تشریح عملکرد مرکز پژوهش های مجلس در رابطه با لایحه بودجه 1401/ چاپ 55 گزارش کارشناسی در خصوص ابعاد تخصصی لایحه بودجه

بابک نگاهداری در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، گفت: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی به عنوان بازوی مطالعاتی، پژوهشی و مشورتی قوه مقننه و در راستای ایفای وظایف قانونی خود، موظف به مطالعه، بررسی و ارائه نظرهای کارشناسی بر تمامی طرح ها و لوایح است. بر همین اساس، پژوهش مستمر در حوزه مالیه عمومی و بررسی لوایح بودجه سالیانه و ارائه نظرات کارشناسی بر این لوایح، یکی از مأموریت های مهم مرکز پژوهش ها در هر سال است.

وی با تشریح روند بررسی لایحه بودجه در مرکز پژوهش ها گفت: پیش از ارائه لایحه بودجه، مرکز پژوهش‌ها فعالیت‌های خود در مورد مدلسازی کلان اقتصادی را از چند ماه پیش از تقدیم لایحه بودجه آغاز کرد. مدلسازی کلان اقتصادی، به منظور پیش‌بینی اثرات لایحه بودجه بر متغیرهای کلان اقتصادی انجام پذیرفت که نتایج آن، اندکی پس از تقدیم لایحه بودجه منتشر و مورد استفاده دولت و مجلس قرار گرفت. اقدام دیگر در این زمینه، مشارکت فعال و مؤثر در اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص دو شوری شدن بررسی بودجه بود که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در فرآیند بررسی بودجه اعمال گردید. از دیگر اقدامات قابل ذکر، بررسی بودجه شرکت‌های دولتی بود که در 15 آبان‌ماه به مجلس تقدیم شده بود و پیشنهادات اصلاحی در این رابطه تهیه گردید.

رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: از زمان تقدیم لایحه بودجه سال 1401 کل کشور به مجلس شورای اسلامی تا زمان آغاز بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق، مرکز پژوهش ها با بررسی دقیق لایحه تقدیمی، مقایسه آن با قوانین بودجه سالهای گذشته و تکالیف قانون برنامه پنجساله ششم توسعه کشور، اقدام به شناسایی و معرفی نقاط ضعف و قوت لایحه و ارائه پیشنهاد درباره کلیات بودجه کرد. مجموعه ای از اقدامات که در این بازه زمانی توسط مرکز پژوهشها انجام گرفته است، مواردی چون: تهیه فایل ارائه کلیات بودجه و انتشار عمومی آن، ارائه کلیات و نقاط کلیدی بودجه در کمیسیون‌های تخصصی، انتشار گزارش کلیات بودجه و بودجه به زبان ساده برای عموم مردم و تهیه پیشنهادات جهت ارائه به کمیسیون تلفیق را شامل می شود.

نگاهداری افزود: از جمله دیگر اقدامات انجام شده در این رابطه، برگزاری چندین نشست تخصصی با اساتید و صاحبنظران اقتصادی و نمایندگان محترم مجلس جهت بررسی ابعاد کلان لایحه بودجه بوده است. همچنین نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه سال 1401 در اکثر کمیسیون های تخصصی مجلس توسط مرکز پژوهش های مجلس ارائه گردید.

وی در ادامه گفت: با توجه به آیین‌نامه داخلی کمیسیون تلفیق، مرکز پژوهش ها ضمن حضور در جلسات این کمیسیون، قبل از ورود به بررسی تبصره ها اقدام به ارائه مستقل در جلسات جداگانه نتایج مطالعات پژوهشی در رابطه با کلیات و محورهای مهم تصمیم گیری لایحه و همچنین منابع در نظر گرفته شده در لایحه بودجه ارائه نمود‌. در حین بررسی تبصره ها نیز کارشناسان مرکز پژوهش ها با حضور در تمام جلسات کمیسیون بر اساس مطالعات انجام شده نظرات کارشناسی مرکز را ارائه کردند. همچنین مرکز پژوهش ها با حضور فعال در کمیته های تخصصی مربوطه در حوزه تبصره 14 (هدفمندی یارانه ها)، حقوق و دستمزد و منابع انسانی، شرکت های دولتی، منابع حاصل از صادرات نفت، صنعت، تأمین مالی خارجی، مشارکت عمومی و خصوصی، تسهیلات ترجیحی و تولید و بهره وری پیشنهادهای اصلاحی در رابطه با لایحه بودجه را ارائه نمود.

رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی افزود: علاوه بر این پیشنهادهای اصلاحی منتخب در حوزه انضباط بخشی و ایجاد شفافیت مالی، ساماندهی فعالیت شرکت های دولتی و شفافیت آنها، تأمین مالی سازمان های توسعه ای، تسهیل ورود سرمایه های خارجی، تسهیل تأمین مالی بخش خصوصی از طریق روش های اعتبار اسنادی و فاکتورینگ، طراحی سازوکار پایش طرح های عمرانی نیمه تمام، برش یکساله برنامه دیپلماسی اقتصادی، پیشگیری از اضافه برداشت از بانک مرکزی، تسهیل صادرات خدمات فنی مهندسی از طریق افزایش مدت زمان رفع تعهد ارزی، اصلاح پلکان های مالیاتی، پیشگیری از اتلاف حقوق بیت المال در دریافت حقوق مالکانه معادن از طریق اتصال سامانه های وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان مالیاتی، برنامه ریزی جهت مدیریت بحران آب از طریق ایجاد سامانه زیرساخت اطلاعاتی آب های سطحی و زیرسطحی و اصلاح سند آمایش سرزمینی و مجوز های جدید فعایت بر اساس آن، ایجاد بستر سرمایه گذاری خصوصی در اصلاح نشت خطوط انتقال آب و پیشفروش پساب، ارتقاء کشاورزی از طریق برنامه ریزی برای توسعه آبیاری زیرسطحی، ارتقاء وضعیت دسترسی پایگاه رفاه به اطلاعات جهت حمایت هدفمند رفاهی، ساماندهی تسهیلات قرض الحسنه اشتغال و تعیین مکانیزم ارزیابی و متولی جهت پاسخگویی در این حوزه، تغییر رویکرد صندوق پیشرفت و عدالت به بانک توسعه ای جهت ارتقاء عملکرد و استفاده از ابزارهای مختلف مالی، ارتقاء عملکرد حوزه سلامت از طریق هوشمند سازی و مدیریت تعارض منافع، اصلاح و به روز رسانی معیارهای مناطق کمتر توسعه یافته و سرمایه گذاری در حوزه بهینه سازی مصرف سوخت و حمل و نقل با استفاده از ظرفیت مشارکت بخش خصوصی نیز به صورت مستقل به نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق پیشنهاد و در موارد زیادی این پیشنهادها با نگاه مثبت و موافقت نمایندگان محترم و کمیسیون تلفیق همراه شده و به تصویب رسید.

نگاهداری تاکید کرد: همچنین در این مدت تعداد بیش از 55 گزارش کارشناسی در خصوص ابعاد تخصصی لایحه بودجه به چاپ رسیده است.

به گفته نگاهداری، اهم مصوبات کمیسیون تلفیق، نقاط قوت و ضعف و همچنین اثرات مصوبات بر منابع و مصارف لایحه بودجه در قالب ارائه در اختیار نمایندگان محترم مجلس قرار گرفته است. در زمان بررسی لایحه بودجه در صحن نیز کارشناسان مرکز پژوهش ها در تمامجلسات صحن به صورت مستمر حضور داشته و ضمن ارائه مشورت به نمایندگان محترم، نکات کارشناسی خود در رابطه با پیشنهادهای مطرح شده را به هیئت رئیسه کمیسیون تلفیق ارائه می کند.

رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی گفت: در این فرایند همچنین به منظور ارائه بهتر نظرات مشورتی و پیشنهادهای اصلاحی توسط مرکز پژوهش ها به مجلس شورای اسلامی تلاش شد تا علاوه بر برگزاری نشست های تخصصی با ارسال نامه به اندیشکده ها، پژوهشکده ها و دانشکده های مختلف و همچنین فعالین بخش خصوصی از ظرفیت این نهادها نیز استفاده شود.