جایگاه نشریه‌های ایرانی در نظام‌های ارزیابی جهانی

به گزارش ایسنا، تازه‌ترین گزارش سامانه «نما» با عنوان «نمای نشریه‌ها 2019: جایگاه نشریه‌های ایرانی در نظام‌های ارزیابی جهانی» منتشر شد. در این گزارش جایگاه نشریه‌های ایرانی در نظام‌های جهانی ارزیابی در سال 2019 آمده است که داده‌های آن از عملکرد نشریه‌ها در سال 2018 گردآوری شده‌اند.

افزون بر این، روند سالانه شمار و میزان تأثیر نشریه‌های ایرانی در این نظام‌ها به همراه جدول‌های مقایسه‌ای با کشورهای منطقه نیز گزارش شده است. حضور در نمایه‌نامه «وب آو ساینس»، حضور در نمایه‌نامه «اسکوپوس»، ضریب تأثیر، امتیاز استنادی، شاخص «اسنیپ»، و رتبه‌بندی نشریه‌های «سکیمگو» از سرنویس‌های این گزارش هستند.

با افزایش شمار نشریه‌ها در نیمه دوم سده بیستم، متخصصان علم‌سنجی کوشیدند سنجه‌هایی برای ارزیابی اعتبار و کیفیت آن‌ها درست کنند. از این روی، سنجه‌هایی کمی و کیفی ساخته شدند و پس از آن نظام‌هایی جهانی برای بررسی اعتبار و کیفیت نشریه‌ها بر پایه این سنجه‌ها پدید آمدند. دو نمایه استنادی «وب آو ساینس» و «اسکوپوس» نخستین نظام‌ها برای سنجش کیفیت و اعتبار نشریه‌ها بوده‌اند که حضور یک نشریه در این نمایه‌ها خود گویای سطحی از کیفیت است، اما در یک دهه گذشته نهادهای علم‌سنجی دیگری نیز کوشیده‌اند چارچوبی برای این کار طراحی کنند. در این میان مؤسسه علم‌سنجی «سکیمگو» و «مرکز مطالعات علم و فناوری» در دانشگاه لایدن هلند نامدارترند.

بر پایه گزارش تازه سامانه «نما»، 36 نشریه ایرانی دارای ضریب تأثیر در نمایه‌نامه «وب آو ساینس» حضور داشته‌اند و بر این پایه ایران در جایگاه سوم میان کشورهای منطقه پس از ترکیه با 60 و امارات متحد عربی با 39 نشریه جای دارد. افزون بر نشریه‌های دارای ضریب تأثیر، 100 نشریه دیگر ایرانی نیز در «نمایه استنادی منابع نوپدید» هستند که ضریب تأثیر ندارند. میانگین ضریب تأثیر نشریه‌های ایرانی نمایه شده در «وب آو ساینس» 1.30 بوده که در برابر انداز 1.05 سال پیش رشد داشته است. همچنین، 167 نشریه ایرانی در نمایه‌نامه «اسکوپوس» حضور داشته‌اند که یک عنوان بیشتر از سال پیش است و بر این پایه ایران در جایگاه سوم میان کشورهای منطقه پس از مصر و ترکیه جای دارد.

بر پایه گزارش نمای نشریه‌ها 2019، میانگین امتیاز استنادی نشریه‌های ایرانی 0.81 بوده و این اندازه ایران را در جایگاه چهارم میان کشورهای منطقه پس از عربستان سعودی، مصر، و امارات متحده عربی جای داده است. افزون بر این، گزارش نشان می‌دهد که میانگین شاخص «اسنیپ» نشریه‌های ایرانی 0.51 است و بر این پایه ایران در جایگاه ششم میان کشورهای منطقه جای دارد. همچنین، 174 نشریه ایرانی نیز در سیاه رتبه‌بندی نشریه‌های «سکیمگو» دیده می‌شوند که سه عنوان در برابر گزارش سال پیش رشد داشته است و بر این پایه ایران در جایگاه سوم کشورهای منطقه پس از مصر و ترکیه جای دارد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با راه‌اندازی سامانه «نما» (جایگاه علم، فناوری، و نوآوری ایران در جهان) می‌کوشد نتایج نظام‌های گوناگون ارزیابی علم، فناوری، و نوآوری را پایش کند و گزارش‌هایی کاربردی در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهد. سامانه «نما» در نشانی NEMA.IRANDOC.AC.IR در دسترس همگان است.

انتهای پیام