جنگ؛ قواعد بازی سیاسی در روسیه را درهم شکست | افزایش نفوذ وابستگان خانوادگی و نزدیکان شخصی پوتین
اقتصادنیوز: تغییرات سریع در ساختار قدرت و ظهور چهره‌های جدید باعث ایجاد حس اضطراب و بی‌ثباتی میان نخبگان قدیمی شده است. آن‌ها نگرانند که پس از پایان جنگ، پوتین دست به بازتعریف مجدد جایگاه‌ها بزند و قدرت و منابع بیشتری را به وفاداران جدید خود اختصاص دهد.
به گزارش اقتصادنیوز، جنگ اوکراین، ساختار سنتی روشنفکران و الیت های روسیه را به کلی دگرگون کرده است. اکنون وفاداری به پوتین و کارآمدی در جنگ مهم‌ترین معیار برای ارزش افراد است. خانواده‌ها و نزدیکان پوتین جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند و افراد ملی‌گرا و مذهبی فرصت‌های نفوذ بیشتری کسب کرده‌اند. الیت های قدیمی تر جامعه، با ترس از تضعیف جایگاه، به سیاست احتیاط و حمایت ظاهری از جنگ روی آورده اند.
از جشن‌های مجلل تا انزوا سیاسی
اکونومیست در گزارشی نوشت: در دو دهه اول قرن بیست‌ویکم، صحنه سیاسی و اجتماعی روسیه پر از رخدادهای خیره‌کننده بود. مجلات براق و پرتیراژ، اخبار مهمانی‌ها و مراسم‌های مجلل را پوشش می‌دادند؛ وزرا، الیگارش‌ها و مدیران شرکت‌ها در کنار هم شام می‌خوردند و ستاره‌های بین‌المللی برای اجرا به روسیه دعوت می‌شدند، سیاستمداران و تکنوکرات‌ها با رهبران کسب‌وکار خارجی دیدار می‌کردند و سپس به قصرهای امپراتوری شهر می‌رفتند تا خاویار سیاه میل کنند.
حال که نزدیک به چهار سال از آغاز جنگی که روسیه هنوز موفق به پیروزی در آن نشده می گذرد، جامعه نخبگان و رووشنفکران روسیه، دچار انزوا و ترس شده‌اند. حضور آن‌ها در فوروم امسال سن‌پترزبورگ بسیار محدود بود و بسیاری به حومه شهر نقل مکان کرده‌اند. کاهش تعاملات اجتماعی ناشی از مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها و نرخ‌های بالای بهره است، اما مهم‌تر از آن، اصلی ترین دلیل فضای بی‌اعتمادی و ترس از تغییرات سیاسی است. به عقده کارشناسان، نخبگان روسیه اکنون تنها با افراد قابل اعتماد و کسانی که مطمئن باشند ارتباط برقرار می‌کنند و هرگونه مبادله اطلاعات مهم بدون حضور مستقیم پوتین، خطرناک است.
شبکه های کلان نخبگان سیاسی پیش از جنگ
تا پیش از آغاز جنگ، ورود و بقای نخبگان در سطح بالای سیاسی روسیه قوانین مشخصی داشت. این نخبگان بیشتر به توزیع منابع اهمیت می‌دادند تا قدرت سیاسی واقعی. آن‌ها در شبکه‌های به هم پیوسته‌ای قرار داشتند که پیرامون پوتین شکل گرفته بود؛ گروه‌هایی متشکل از همراهان اولیه پوتین در سنت پترزبورگ، کارمندان حرفه‌ای، سیلویک‌ها، اعضای سرویس‌های امنیتی، و اولیگارش‌ها که بخشی از ثروت خود را قبل از ریاست‌جمهوری پوتین به دست آورده بودند و وفاداری خود را تضمین کرده بودند.
این افراد در قالب شبکه‌های بزرگ و سازمان‌یافته عمل می‌کردند که شباهت زیادی به خانواده‌های سیاسی داشتند. هر گروه، روابط درونی، رهبران و وابستگان خودش را داشت و برای پیشبرد منافع خود، با گروه‌های دیگر تعامل و رقابت می‌کرد، شبیه به یک خانواده سیاسی که اعضای آن حمایت و وفاداری متقابل دارند.
عضویت در این ساختار باعث می‌شد مسیر پیشرفت برای افراد هموارتر شده و از آن ها حفاظت نسبی می کرد. همچنین تعادل قدرت بین این شبکه‌ها همیشه با تصمیمات شخص رئیس‌جمهور تنظیم می‌شد. پوتین به تعادل میان گروه‌ها توجه داشت و افراد می‌دانستند که ماندن در مسیر مشخص و عدم دخالت در حوزه‌های دیگر، بهترین راه برای حفظ موقعیت و امنیت است.
خبر مرتبط پوتین متوقف می‌شود؟ | شدیدترین اقدام علیه اقتصاد روسیه از آغاز جنگ | شوک به بزرگ‌ترین مشتری دریایی روسهااقتصادنیوز: تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی روسیه، شدیدترین اقدام علیه اقتصاد این کشور تاکنون محسوب می‌شود و برای اولین بار است که دولت ترامپ هزینه‌های مستقیمی را بر مسکو تحمیل می‌کند
جنگ و تغییر قواعد بازی
جنگ در اوکراین این سیستم را به هم زده است. اکنون معیار اصلی ارزش افراد نزد پوتین، توانایی کمک به پیروزی روسیه در جنگ است. او در فوریه 2024 اعلام کرد: نخبگان واقعی کسانی هستند که به روسیه خدمت می‌کنند؛ یعنی کارگران، سربازان، و افراد قابل اعتمادی که وفاداری خود را در عمل اثبات کرده‌اند.
این تغییر باعث شد که سیاستمداران و صاحبان کسب‌وکار برای میهن‌پرست نشان دادن خود تلاش کنند؛ آن ها گاهی دارایی‌های خود را واگذار و مسئولیت‌های جدید می‌پذیرند. در همین حال، کسانی که شکست‌ها یا تأخیرها را بر دوش دارند، دیگر پشتوانه‌ای ندارند. سقوط کلانه وزیر دفاع پیشین، سرگئی شویگو، و معاونش تیمور ایوانوف نمونه‌ای بارز است؛ آن‌ها پس از ناکامی‌ها و اتهامات فساد، به شدت مورد تنبیه و تضعیف قرار گرفتند.
مرگ یا سقوط اعضای ساختارهای قدیمی، مانند خودکشی وزیر حمل‌ونقل رومان استاروویت، حس بی‌ثباتی و ترس را در نخبگان تقویت کرده است. آن ها اکنون تنها با افرادی که پوتین به طور مستقیم به آن‌ها اعتماد دارد، در ارتباط هستند و هر گونه خطای کوچک می‌تواند به سقوط یا سرزنش عمومی آن ها منجر شود.
ظهور وابستگان و نزدیکان پوتین
یکی از تحولات قابل توجه، افزایش نفوذ وابستگان خانوادگی و نزدیکان شخصی پوتین است. نمونه بارز آن آنا تسویلیوا، معاون وزارت دفاع و مدیر صندوق مدافعان وطن است که گفته می‌شود نزدیک‌ترین خویشاوند پوتین است. تسویلیوا مسئولیت اطلاع‌رسانی درباره قربانیان جنگ و مدیریت برنامه‌های حمایتی از سربازان را بر عهده دارد و به عنوان نماینده‌ای پرنفوذ و مورد اعتماد پوتین شناخته می‌شود.
نقش زنانه و نحوه تعامل او با خانواده‌های سربازان، به همراه رفتار گرم و نزدیکش با جامعه، موجب شده که تسویلیوا به چهره‌ای کلیدی و رسانه‌ای تبدیل شود. در کنار او، کاترینا تیخونوا، که به عنوان دختر پوتین معرفی می‌شود، در رویدادهای مهم علمی و سیاسی نقش دارد و حضور خانوادگی در نهادهای قدرت افزایش یافته است. این تحول نشان‌دهنده بازتعریف معیارهای وفاداری و جایگاه افراد در ساختار قدرت است.
ملی‌گرایان و روشنفکران مذهبی در قدرت
همزمان با تغییرات در ساختار نخبگان دولتی، متحدان جدیدی با گرایش‌های مذهبی و ملی‌گرایانه به صحنه قدرت در روسیه وارد شده‌اند. ازدواج کنستانتین مالوفیف، سرمایه‌دار رسانه‌ای محافظه‌کار، با ماریا لووا بلوا، کمیسر حقوق کودکان روسیه، نمونه بارز این روند است. این زوج، هر دو طرفدار ارزش‌های سنتی و هویت روسی هستند و با حمایت کرملین، چهره‌ای تبلیغاتی و فرهنگی برای پروژه امپراتوری‌گرایانه پوتین ایجاد کرده‌اند.
مالوفیف با رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، پیام‌های ناسیونالیستی و مذهبی را ترویج می‌کند و لووا بلوا از نفوذ خود برای پیشبرد سیاست‌های دولت استفاده می‌کند. اتحاد این گروه‌ها با پوتین نشان‌دهنده‌ی ترکیب جدید قدرت است که شامل خانواده، وفاداری نظامی و ایدئولوژی راست‌گرا می‌شود.
تبلیغات، ارتش و سرمایه‌گذاری جنگی
جنگ اوکراین به شکل گسترده، همه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی را به خدمت جنگ درآورده است. پوسترهای تبلیغاتی مردان را به خدمت سربازی تشویق می‌کنند و وعده‌های مالی و مزایای شغلی ارائه می دهند. با وجود این، نیروی انسانی کافی برای ارتش هنوز دچار کسری است و دولت تلاش می‌کند تا با تبلیغات و ترویج مفاهیم میهن‌پرستی، جنگ را جذاب نشان دهد.
چهره‌هایی مانند آرتیوم ژوگا، فرمانده سابق نیروهای جدایی‌طلب در اوکراین و فرستاده رئیس‌جمهور به منطقه اورال، نماد این سیاست هستند. ژوگا با سابقه جنگ و مبارزه، نماینده الگوی جدید نخبگان جنگی است که نه از طبقه سنتی، بلکه از میان مبارزان ساخته شده‌اند. برنامه‌های آموزشی و مدیریتی برای کهنه‌سربازان و معرفی آن‌ها به نهادهای قدرت، بخشی از تلاش برای تربیت نسل جدید نخبگان وفادار به پوتین است. ظهور نسل جدید سیاستمداران در روسیه
آموزش نخبگان جنگی و آینده قدرت
پروژه‌هایی مانند «زمان قهرمانان» برای سربازان بازگشته از جنگ طراحی شده است. به این سربازها آموزش مدیریت، کسب‌وکار و خدمات دولتی می‌دهند و آن‌ها را برای ورود به ساختار قدرت آماده می‌کنند. حضور این افراد در مراسم و برنامه‌های رسانه‌ای، تصویری از وفاداری و شایستگی را به نمایش می‌گذارد و موجب می‌شود که نخبگان سنتی مجبور شوند به این روند جدید واکنش نشان دهند.
تغییرات سریع در ساختار قدرت و ظهور چهره‌های جدید باعث ایجاد حس اضطراب و بی‌ثباتی میان نخبگان قدیمی شده است. آن‌ها نگرانند که پس از پایان جنگ، پوتین دست به بازتعریف مجدد جایگاه‌ها بزند و قدرت و منابع بیشتری را به وفاداران جدید خود اختصاص دهد.
همچنین بخوانید- پوتین: ابتکارعمل دست ماست / ارتش اوکراین در حال عقب‌نشینی است
- پاسخ کنایه آمیز زلنسکی به پیشنهاد پوتین: اگر می‌خواهید دیداری نباشد، شرطش این است مرا به مسکو دعوت کنید
- 5 سناریو درباره دیدار پوتین و ترامپ | آیا جنگ روسیه و اوکراین به آخر خط رسیده است؟
- سفر مقام ارشد هند به روسیه همزمان با تهدیدهای ترامپ / پوتین در دیدار حاضر شد
