«توافق موقت» پیش‌درآمد توافق جایگزین برجام است
یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: توافق موقت به معنای بازگشت به برجام نیست بلکه حرکتی رو به جلو برای یک توافق وسیع تر با ایران است.
رحمن قهرمان‌پور در گفت وگو با «ایسنا» با اشاره به همکاری های فنی و نظارتی ایران با آژانس در حالی که برخی کارشناسان معتقدند این همکاری ها بدون توافق سیاسی بر سر برجام نمی‌تواند دوام یابد افزود: هر دو طرف ایران و آژانس یک حرکت تاکتیکی انجام دادند؛ ایران نمی خواهد پرونده اش به شورای امنیت برود و مکانیزم ماشه فعال شود چراکه گزارش آژانس در فعال شدن مکانیزم ماشه بسیار مهم است و تلاش دارد شرایط از کنترل خارج نشود.
در مقابل غرب دنبال این است که ارزیابی خود را ولو غیرکامل درباره ابعاد فنی برنامه هسته ای ایران ارتقا دهد تا ببیند آیا شرایط فنی برای توافق جدید آماده هست یا نه؟
این هدف مشترک، دو طرف را به سمت همکاری محدود سوق داده است.
وی ادامه داد: فعلا دو طرف در این فصل مشترک کار می‌کنند، از این فاز که عبور کنیم باید دید همکاری ها چه نتیجه‌ای در بر خواهد داشت که به سمت توافق جدید یا توافق موقت طرفین را سوق می‌دهد یا نه! غرب از برجام عبور کرده و این را امروز با قاطعیت بیشتر می‌توان گفت. امروز درباره توافق موقت بحث می‌کنند که به توافقی بلندمدت و البته محدودکننده تر منجر شود. از نظر غربی ها برجام مبنای فنی ای که داشت را از دست داده است اما‌سازوکار و مبنای حقوقی - سیاسی آن ممکن است مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: به نظرم ایران به همکاری با آژانس ادامه می‌دهد، چون مکانیزم ماشه جدی است. تا جایی که این مکانیزم فعال نشود این همکاری ادامه می‌یابد، اما از آن به بعد ایران نیز ارزیابی می‌کند که غرب دنبال یک توافق قوی است یا نه و غرب هم ارزیابی می‌کند که مذاکره و توافق در شرایطی که برنامه هسته ای ایران در این مرحله از پیشرفت است امکان‌پذیر است یا نه. البته معتقدم این برآورد و ارزیابی دو طرفه برای سه، چهار ماه ادامه دارد و این لحن مثبت هم تا همین زمان ادامه خواهد داشت، بعد از آن، دو طرف تصمیمات جدی خواهند گرفت.
قهرمان پور با اشاره به میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران که در حال افزایش است گفت: یک عده معتقدند ایران هنوز به مرحله بازگشت‌ناپذیری هسته ای نرسیده است و جیک سالیوان و رابرت مالی طرفدار این دیدگاه هستند که می‌شود حتی در شرایط فعلی به توافقی با ایران رسید البته به شرطی که ایران محدودیت‌های بیشتری را بپذیرد. اما مخالفان برجام در آمریکا می گویند امکان توافق به شکل قبلی وجود ندارد و توافق جامع باید محدودیت‌هایش به مراتب بیشتر باشد؛ آنها توافق را رد نمی کنند اما معتقدند باید محدودیت بیشتری برای ایران ایجاد شود. وی درباره افزایش نظارت ها از سوی آژانس بر برنامه هسته ای ایران گفت: بخشی از نظارت ها فراپادمانی است مثلا دستگاه نظارت بر غنی سازی در فردو و پایلوت غنی‌سازی در نطنز از این جمله است.
این دستگاه صرفا یک دوربین نیست بلکه در لحظه‌درصد غنی سازی، فشار و دما را می سنجد و این طبیعتا همکاری فراپادمانی است و به خاطر همین همکاری هاست که آژانس از میزان افزایش نظارت ها استقبال کرده است. به نوعی ایران در زمینه برجام هم همکاری می‌کند. البته ایران مجوز نظارت آنلاین به آژانس نداده و فیلم دوربین ها را در اختیار آژانس قرار نمی دهد. به هر حال ایران هم استراتژی خودش را دارد و این طور نیست که به هر آن چیزی که آژانس می گوید تن دهد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: اینکه بگوییم این همکاری ها به احیای برجام منجر می‌شود، این طور فکر نمی کنم. در بهترین حالت این همکاری ها و روند به توافق موقت منجر شود.
قهرمان پور در پاسخ به اینکه توافق موقت آن گونه که آمریکا و غرب از آن نام می برند به چه مفهوم است؟ اظهار کرد: توافق موقت یعنی از نظر زمانی باید محدود باشد، مثلا حداکثر6 تا 8 ماه. دوم اینکه مقدمه توافق جامع تر و محدودکننده تری شود که آمریکایی ها دنبالش هستند. سوم اینکه در ازای اقدامات محدودکننده به همان اندازه آمریکایی ها تحریم را برمی دارند. این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: توافق موقت به معنای بازگشت به برجام نیست، بلکه حرکتی رو به جلو برای یک توافق وسیع تر با ایران است.
--> اخبار مرتبط