگی هوا برای تعطیلی سینماها تصمیم گرفته شود، چرا نماینده سینماداران و وزارت ارشاد در این جلسه حاضر نبودند و در شرایطی که سالنها فضای بستهای دارند، شرایط مساعدی است که فعالیتهای خود را ادامه بدهند.
از سوی دیگر گالریدارها و تئاتریها نیز نسبت به این تصمیم انتقاداتی را مطرح کردند و معتقدند چنین تصمیماتی باعث میشود بدنه نحیف فرهنگ و هنر آسیب بیشتری ببیند. بخش بزرگی از سهم بازار فرهنگ توسط بخش خصوصی اداره میشود که متکی به فروش و رقابت هستند و در این شرایط آنها با چالشهای جدی روبهرو خواهند شد.
براساس اطلاعات ثبتشده در هفته پایانی آبان حدود 595هزار نفر به سینماها رفتند و فروش نزدیک به 44میلیارد تومان ثبت شد اما در هفته گذشته با تشدید آلودگی، تعداد مخاطبان به 472هزار نفر و فروش به 36میلیارد تومان کاهش یافت. همچنین از میان 25 فیلم در حال اکران، 9 فیلم کمتر از هزار نفر تماشاگر داشتهاند و تنها یک فیلم توانست در یک هفته بیش از 100هزار مخاطب جذب کند.
در تئاتر هم اوضاع مساعد نیست. دیروز رئیس انجمن صنفی تماشاخانههای خصوصی گفت: «ما امیدواریم زودتر آسمان شهرمان آبی شود و این غبار و آلودگی برود، اما کاش مسوولان در چنین مواقعی اولین و مهمترین تصمیمشان تعطیلی اماکن فرهنگی و هنری نباشد. این سینما و تئاتر نیست که دودزاست.»
داوود نامور با اشاره به تعطیلی فعالیتهای فرهنگی و هنری به دلیل آلودگی هوا گفت توجه به سلامت جامعه بسیار حائز اهمیت است. باید هم به بعد جسمی توجه کرد و هم به بعد روحی و روانی که فرهنگ و هنر نقشی مستقیم در تقویت سلامت روح و روان دارند.
او در گفتوگو با ایسنا، توضیح داد: «مشکل آلودگی هوا، معضلی است که امسال پدید نیامده، اما تشدید شده است و به همین دلیل در اطلاعیهای اعلام شد که فعالیتهای فرهنگی شامل سینما، تئاتر و غیره به مدت 2 روز تعطیل است؛ اعلام این تعطیلی در شرایطی است که مراکز خرید، کافهها، رستورانها و بسیاری از مشاغل دیگر به فعالیت روزمرهشان ادامه میدهند.»
نامور گفت: «در حوزه فرهنگ و هنر که تعطیلی دوروزه شامل حالش شده است، ما دو بخش دولتی و خصوصی داریم. بخش دولتی که منبع تامین حقوق پرسنلش مشخص است و درگیر مسائل دیگری مثل اجارهبها نیست. اما در بخش خصوصی ما تعهدات بسیاری داریم؛ پرسنلی که باید حقوق و بیمهشان را تامین کنیم، تجهیزات را بهدرستی نگهداری و به روز کنیم، اکثر سالنها اجارهبهایی دارند که باید بپردازند و این هزینهها از فروش نمایشها تامین میشود. در واقع باید نمایشی روی صحنه برود و فروش داشته باشد تا بتوانیم هزینههای حداقلیمان را بپردازیم.»
او گفت: «پیش از این نیز در مناسبتهای گوناگون ملی و مذهبی سالنهای نمایشی را تعطیل میکردند و حالا آلودگی هوا هم گویی به این تعطیلات اضافه میشود. اما باید پرسید که آیا مسوولان برای پیامدهای اقتصادی در بخش خصوصی حاصل از چنین تعطیلاتی، راهکاری در نظر گرفتهاند؟ در تئاتر دولتی که سهم آن تقریبا 20 اجرا در روز است، امکانات و کمکهزینههایی داده میشود که البته وابسته به حضور تماشاگر هم نیست. اما بخش خصوصی تئاتر چه خواهد شد؟ بخشی که بیش از 100 نمایش هر شب در تهران روی صحنه دارد.»
رئیس انجمن تماشاخانههای خصوصی گفت: «برخی مدیران تماشاخانهها در تماسهایی، درباره وضعیت تعطیلی سالنهای نمایش طی این دو روز، نقد و گلایه با من مطرح کردند. یک نمایش پس از مدتها تمرین و ممارست، اخذ تمام مجوزها و هزینه در حوزه تبلیغات، کارش را میخواهد شروع کند و اتفاقا بلیتهای دو روز نخست آن تمام میشود. حالا به چنین تعطیلی ازپیشتعییننشدهای میرسد؛ به نظر شما چقدر ممکن است تماشاگری که یک بار بلیت یک نمایش را خریده و نمایش لغو شده، دوباره بلیت آن را تهیه کند؟ چگونه است که در این هوا، بازار و مرکز خرید باز باشد، رستوران و کافه فعالیت کند و فقط سینما و تماشاخانه تعطیل شود؟»
مدیر عمارت نوفللوشاتو گفت: «سلامت تماشاگران برای ما بسیار اهمیت دارد. در چنین مواقعی میتوان با تعریف پروتکلهایی مثل اهدای ماسک هنگام ورود به تماشاخانهها و غیره مدیریت بحران کرد. تعطیلیهای بدون برنامه و فاقد مدل حمایتی، آینده بخش خصوصی فرهنگ و هنر را با تهدید جدی روبهرو میکند. ما برای احترام به آن اطلاعیه و به خاطر سلامت مخاطبانمان، اجراها را متوقف کردهایم، اما انتظار داریم صدای بخش خصوصی هم شنیده شود.»