تصمیم به عدم حضور در شرم‌الشیخ چرا عاقلانه بود؟
موضع‌گیری مسئولان سیاست‌خارجی و محتوای اجلاس شرم‌الشیخ نشان می‌دهد که تصمیم عدم شرکت در این نشست بر پایه تحلیل اهداف نشست گرفته شده است.
به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: وب‌سایت دیپلماسی ایرانی وابسته به حزب اصلاح‌طلب ندای ایرانیان در تحلیلی نوشت: در حالی که بسیاری از کشورها در اجلاس شرم‌الشیخ مصر درباره آتش‌بس غزه شرکت کردند، غیبت ایران در این نشست پرسش‌هایی را برانگیخت. بررسی زمینه‌های سیاسی، موضع‌گیری مسئولان سیاست‌خارجی و محتوای این اجلاس نشان می‌دهد که تصمیم تهران بر پایه تحلیل دقیق از ساختار و اهداف نشست گرفته شده است.
اجلاس شرم‌الشیخ که با عنوان «آتش‌بس فوری در غزه» برگزار شد، در عمل بیش از آن‌که تلاشی برای توقف واقعی جنگ باشد، به صحنه‌ای برای بازسازی طرح‌های سیاسی آمریکا در منطقه شباهت داشت. محور اصلی گفت‌وگوها نه درباره رفع محاصره یا بازسازی غزه، بلکه درباره چگونگی بازگشت روند موسوم به «طرح ابراهیم» بود، روندی که بر عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی و بازتعریف توازن قوا در خاورمیانه استوار است. از نگاه تحلیلگران، حضور در چنین اجلاسی می‌توانست به معنای پذیرش چارچوبی تلقی شود که در آن، مسئله اصلی فلسطین یعنی پایان اشغال و تشکیل دولت مستقل، عملاً به حاشیه رانده شده است.
سیاست تهران بر مشارکت در گفت‌وگوهایی است که تصمیم‌سازی واقعی در آن انجام می‌شود؛ نمونه‌اش همکاری فعال با بریکس، سازمان شانگهای و جنبش عدم‌تعهد است. در مورد شرم‌الشیخ، منابع نزدیک به دستگاه دیپلماسی می‌گویند بررسی‌های کارشناسی نشان داده بود چارچوب این نشست نه‌تنها پاسخگوی بحران انسانی در غزه نیست، بلکه ممکن است به بازتولید فشارهای سیاسی علیه ایران منجر شود.
فاصله میان عنوان و واقعیت اجلاس شرم‌الشیخ در حالی برگزار شد که همزمان، حملات اسرائیل به غزه ادامه داشت و هیچ‌کدام از بیانیه‌های نشست محکومیت صریح این حملات را شامل نمی‌شد. این نشانه‌ای از جهت‌گیری یک‌سویه اجلاس تلقی شد. بسیاری از تحلیلگران منطقه‌ای نیز بر این باورند که هدف واقعی نشست، مدیریت تبعات جنگ برای رژیم صهیونیستی و ترمیم چهره سیاسی آمریکا در جهان عرب بود، نه یافتن راه‌حلی برای بحران.
براساس همین ارزیابی‌ها، تصمیم به عدم حضور نه از سر بی‌تفاوتی، بلکه از منظر پرهیز از همراهی با روندی گرفته شد که از ابتدا فاقد توازن و صداقت تلقی می‌شد. تهران در مواضع رسمی خود بارها اعلام کرده است که صلح در منطقه تنها زمانی معنا دارد که بر عدالت، رفع اشغال و احترام به اراده مردم فلسطین استوار باشد. حضور در نشست‌هایی که این اصول را نادیده می‌گیرند، به حل بحران کمکی نمی‌کند.
از سوی دیگر؛ در مقابلِ غیبت در شرم‌الشیخ، ایران در اجلاس اخیر جنبش عدم تعهد حضوری فعال و تأثیرگذار داشت. در این نشست که با مشارکت بیش از 120 کشور برگزار شد، هیئت ایرانی نقشی محوری در شکل‌گیری بیانیه نهائی ایفا کرد؛ بیانیه‌ای که نه‌تنها بر حق ملت فلسطین برای مقاومت و تشکیل دولت مستقل تأکید داشت، بلکه اقدام یکجانبه غرب برای تمدید محدودیت‌های قطعنامه 2231 را نیز فاقد مشروعیت دانست.
