جایزه شهید همدانی فرصتی برای تامل نویسندگان به این حوزه است

سعدالله زارعی گفت: دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم یادآوری به کسانی است که ظرفیت و توانایی انجام این کار را دارند، اما راجع به این موضوع تامل نکرده‌اند.

به گزارش خبرگزاری مهر، نظر به اهمیت برگزاری دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم، جایزه سردار شهید حاج حسین همدانی، بر آن شدیم که گفت‌وگویی با سعدالله زارعی، رئیس موسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور و از پژوهشگران عرصه دفاع مقدس و محور مقاومت داشته باشیم تا با نظرات وی در خصوص اهمیت و همچنین آثار و پیامدهای برگزاری چنین دوسالانه‌ای آشنا شویم.

*ضرورت برگزاری دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم، جایزه سردار شهید حاج حسین همدانی را بیان فرمایید.

اهمیت این جشنواره به خاطر اهمیت موضوعی است که برای آن در نظر گرفته شده و آن مسئله مدافعان حرم است. مدافعان حرم فضایی را برای جمهوری اسلامی و جهان اسلام و برای منطقه ایجاد کرد. این تعبیری که غربی‌ها بکار بردند، اساسا روند سیاسی را در منطقه تغییر داد.

غربی‌ها خیلی تلاش کردند که منطقه غرب آسیا را تکه تکه کنند و ملت‌ها را در مقابل هم قرار دهند، نظریاتی مطرح شد که امنیت این منطقه وابسته به غرب است، وابسته به آمریکاست، اگر امنیتی باید وجود داشته باشد، این امنیت در تعریف رابطه امنیتی این منطقه و غرب قابل دسترسی است.

این نظریه در طول پس از جنگ جهانی اول وجود داشت، در دوره پس از جنگ جهانی دوم تشدید شد و در دوره جنگ سرد بخصوص برای این مسئله هزینه شد.

نظریه مدافعان حرم، این نظر را ابتدا مطرح کرد که امنیت یک امر درونی است و مربوط به ملت‌ها می‌شود. امنیت یک امر فرهنگی است و مربوط به فرهنگ و رسوم و باورها و ارزش‌های مردم هر منطقه می‌شود و امنیت یک مسئله درون منطقه‌ای است که با برخورداری از نیروهای محلی و منطقه‌ای قابل وصول است.

این نظریه با اقدامات شهید بزرگوار، سردار سلیمانی و شهدای بزرگی همچون سردار همدانی عملا به منصه ظهور رسید و توانست در یک دوره کوتاه حدودا 10 ساله اساسا وضع امنیتی منطقه را تغییر دهد، نه فقط آن انگاره قبلی امنیت که غربی‌ها مبلغ آن بودند کنار رفت، بلکه اساسا وضع دگرگون شد. فقط نظر تغییر نکرد، بلکه فضا نیز تغییر کرد و شاید این جزء عجایب تاریخ است که یک وضع بسیار پیچیده، سرمایه‌گذاری شده و برخوردار از انواع حمایت‌های غربی‌ها در یک دوره کوتاه 10 ساله دگرگون شود و تغییر کند.

تغییر چنین وضعیتی در یک دوره طبیعی یک دوره حداقل 60 تا 70 سال را طلب می‌کرد. یعنی باید سه نسل تغییر می‌کردند تا این شرایط جدید ایجاد شود ولی خدای متعال چنان برکتی در کار شهید سلیمانی و شهید همدانی‌ها قرار داد که این دوره 60 سال، 70 سال به یک دوره 10 سال تغییر پیدا کرد و این جزء عجائب است، به تعبیری جزء معجزات است و متاسفانه در این خصوص کمتر کار شده است.

حالا این مسئله یک وظیفه‌ای را به دوش مجامع فرهنگی گذاشته که با کارهای عمیق فرهنگی، علمی، تصویری و نوشتاری این رویداد را توضیح بدهند، تثبیت کنند و به یک الگو تبدیل کنند. این کار همین جشنواره‌ها و دوسالانه‌هاست که باید با جدیت دنبال شود، تعبیری که مقام معظم رهبری داشتند که ثبت و ضبط درست مسائل مرتبط به دفاع مقدس از اهمیت جهاد در دوران جنگ اگر بیشتر نباشد، کمتر نیست و اینجا هم اگر شما بتوانید درست حقایق مربوط به این اتفاق بزرگ و مهم را روشن کنید، مساوی با همان کار بزرگ مدافعان حرم است.

* آیا کتاب‌های منتشر شده درباره مدافعان حرم، از حیث کمی و کیفی به‌اندازه‌ای است که این دوسالانه برگزار شود؟

خوشبختانه ما شاهد یک جنب‌وجوش وسیعی هم در داخل کشور و هم در خارج کشور، هم در عرصه تولید کتاب، هم در عرصه تولید فیلم و مستند نسبت به این مسئله هستیم. به نظرم همین الان در کشور ما یکی از عناوین پرشمار به لحاظ تولید کتاب و مستند همین مسئله مدافعان حرم است و فکر می‌کنم عدد، عدد بالایی باشد، اگر احصاء دقیقی صورت پذیرد به نظرم در حوزه کتاب به حدود 500 جلد کتاب برسیم و در حوزه مستند ممکن است چند برابر این باشد.

* این نوع جوایز چه تاثیری در روند ماندگاری فرهنگ دفاع مقدس و مقاومت می‌تواند داشته باشد؟

در واقع شما وقتی دوسالانه می‌گذارید و جایزه می‌دهید، می‌خواهید بگوئید که نظام به این مسائل اهمیت ویژه ای می‌دهد، این خود در افرادی که تاکنون به این فکر نیفتاده‌اند که کاری را برای تبیین مسائل مدافعان حرم انجام دهند، تاثیر می‌گذارد. در واقع این یک یادآوری به کسانی است که ظرفیت و توانایی انجام این کار رادارند، اما راجع به این موضوع تامل نکرده‌اند.

* از تجربه چنین جایزه‌ها و مراسم هایی که در طول سالیان گذشته برگزار شده و می‌شود، چه بهره‌برداری بهینه‌ای برای با کیفیت برگزارشدن این جایزه وجود دارد؟

هر کار خوب یک تجربه‌ای است که صورت گرفته، هر تجربه‌ای هم نکات برجسته دارد و نکات قابل انتقاد. با نگاه به کارهای صورت گرفته ما می‌توانیم جنبه‌های برجسته آن را در این کار مورد ملاحظه قرار بدهیم و با نگاه به موارد نقدی که وجود دارد، در جهت رفع عیوب این کار اقدام کنیم.

* با توجه به اینکه دوره اول این جایزه برگزار شده، ارزیابی‌تان از نتایج دوره اول چیست و چه بهره‌ای برای این دوره می‌بریم؟

وقتی به حجم آثار در این دو کار می نگریم؛ متوجه می‌شویم یک‌روند به شدت صعودی در تولید آثار شاهد هستیم. یعنی اگر ما تولیدات سال 1398 و 1399 که مبنای این دوسالانه است را با سال‌های 1396 و 13 مقایسه کنیم 97 می‌بینیم که الان با یک حجم وسیعی از تولیدات مواجه هستیم. البته یک سری رخدادها نیز در این حوزه، باعث گرایش بیشتر برای کار شد و مهم ترین آن شهادت سردار سلیمانی بود که یک دفعه آنچه که در حوزه مدافعان حرم انجام می‌شد، چند برابر شد و نهضت تولید آثار در خصوص مبحث مدافعین حرم ایجاد شد.

* چه‌کار کنیم که قاطبه نویسندگان به سمت این حوزه قلم بردارند؟

قاطبه نویسندگان ممکن است به این سمت نیایند. ممکن است نویسندگان به لحاظ نوشتاری گرایشاتی داشته باشند، به لحاظ مشغله، مشاغلی داشته باشند. مهم این است که ما مسیر را برای نوشتن در این حوزه هموار کنیم.

ببینید، اولین چیزی که در اینجا برای نویسنده موردنیاز است، این است که بانک اطلاعات داشته باشد. ما باید بتوانیم یک بانک اطلاعات قابل دسترس برای عموم نویسندگان در حوزه مدافعان حرم ایجاد کنیم که فرض، وقتی‌که مثلا نویسنده خواست دسترسی پیدا کند به وصیت‌نامه شهدای مدافعان حرم، مشکلی نداشته باشد. اگر خواست مثلا به خاطرات اینها دسترسی پیدا کند، مشکلی نداشته باشد، اگر خواسته باشد با کسانی که با این شهدا آشنایی دارند، تماس بگیرد و جزئیاتی را از اینها سوال کند، این امکان برایش فراهم باشد. یا مثلا چنانچه خواست ببیند تاکنون در این زمینه چه‌کاری صورت گرفته، باید بتواند بدون هزینه، متونی را که در این زمینه تدوین‌شده‌اند، ببیند.

ما اگر این بانک را ایجاد کردیم و این بانک برای او هزینه‌ای نداشت، طبیعتا او هم شوق پیدا میکند و سرعت پیدا می کند تا کاری را که بخواهد انجام دهد. اما اگر اینها نباشد، کار تقریبا در مرز ناممکن است و خیلی دشوار است. ولی مجموعه‌ای مانند مرکز اسناد می‌تواند این بانک اطلاعات را در سایتی قرار دهد و آن را در اختیار افراد قرار دهد.

* به منظور برگزاری بهتر این دوسالانه شما چه پیشنهاداتی می‌دهید؟

فکر می‌کنم به تناسب نامی که این دوسالانه دارد باید دفاتری در کشورهایی که درگیر موضوع مدافعان حرم بودند ایجاد شود؛ مثلا دفتری در کابل، دمشق، بغداد، بیروت، صنعا و... باشد که اینها بتوانند این موضوع را به لحاظ ادبیاتی توسعه بدهند و هم کارهایی که آنجاها در این خصوص صورت گرفته، بتوانند رصد کرده و منعکس کنند.

از آنجا که این یک دوسالانه مدافعان حرم است؛ چون مدافعان حرم یک مقوله کاملا بین‌المللی است، مثل مقوله دفاع مقدس نیست که کاملا داخلی است، باید بتواند با ملت‌هایی که طرف درگیر در این حوزه بوده‌اند، ارتباط گرفته، آثار آنها را شناسایی و جمع‌آوری کند، ترجمه کند، منعکس کند، خبر بگیرد و خبر دهد.