جایزه‌ای به نام «جلال آل‌احمد» که از 110 سکه طلا به 250 میلیون تومان پول نقد رسید

خبرگزاری فارس 1401/10/22 - 00:30 مشاهده در مرجع

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، جایزه جلال در سال‌های اول خود که با عنوان پرداخت جایزه 110 سکه بهار آزادی توانست به خوبی مسیر تبلیغاتی را طی کند و بر سر زبان‌ها بیفتد در سال‌های بعد حواشی متعددی داشت که یکی از آن‌ها در میزان جوایز این جایزه ادبی بود که همیشه توجه‌ها را به خود جلب می‌کرد. در این گزارش سعی کردیم از روند کاهش 110 سکه به 30 سکه و بعد‌ها تبدیل آن به پول رایج مملکت صحبت کنیم.

تندیس یازدهمین دوره جایزه ادبی جلال

دوره اول هم 110 سکه اهدا نشد

جایزه‌ای که با عنوان 110 سکه بهار آزادی برای برگزیدگان پا به عرصه جشنواره‌های ادبی گذاشت در دوره اول خود اثر برگزیده‌ای نداشت تا این جایزه بزرگ را ببرد. در این دوره آثار منتشر شده در سال‌های 1385، 86 و 87 توسط داورانی که همیشه گمنام ماندند، ارزیابی شدند، اما از میان سه هزار و 517 جلد کتاب رسیده به دبیرخانه، هیچ‌کدام برگزیده نشدند. در مجموع، پنج اثر شایسته تقدیر اعلام شدند و 25 سکه بهار آزادی و لوح تقدیر به آنان تعلق گرفت.

اختتامیه سومین دوره از جایزه جلال در سال 1389

«منصور انوری» تنها برنده جایزه بزرگ ادبی کشور

در دوره دوم که در سال 88 برگزار شد در بخش داستان اثری برگزیده اعلام نشد تا بتواند 110 سکه را ببرد. این 110 سکه از دوره اول ماند تا اینکه در دوره چهارم به اثر 12 جلدی «داستان جنگ» نوشته منصور انوری رسید. انوری تنها نویسنده‌ای است که در جامعه ادبی توانسته جایزه‌ای به ارزش 110 سکه بهار آزادی را از آن خود کند و برنده جایزه بزرگ ادبیات ایران باشد.

مجموعه 12 جلدی جاده جنگ

وقتی بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان متولی جایزه جلال شد

دوره‌های پنجم و ششم جایزه جلال برگزیده‌ای نداشت. از دوره هفتم به بعد مسئولیت برگزاری‌اش که با خانه کتاب بود (خانه کتاب در آخرین سال دولت حسن روحانی به خانه کتاب و ادبیات ایران تغییر نام داد تا سه موسسه ادغامی را زیر بال خود بگیرد) به بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان واگذار شد. این بنیاد مؤسسه‌ای فرهنگی بود که به‌عنوان بازوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه ادبیات فعالیت می‌کرد.

مأموریت‌هایی چون برگزاری جشنواره شعر فجر، جایزه ادبی جلال آل‌احمد و جایزه ادبی پروین اعتصامی از جمله وظایف این بنیاد بود. با روی کار آمدن این بنیاد، بخش تاریخ‌نگاری از جایزه ادبی جلال کنار رفت و بنا به تصمیم هیأت امناء مقدار جایزه جلال آل احمد به 30 سکه کاهش پیدا کرد و تقدیری‌ها هم به دلیل اینکه قانون مصوبی نداشتند، مبتنی بر جایزه برگزیده عددی در نظر گرفته می‌شد. به طور مثال مقدار جایزه برای اثر شایسته تقدیر در دوره دوازدهم مبلغ 20 میلیون تومان بود.

خانه کتاب دوباره مسئول جلال شد، سکه حذف شد

در دوره سیزدهم برای دومین بار مسئولیت جایزه ادبی جلال به خانه کتاب و ادبیات ایران برگشت. سال 99 جایزه ادبی جلال در اختیار خانه کتاب و ادبیات قرار گرفت تا مقدار جایزه اثر برگزیده به 150 میلیون تومان و شایسته تقدیر به 30 میلیون تومان برسد.

100 میلیون تومان به جایزه جلال اضافه شد

مقدار جایزه بزرگ ادبی ایران که قرار بود در ابتدا 110 سکه بهار آزادی باشد بعد از چند دوره به 30 سکه رسید و از سیزدهمین دوره جایزه جلال به بعد سکه‌ای اهدا نشد؛ بلکه پول، معادل سکه شد. مبلغ جایزه در چهاردهمین دوره جایزه جلال به 250 میلیون تومان و اثر شایسته تقدیر نیز به 50 میلیون تومان رسید.

علی رمضانی مدیر خانه کتاب و ادبیات ایران

برای پرداخت 110 سکه نیاز به حمایت مجلس است

امسال نیز جلال افزایش قیمتی را در جایزه خود نداشت و همان مبالغ سال گذشته به آثار برگزیده و شایسته تقدیر اهدا می‌شود. علی رمضانی مدیر خانه کتاب و ادبیات ایران در نشست خبری پانزدهمین جایزه ادبی جلال در خصوص افزایش قیمت جایزه برای رسیدن به همان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: جایزه ادبی جلال هم‌اکنون گران‌ترین جایزه کشور است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سال گذشته یک مرتبه افزایش را از مبلغ قبلی و نه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت داد و امسال نیز 250 میلیون تومان برای برگزیده و 50 میلیون تومان برای شایسته تقدیر در نظر گرفته شده است. سال گذشته به لحاظ مبلغی تلاش کردیم که به مبلغ سکه و تعداد سکه نزدیک شویم. امیدواریم در تأمین منابعی که در مجلس شورای اسلامی باید صورت بگیرد، توجه بیش‌تری به حوزه فرهنگ و ادبیات داشته باشند و اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی فراهم شود.

جایزه‌ای که تا امروز بیش از 5.3 میلیارد تومان اهدا کرده است

جایزه بزرگ ادبیات ایران با تفاوتی قابل توجه نسبت به جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی و سایر جوایز ادبی به لحاظ مبلغی در حال برگزاری است. این جایزه ادبی در بخش داستانی تا به امروز مبلغی بیش از 5 میلیارد و 300 میلیون اهدا کرده است طوری که اگر 110 سکه بهار آزادی که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است اجرایی شود، باید مبلغی حدود 10 برابر جایزه الا‌نش پرداخت شود. این در صورتی است که در گزارش‌های قبلی (اینجا بخوانید) از میزان چاپ و تیراژ آثار برگزیده صحبت کردیم که نتایج آن نشان‌دهنده بی‌تأثیر بودن این جایزه بر آثار برگزیده خود دارد.

نکته قابل تأمل این‌که اگر قرار بود طبق مصوبه سابق، هر نویسنده برگزیده 110 سکه بهار آزادی جایزه بگیرد، با قیمت امروز این متاع ارزشمند، رقمی معادل 2 میلیارد و 200 میلیون تومان جایزه باید می‌گرفت.

مغفول ماندن پیوست رسانه‌ای

جشنواره‌های ادبی فقط محفلی برای اهداء جایزه نیستند؛ بلکه حداقلی‌ترین کارکرد جشنواره اهدا جایزه و ایجاد حس رقابت است. مغفول ماندن پیوست رسانه‌ای نکته‌ای است که اهالی رسانه سال‌هاست در روند جایزه جلال متذکر می‌شوند، اما هرساله باز سوژه اصلی اهالی رسانه برای پیگیری می‌شود.

پایان پیام /