تصویر امروز جنگلهای مازندران؛ آیینه عبرت فردای لواسان / عدم نظارت بر «طبیعت‌گردی» راز بروز معضلات غیر قابل جبران و هزینه‌بر!
مخاطبان ما تصاویری از رهاسازی دارو در لواسان و نزدیک دیواره لتیان را برای دانا ارسال کرده اند؛ گویا زباله‌های دارویی که برای دفع آنها پروتکل های خاصی در سراسر جهان تدوین و تالیف شده است، به پسماندهای موجود در طبیعت ما اضافه شده اند؛ در ادامه اشاره ای به اثرات مخرب تبدیل داروها به شیرابه و نفوذ این ماده خطرناک درخاک و آب آشامیدندنی خواهیم داشت.
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ بر اساس تصاویر و ویدئوهایی که یکی از مخاطبان دانا برای ما ارسال کرد، حجم پسماند از داروهای مختلف و بدون استفاده در جاده جنگلی سبوبزرگ لواسان کوچک و در نزدیکی دیواره سد لتیان در روز سوم اردیبهشت ماه سال جاری رهاسازی شده اند! آنچه نگران کننده است ورود بدون ضابطه و نظارت بر گردشگری منطقه و مناطق مشابه است که البته در فقدان این نظارت رهاسازی پسماند اقدامی پیش پا افتاده است در حالیکه ساخت و سازهای غیرمجاز و دست درازی به اراضی ملی و انفال و... دیگر اقدامی است که نتیجه عدم نظارت های مورد بحث است.
اما آنطور که از شواهد و قرائن برمی آید گویا پس از جنگل های شمال کشور، جنگل های هیرکانی که در فهرست یونسکو ثبت است، حالا نوبت به نابودی، آلودگی آب و خاک و در نهایت نابودی درختان و پوشش جنگلی شهرها و استان ها و خاصه این نوشتار منابع طبیعی اطراف تهران رسیده است.
نکته حائز اهمیت این بحث این است که نوع رهاسازی داروها و ضایعات دارویی دوچندان است؛ چرا که گذشته از آثار مخرب و زیانبار رهاسازی زباله و پسماند اعم از پلاستیک، انواع نایلون، شیشه و... که مشکلات جذب در طبیعت و... را در بردارد و الزام به جمع آوری و فقدان قانون و نبود بودجه چالش های جدی به بار آورده اما مشکل اصلی و افزون‌تر این است که محتوای موجود داخل بطری‌های شیشه ای دارو، خشاب های قرص و کپسول، تیوپ های پماد و ضماد و... که همگی در لوای واژه‌ای به نام دارو مصطلح است، در صورت ماندگاری و احتمالا بارش باران و ترکیب با آب و هوا چه تبعات شومی را برای طبیعت رقم می‌زند؟
در حالی که اگر این افراد به طریق صحیح اقدام به تحویل این اقلام به مراکز تحویل پسماند می کردند، نه تنها کسی آنها را دستگیر نمی‌کرد، بلکه در بازیابی برخی از مواد اولیه تولید هم می‌توانستند، قدمی ولو ناچیز بردارند؛ مگر آنکه داستان دیگری در پس پرده واقع باشد و یا اساساً رهاکنندگان پسماندهای دارویی که در تصویر ملاحظه می شوند، تعمدا با اهدافی دیگر چنین اقدامات و واکنش هایی را انجام داده باشند
نکته مخاطره آمیز این داستان رسوخ این ترکیب به عمق زمین است که در اثر گرما و انقضای تاریخ مصرف داروها ترکیبی خطرناک و حالتی مسموم کننده پیدا خواهند کرد. حال تصور کنید این ترکیب با ورود به سفره های زیرزمینی، چشمه ها و دیواره سد لتیان گردشگران محلی و همچنین مردمی که از آب سد برای آشامیدن استفاده می کنند، چه عواقب خطرناکی را باید متحمل شوند! در این باب انتظار می رود که دستگاه های نظارتی با پی گیری موضوع عمد و سهو رهاسازی زباله ها به ویژه زباله های خاص همچون دارو را مشخص کنند.
مطالعه علمی روی اثرات شیرابه ها و زباله های شهری بر درختان جنگلی
مریم ملاشاهی عضو هیات علمی گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، در بخشی از مقاله خود با عنوان «اثرات شیرابه ها و زباله های شهری بر درختان جنگلی» می نویسد: انتخاب مکان نامناسب و عدم مدیریت صحیح در جمع آوری و دپوی زباله و انباشت آنها در جنگلها منجر به آلودگی خاک، هوا و آب شده و باعث تشکیل شیرابه و جریان آن در اراضی اطراف می شود.
این استاد دانشگاه در این راستا مطالعه ای در محل سابق دفن زباله شهر ساری واقع در جنگل زرین آباد (پناهگاه حیات وحش سمسکنده) با هدف بررسی اثرات بلند مدت شیرابه زباله بر روی درختان جنگلی انجام داده است که به لحاظ علمی تاثیرات رهاسازی زباله که موجب تولید شیرابه به ویژه شیرابه های صنعتی می شوند را بررسی کرده است.
سستی و فرسایش خاک و رانش زمین محصول نفوذ شیرابه در زمین
در این رابطهمحمدعلی بهمنیار عضو هئیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری نیز چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه پسماند در جنگل علاوه بر آلودگی و تهدید درخت و جنگل، موجب نفوذ شیرآبه‌ها به آب‌های زیرزمینی و سطحی می‌شود، گفته است: از دست رفتن خاک و فرسایش جنگل مهم‌ترین نگرانی در این حوزه است که به علل مختلف از جمله شیوه‌های نادرست بهره‌برداری، جاده‌سازی و درختکاری روی می‌دهد و همه این عوامل به صورت زنجیروار، تخریب خاک جنگل را تشدید می‌کند و از سوی دیگر عوامل انسانی نیز این آلودگی‌ها را تشدید می‌کند.
بهمنیار در تکمیل بحث تصریح کرده که سرازیر شدن شیرآبه زباله‌ها علاوه بر آلودگی ها، موجب فرسایش و سست شدن خاک و حتی رانش زمین‌های اطراف آن می‌شود.
بررسی تاثیرات منفی رهاسازی زباله و ایجاد شیرابه
عزیر عابسی عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه نوشیروانی بابل نیز درباره تاثیرات منفی رهاسازی زباله و ایجاد شیرابه تصریح کرده است: آلوده شدن جنگلهای مازندران، بیشتر به علت سرازیر شدن شیرآبه زباله‌ها است که طبق مستنداتی که وجود دارد زباله ها را در وسط جنگل دفن می‌کنند که این کار علاوه بر محل دفن، زمین‌های اطراف را نیز آلوده کرده و این آلودگی ناشی از سرازیر شدن شیرآبه‌ها است.
حرف آخر
با این احوال میتوان آنچه امروز در جاده جنگلی سبوبزرگ لواسان کوچک و در نزدیکی دیواره سد لتیان دیده می شود را در مقیاسی کوچک در آینده سیاه و گردگرفته جنگلهای شمال کشور مشاهده و ملاحظه کرد.
چرا که زمانی برخی از افراد و حتی مسئولان محلی استان مازندران که تصور می‌کردند سایت دفن زباله در دل جنگلها موجب تقویت درختان جنگلی و زادآوری جنگل می شود، هرگز تصور نمی کردند در حال رقم زدن جنایتی هستند که با افزایش یک سایت دفن زباله، به تدریج با تصوری غلط شمار سایت هایدفن زباله به 30 سایت خواهد رسید و امروزه عملا نه تنها جنگل بلکه آب دریا و گوشت آبزیان را آلوده و فاسد و نابود می کنند.
بنابراین گرچه برخی از سمن های مردمی هر از گاهی اقدام با جمع آوری زباله ها می کنند، اما این اقدام ارزشمند صرفا فیزیک زباله هایی را از طبیعت حذف می کند؛ در حالیکه رهاسازی این زباله ها و پسماندها تاثیرات منفی خود را پیشتر در دل طبیعت برجا گذاشته اند!
لذا به رغم هشدارهایی که تاکنون بارها مطرح شده باز خاطرنشان می شود که سازمان حفاظت از محیط زیست دولت، شهرداری ها و سایر متولیان و سازمان های مردم نهاد باید در این رابطه قانونی بازدارنده تدوین کنند که با اجرای همگانی آن از هدررفت ثروت ارزشمندی چون درخت و جنگل آنهم در این بازه زمانی که آلودگی هوا و ریزگردها راه بر نفس مردم بسته، این جنگل ها می توانند نقش مهمی در خنثی سازی این معضل داشته باشند. چرا که بر اساس اظهارات کارشناسان هر هکتار درخت پهن برگ می تواند در سال 70 تُن ریزگرد را در خود رسوب دهد. همانطور که ریشه های درختان مانع فرسایش خاک می شوند و در تصفیه آب نقش بسزایی دارند و منافع بی شمار دیگری که برای پرهیز از مطول گویی از آن می گذریم.
ضمن آنکه دریافت و دپوی زباله به طرق علمی می تواند بجا و به وقت تولید ثروت کند.
انتهای پیام /
به گزارش خبرنگار اجتماعی
