جوادی: گاهی توانستن را فراموش می‌کنیم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، نشست تخصصی زن و سینمای بین الملل از سلسله نشست‌های تخصصی با محوریت جایگاه زن در سینمای جهان با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی روز سه شنبه سوم تیرماه با حضور جمعی از زنان فعال در حوزه رسانه، فرهنگ و سینمای بین الملل برگزار شد.

در این نشست که به میزبانی فارابی و با حضور مدیر عامل این بنیاد ملی سینمایی برگزار شد انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور نیز حضور داشتند و دبیر این جلسه را مهسا فرزان رئیس تشکل زنان انقلاب اسلامی بود.

در ابتدای این جلسه مهسا فرزان با عنوان اینکه ما با تشکیل انجمن زنان انقلاب اسلامی سعی به هم افزایی در حوزه زنان مسلمان و انقلابی داشتیم تأکید کرد: من خودم با تجربه کار سینمایی این موضوع همواره از دغدغه هایم بوده و لازم می دانم که به این موضوع مهم با حضور و مشارکت خود زنان و نگاه زنانه به سینما به خصوص در بخش بین الملل بپردازیم.

دبیر کل تشکل زنان انقلاب اسلامی ادامه داد: ما نیاز به چنین نشست هایی داریم تا یکدیگر را از نزدیک بشناسیم و با تعریف کارگروه های ویژه بتوانیم نگاه زنان اهل مقاومت و بین الملل حاضر را به عرصه سینما جلب کنیم تا این بخش را رونق بدهیم. وی هدف خود از سلسله مراتب را بررسی تک بعدی نیست و می خواهیم این موضوع را در پهنای تمام انقلاب اسلامی تبیین کنیم.

در ادامه این نشست مینایی پور متخصص حوزه زنان و خانواده با بیان اینکه ما هنوز به ابر قهرمان در زنان در فیلم های خودمان نپرداختیم افزود: هالیوود در موضوع قهرمان سازی و ابرقهرمان سازی از یک زن همچنان پیشرو است و آغاز کرده و با تفاوت نقشها با حضور زنان در سینما در عرصه بین الملل رو به رو هستیم. در ادامه این نشست دانشجوی سینما در لبنان با بیان اینکه بازنمایی زن شرقی و مسلمان و خاورمیانه در تمام جهان تحت تأثیر گفتمان هژمونی جهان است و با توجه به نگاه غرب به انسان شرقی بیان کرد: انسانی که عقلانیت ابزاری ندارد و این روایتی است هژمونی غرب از آغاز استعمار در قالبهایی مثل تصویر و سفرنامه نویسی تعریف کرده که خود مردم شرق هم آن را پذیرفتند و در سینما هم همین تصویر بازتاب داده شده است و در کشورهای اسلامی و... هم زن شرقی یک انسان منفعل است که کنشگری آن هم باعث حرکت های عجیب و غریب می شود.

ریحانه مرتضی کارگردان زن لبنانی در نشست زن و سینمای بین الملل هم گفت: سینمای لبنان در حال حاضر تازه در اول راه خودش است و هنوز خیلی کار دارد تا به یک سینمای فاخر تبدیل شود و حتی فیلمهایی که در لبنان داریم متاثر از دو جریان اصلی است جریانی که وابسته به سینمای غرب است و جریان دوم که متاثر از مقاومت اسلامی است.

این کارگردان لبنانی با بیان اینکه ما در موضوع نویسندگی نیز مشکل داریم و هنوز فیلمنامه های خوبی در این حوزه نداریم اضافه کرد: در حوزه ابزار و امکانات نیز در مضیقه هستیم و فیلمهایی که در حوزه مقاومت ساخته می شود مشکل دارد در زمینه ظرفیت انسانی و حضور بازیگران نیز در این فیلمها مشکل داریم چرا که فردی که در فیلم مقاومت ایفای نقش می کند باید خودش موضوع را قبول داشته باشد و نیاز به بازیگران متعهدی داریم تا بازیگر به عنوان الگوی زن مسلمان معرفی شود.

ارشادی از فعالین حوزه رسانه نیز با بیان اینکه مشکل اساسی ما در سینما فرم و محتواست و برای بازتعریف آنها نیاز به نگاه تمدنی به این موضوع داریم. ما برای تحول در سینما باید نگاه تمدنی داشته باشیم ما در اسلام باید نگاه الهی و توحیدی را جایگزین نگاه مادی گونه و غیر الهی کنیم. ارشادی با تأکید بر لزوم غنی سازی در حوزه محتوا گفت: اگر محتوا را درست بچینیم می توانیم سینمای اسلامی را تعریف کنیم.

تک فلاح دبیر گروه خانواده روزنامه همشری نیز در این جمع گفت: اگر بخواهیم در مورد سینمای بین المللی حرف بزنیم یک ماجراست از مواجهه زن با سینمای بین الملل بخواهیم صحبت کنیم حرف دیگریست. وی با تأکید بر بیانات رهبری در مورد نقش و جایگاه زنان گفت: ما باید در سازکار سینمای ایران خیلی سینمای مسلمانی نداریم و در خود فیلم های مقاومتی هم المان های غیر اسلامی هست که خود ما هم قبول نداریم و آنچه می خواهیم هنوز به آن نرسیدیم. ما جایگاه زن را چه می دانیم؟ زن در خانواده تعریف می شود و اگر زن را از خانواده و خانواده را از زن بگیریم نمی توانیم قدم موفقی برداریم و آنچه فکر می کنیم خانواده باید رقم بزند جایگاه زن در خانواده را باید در سینما نشان دهیم. هنوز در سینمای ایران هم زن واقعی در بستر خانواده معرفی نشده است.

در ادامه نشست زن و سینمای بین الملل زینب عسگری طرفه العین فعال حوزه رسانه از کشور هندوستان با بیان اینکه هر وقت ما هندی ها را می بینند می گویند سلام ما را به آمیتا باچان برسانید و من نمیدانم سینمایی که ایشان در آن بازی کرده جز خالی بندی چه جذابیت دیگری داشته؟ تأکید کرد: ایرانی ها در حوزه زنان دچار بحران هویت هستند و این بیشتر از هرچیزی جامعه ایرانی را تهدید می کند. این فعال حوزه رسانه از کشور هندوستان با خواندن شعری گفت: ایرانی و به خصوص زنان آنان باید خیلی قدر خود را بدانند و بر اینکه زن مسلمان ایرانی یک زن مبارز و واقعی است و شاید اگر قدر خود را می دانستیم به خصوص به عنوان یک زن مسلمان کارهای بهتری می توانستیم کنیم.

در پایان این گفتگوی زنانه در حوزه سینما بتول محقق استاد دانشگاه اهل کشور افغانستان در مورد سینمای این کشور با بیان اینکه دنیای امروز دنیای ارتباطات است گفت: امکان ندارد با هم زندگی کنیم و در تعامل نباشیم اما سینمای افغانستان آنطور که باید و دوستانه با جامعه آن ارتباط نگرفته و البته پیشینه سینمای افغانستان تاریخچه خاصی ندارد و مثل ایران با مسافرت اشراف سینما وارد این کشور شد اما در زمان جمهوریت و از کنفرانس بن در سال 2001 در افغانستان که حکومت راه جدیدی برای ادامه پیدا کرد سینمای این کشور را توسعه داد و بسیاری از افغانستانی های علاقه مند به سینما و تحصیلکرده در این حوزه را علاقه مند به فیلمسازی کرد و از این دست میتوان به فیلم رشید لطیفی با نام عشق و دوستی که با مشارکت هندوستان ساخته شد نام برد و البته جذابیتهای خود را داشت اما ما به عنوان مسلمانان دوست داریم تاثیر چنین فیلمهایی را روی خانواده و کودکان خود ببینیم و در نگاه من فیلمهای ما و سینمای افغانستانی هم ارتباطی به تمدن، اخلاق و ارزشهای ما ندارد.

محقق در ادامه با بیان اینکه هیچگاه فیلم هایی که با موضوع افغانستان ساخته شده هیچگاه زن مسلمان افغان را نشان نداده عنوان کرد: فیلم های افغان که حایز رتبه در بین الملل هم شدند حجاب زن مسلمان و تلاش زن مسلمان را نشان نداده مثلا به عنوان یک زن افغانستانی در داخل این کشور حتی زمان رانندگی به خاطر نوع پوشش من فکر میکردند من ایرانی هستم و می گفتند: استاد ایرانی است و همین کلمه باعث شد من روی لباس اصیل افغانستانی تکیه کنم باید بگویم در سینمای ما حتی لباس افغانستانی زنان که برجستگی های بدن را نشان ندهد جایی ندارد. ما باید بدانیم در حوزه مقاومت باید از مشارکت همه استفاده کنیم ماننده شهید حاج قاسم سلیمانی که با فاطمیون در عرصه نظامی توانست با کمک فاطمیون بتواند فتوحات بزرگی کند.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: نباید زن را جامعه مسلمین به عنوان زن دوم بنامیم و در حدیث کسا اشاراتی داریم که همه آقایان به کنار هستند و رأس را حشرت زهرا (س) دانستند و وقتی ما حضرت زهرا را بعنوان الگو داریم چرا باید کسانی که مدعی هستند از زن به عنوان قدیس استفاده نکنند و آن را بعنوان ابزاری در جهت تبلیغات و پیشبرد اهداف خود استفاده کنند؟

در ادامه این نشست سید مهدی جوادی مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی با بیان اینکه از همه فرمایشات دوستان استفاده کردم فکر کردم که حالا اینجا در بنیاد سینمایی فارابی چه کنیم؟ مرکز فارابی به عنوان نهاد ملی سینمایی ایران وظیفه دارد در مقابل این صحبت ها مسائل را تدبیر کند. مدیر عامل فارابی در ادامه گفت: مسئله زن در سینما و بازنمایی سیمای زن در سینما هم وجهه داخلی و در ایران دارد و آنچه بیرون از مرزها اتفاق می افتد که باید نگاه تطبیقی داشته باشیم.

وی در مورد افراد حاضر در این نشست نیز افزود: عمده افراد حاضر در این نشست که فعالین حوزه رسانه، فرهنگ و بین الملل هستند باید به این فکر کنیم که گاههی اوقات در بسیاری از مسائل از جمله زنان بومی و ملی نگاه می کنیم و فراموش می کنیم میتوانیم حرفهای جهانی بزنیم و از ویژگی های امام خمینی هم همین بود که از قلب اروپا در بوسنی تا قلب آفریقا در نیجریه صحبت های امام تأثیرگذار است. جوادی با اشاره به همین موضوع گفت باید مصداقی بحث کنیم و اینکه اولا باید بپذیریم ما در بازنمایی زن مسلمان در سینما دچار لکنت هستیم و نیاز به شجاعت داریم اگر هم لکنت نداشته باشیم گاهی نمی دانیم می خواهیم چه بگوییم؟ بسیاری از موضوعات را هم نمی شود کپسولی به هنرمندان بگوییم بسازد و باید او بر اساس باور خود کار کند و همه آنها باید معتقد باشند و تا شما به چیزی معتقد نباشد نمیتوانی اثر متعهد خلق کنی و در هنر اینها اثر وضعی دارد. هر چقدر بخواهیم دستوری در این حوزه کار کنیم یک شکل کاریکاتوری از زن مسلمان بروز می دهد و باید بگویم از سینمای امروز ایران این چه می خواهیم بیاید بگوییم؟ در نمی آید و از بضاعت موجود نمی توان انتظار چنین خروجی داشت. سینمای امروز بعد از انقلاب از فارابی شروع می شود و امسال چهل سالگی فارابی است و در این سن باید بگوییم بازنشستگی آن است و دچار تغییر نسلیم و این تغییر نسل هم تهدید است و هم فرصت است که یک نسل آگاه به اشتراکاتش به جهان اسلام است بیاید و حرف جدید بزند و از این جهت می توان گفت در یک مقطع تاریخی برای تربیت و رشد و نمو یک نسل بانوان مسلمان فیلمساز باشیم که اینها بتوانند حرفهای جدیدی بزنند.

مدیر عامل فارابی گفت: همین جمع بشوند یک گروه خلاق و فیلمساز که یک فیلمنامه با خلاقیت برای بازنمایی چهره زنان مقاومت اسلامی بسازند نیاز هم به کثرت هم نیست و بگوید: فارابی تا پایان سال دیگر این را به پرده سینما ببرید.

انسیه خزعلی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهور نیز در این نشست با بیان اینکه هنوز نتوانستیم در فیلم و سینما به بازنمایی زنان قوی الهی بپردازیم تأکید کرد: ما همواره زنانی را نشان دادیم که ضعیف است و نقصان دارد. خزعلی در ادامه گفت این همه حقایق در مورد زنان ایرانی و مسلمان نیست ادامه داد: وضعیت زنان ما با کمال مهر و محبت مثلا در طول انقلاب و دفاع مقدس داریم مثال زدنی است و نیاز داریم امروز که جنگ شناختی شخصیت زن ایرانی را طور دیگر نمایش میدهد و این خطری است که وارد مرحله جنایت بشری شده و به جایی می رسد که بعدا جلوی آن را هم نمی شود گرفت.

معاون رئیس جمهور در حوزه خانواده و زنان با بیان اینکه خطر تهاجم فرهنگی به خصوص در بخش چند رسانه ای و فیلم و سریال با ذائقه سازی در جهت انحراف انحطاط و بی هویتی می رویم لازم است که کار کنیم به خصوص در سینمای بین الملل و همه ما آمادگی داریم تا برای رشد و پیشرفت این حوزه همکاری کنیم. رهبری تأکید کردند: که خود خانمها باید جلودار باشند و ما هم اعلام میکنیم آمادگی داریم تا در حوزه زن و خانواده در حوزه های مختلف جشنواره ای و... در زمینه سینما پشیبانی کنیم و خود آنها تلاش کنند تا مسئله را سامان دهند.