جوکوویچ و کرونا؛ واکسن نزدن چقدر برای شماره یک تنیس جهان خرج برداشت؟

ضرر و زیان نفر اول تنیس جهان پس از اخراج از استرالیا و محرومیت از شرکت در مسابقات اوپن استرالیا چند میلیون دلار است. اما اثر بلندمدت این رسوایی روی وجهه او و درآمدزایی‌اش از طریق اسپانسرها می‌تواند شدیدتر باشد.

به گزارش بی‌بی‌سی؛ سفر جنجالی نواک جوکوویچ به ملبورن و لغو ویزا و در نهایت اخراجش از استرالیا احتمالا برای این تنیس‌باز صربستانی بیشتر از چیزی که در نگاه اول به نظر می‌رسد، گران تمام خواهد شد.

پیش از هر چیز باید درآمدهایی را در نظر گرفت که جوکوویچ از محل پاداش‌های نقدی اولین تورنمنت گرنداسلم سال می‌توانست به دست آورد. او به عنوان مرد اول تنیس جهان، مدافع عنوان قهرمانی و در مجموع قهرمان 9 دوره این رقابت‌ها، در مسابقات امسال هم از مدعیان اصلی به شمار می‌رفت. جوکوویچ در صورت راه‌یابی به دیدار نهایی اوپن استرالیا 1/57 میلیون دلار آمریکا و در صورت قهرمانی 2/87 میلیون دلار کسب می‌کرد.

سوی دیگر ماجرا هزینه‌های مستقیمی است که این تنیس‌باز صربستانی با سفر به استرالیا متحمل شد. جوکوویچ با اخراج از استرالیا یک جریمه نقدی بالغ بر 360 هزار دلار باید بپردازد و هزینه‌های دادگاه جوکوویچ در حدود 225 هزار دلار برآورد می‌شود.

به این مخارج، هزینه پرواز رفت و برگشت او و تیم همراه سه نفره‌اش را هم باید اضافه کرد. از مالاگا به دبی و از آنجا به ملبورن آنها در "فرست کلاس" پرواز کردند. بلیت پرواز برگشت از ملبورن به بلگراد از طریق دبی، چون در این بخش جا نداشت، "بیزینس کلاس" هواپیمایی امارات بود. هزینه این بلیت‌ها روی هم حدود 45 هزار دلار برآورد شده است.

در نهایت هزینه اقامت جوکوویچ؛ با وجود اینکه برای همه بازیکنان شرکت‌کننده در تورنمنت‌های گرنداسلم تنیس یک هتل از طرف برگزارکنندگان رزرو می‌شود، جوکوویج برای خودش یک خانه اجاره می‌کند. هزینه چنین خانه‌ای در ملبورن برای سه هفته به راحتی به ده هزار دلار می‌رسد و بعید است این مبلغ به او بازپرداخت شود.

با احتساب این هزینه‌ها و درآمد احتمالی‌ای که جوکوویچ در اوپن استرالیا از دست داد، کل زیانی که او متحمل شده است به 3/5 میلیون دلار می‌رسد.

تجدیدنظر اسپانسرها

اما شاید مهم‌تر از این زیان مستقیم، خسارت‌های اساسی‌تری است که این رسوایی به وجهه نواک جوکوویچ وارد می‌کند. به جز بخشی از هموطنان جوکوویچ و مخالفین واکسیناسیون کرونا، حجم انتقادها در سراسر جهان از جوکوویچ که او را به مسئولیت‌ناپذیری و خودخواهی متهم می‌کنند، بی‌سابقه است.

این موارد منفی، تاثیر قابل توجهی روی درآمدزایی او از طریق قراردادهای تجاری با حامیان مالی خواهد گذاشت. شرکت‌های اسپانسر پیش از این که در این قراردادها سرمایه‌گذاری کنند به دقت جایگاه یک ورزشکار و شهرت و وجهه او را بررسی می‌کنند.

در قراردادهای اسپانسرینگ در ورزش همواره تبصره‌ها و بندهایی گنجانده می‌شود که در صورت جنجال‌های اخلاقی، اخبار منفی غیرورزشی و رفتارهای نامناسب از سوی ورزشکار، اسپانسر می‌تواند در مفاد قرارداد تجدیدنظر کند و اگر شرکت اسپانسر در بلندمدت وجهه نام‌ونشان خود را در اثر پیوند با آن ورزشکار در خطر ببیند، حتی می‌تواند قرارداد را فسخ کند.

قراردادهای تجاری بخش عمده درآمدهای بازیکنان حرفه‌ای تنیس را تشکیل می‌دهند و پول حاصل از دریافت پاداش‌های نقدی حضور در تورنمنت‌ها در مقایسه با این درآمدها نسبتاً ناچیز است. درآمد جوکوویچ در سال 2021 بر اساس برآورد نشریه فوربس که هر سال رده‌بندی پردرآمدترین ورزشکاران جهان را بر اساس درآمدهای ورزشی و تجاری آنها منتشر می‌کند، در کل حدود 38 میلیون دلار بود.

از این میزان تنها یک پنجم از طریق جوایز نقدی به دست آمد. آن هم با وجود این که پارسال یکی از موفق‌ترین فصل‌های جوکوویچ در دوران بازی‌اش بود و او در آستانه قهرمانی در هر چهار گرنداسلم قرار گرفته بود. جوکوویچ پارسال هشت میلیون دلار از محل پاداش‌های نقدی مسابقات درآمد داشت. اما 30 میلیون دلار دیگر فقط از راه قراردادهای تجاری با اسپانسرهایش به دست آمد.

در میان این اسپانسرها، شرکت‌هایی نظیر خودروساز فرانسوی پژو، بانک اتریشی "رایف‌آیزن"، شرکت سازنده سوییسی ساعت‌های لوکس "هوبلو"، شرکت آمریکایی فناوری اطلاعات "یو‌کی‌جی"، تولیدکننده ورزشی فرانسوی لاکوست تامین‌کننده لباس این بازیکن 34 ساله، شرکت ژاپنی "اسیکس" اسپانسر تامین‌کننده کفش‌ها و همین طور شرکت اتریشی "هِد"، تامین‌کننده راکت‌های او دیده می‌شوند.

روزنامه اقتصادی آلمانی "هندلس‌بلات" پس از حوادث استرالیا و تمامی اخبار منفی حول جوکوویچ به خاطر اطلاعات نادرست تست‌های پی‌سی‌آر و واکسن نزدن و اخراج او از این کشور، به سراغ این شرکت‌ها رفته و گزارش داده که برخی از آنها از همین حالا از جوکوویچ کمی فاصله گرفته‌اند و خواستار توضیحات بیشتری از سوی او شده‌اند.

"نگاه انتقادآمیز"

بانک اتریشی "رایف‌آیزن اینترنشنال" که در کشورهای شرق اروپا بسیار فعال است، در پاسخ به هندلس‌بلات اعلام کرد: "ما به دلیل شهرت زیاد نواک جوکوویچ در مرکز و شرق اروپا با او یک توافق چندساله امضا کردیم. این تصمیم مدت‌ها پیش از گزارش‌های کنونی در مورد او و وضعیت واکسیناسیون و شرکت‌اش در اوپن استرالیا گرفته شد. اما به عنوان اسپانسر نواک جوکوویچ به شرایط فعلی نگاهی انتقادآمیز داریم." قرارداد این بانک با جووکویچ تا سال 2024 است.

در چنین موقعیت‌هایی اسپانسرها معمولاً سعی می‌کنند در ابتدا سکوت کنند تا اوضاع کمی آرام‌تر شود. اینکه هر اسپانسر در نهایت چه تصمیمی می‌گیرد و چه پیامدهای حقوقی برای جوکوویچ خواهد داشت، بستگی به مفاد قراردادها هم دارد.

به عنوان نمونه ممکن است که به دلیل اینکه جوکوویچ برخی از مسئولیت‌ها و وظایف خود را نمی‌تواند برآورده کند، بخشی از مبلغ قرارداد کسر شود. اما حتی اگر این اسپانسرها صرفاً تصمیم بگیرند که قراردادشان با جوکوویچ را دیگر تمدید نکنند، باز هم خسارت مالی قابل توجهی به این بازیکن وارد خواهد شد

شرکت فرانسوی لاکوست هم بلافاصله بعد از اخراج جوکوویچ از استرالیا در بیانیه‌ای رسمی توضیح داد: "ما هر چه زودتر با آقای جوکوویچ تماس خواهیم گرفت تا حوادثی را که در حین اقامت او در استرالیا رخ داد بررسی کنیم."قرارداد جوکوویچ با لاکوست 10 میلیون دلار ارزش دارد و امسال به پایان می‌رسد.

یک سخنگوی هوبلو هم به هندس‌بلات گفته که این شرکت هم حواشی حول جوکوویچ را پی‌گیری کرده و منتظر توضیحات و اعلام موضع از سوی او است. دو شرکت پژو و هِد واکنشی نشان نداده‌اند. ارزش قرارداد جوکوویچ با هِد هم حدود 10 میلیون دلار برآورد می‌شود.

پیامدهای حقوقی و تصمیم اسپانسرهای جوکوویچ به رفتار او بعد از این حوادث هم بستگی دارد. به ویژه وضعیت واکسیناسیون این بازیکن. با وضعیت فعلی، اگر همچنان از زدن واکسن کرونا خودداری کند، به احتمال زیاد از شرکت در اوپن فرانسه هم محروم می‌شود. دومین تورنمنت گرنداسلم فصل در ماه مه در پاریس برگزار می‌شود. برگزارکنندگان اوپن فرانسه هم اعلام کرده‌اند که تنها بازیکنانی که واکسن زده‌اند می‌توانند در این رقابت‌ها شرکت کنند.

در استرالیا جوکوویچ ممکن است حتی به عنوان مجازات احتمالی به مدت سه سال ممنوع‌الورود شود. در این صورت جوکوویچ تا پایان دوران بازی‌اش شاید دیگر هرگز نتواند در اوپن استرالیا در ملبورن شرکت کند. محرومیت از شرکت در چنین مسابقاتی اثرات قابل توجهی روی قراردادهای فعلی و همین طور آتی جوکوویچ با اسپانسرهایش خواهد گذاشت