دوشنبه 28 خرداد 1403
گوناگون

حذف صفر از پول ملی و تغییر نام ریال؛ سقوط ریال ایران تمام می شود؟

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
حذف صفر از پول ملی و تغییر نام ریال؛ سقوط ریال ایران تمام می شود؟

بسیاری از کشورها برای مهار تورم‌های مزمن خود، دست به دامن حذف صفر از پول ملی شدند. اما نتیجه این سیاست در همه آنها یکسان نبود. بسیاری از کشورها برای مهار تورم‌های مزمن خود، دست به دامن حذف صفر از پول ملی شدند. اما نتیجه این سیاست در همه آنها یکسان نبود. به دنبال تورم مداوم در اقتصاد ایران، چند سالی است که اخبار مختلفی پیرامون اصلاح واحد پول ملی شنیده می‌شود؛ از حذف صفر از پول ملی گرفته...

بسیاری از کشورها برای مهار تورم‌های مزمن خود، دست به دامن حذف صفر از پول ملی شدند. اما نتیجه این سیاست در همه آنها یکسان نبود.

به دنبال تورم مداوم در اقتصاد ایران، چند سالی است که اخبار مختلفی پیرامون اصلاح واحد پول ملی شنیده می‌شود؛ از حذف صفر از پول ملی گرفته تا تغییر نام ریال به نام‌های متنوع. کشورهای بسیاری در راستای اصلاحات پولی و بانکی اقدام کرده‌اند و برخی نیز موفق شدند که با این سیاست، خود را از بحران‌های اقتصادی خارج کنند.

در روزهای اخیر، پژوهشکده پولی و بانکی گزارشی را در راستای اصلاح واحد پول ملی منتشر کرد. بخشی از این گزارش به تجربه کشورها در زمینه این اصلاحات اشاره دارد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

تجربه موفقیت‌آمیز حذف صفر از پول ملی ترکیه

کشور ترکیه در اواخر دهه 90 میلادی، تورم بالایی را تجربه کرد و اقتصاد این کشور با کاهش چشمگیر ارزش پول ملی روبه‌رو بود. گفته می‌شود که مردم ترکیه باید برای خرید یک قرص نان به اندازه چندین میلیون لیره هزینه می‌کردند.

سرانجام در سال 2004 دستور حذف 6 صفر از لیره ترکیه صادر و در سال 2005 اجرا شد. اگرچه به عقیده کارشناسان صندوق بین‌المللی پول، این سیاست موفقیت‌آمیزه بود، برخی دیگر از کارشناسان اعتقاد داشتند که صرف حذف صفرهای پول ملی موجب برون رفت ترکیه از بحران نبود؛ بلکه ترکیه ابتدا توانست نرخ رشد تورم را به زیر 10 درصد برساند و بعد از اینکه ارزش پول ملی به ثبات نسبی رسید، صفرهای پول را حذف کرد.

در پی این اصلاحات، تورم 106 درصدی در سال 1994 به 7.7 درصد در سال 2005 رسید. یک مقام بانک مرکزی ترکیه نیز اظهار کرده بود که لیر قدیمی باعث بروز مشکلاتی نظیر مشکلات حسابداری، آماری، رایانه‌ای و سیستم پرداختی شده بود.

بحران هویت پول ملی برزیل

یکی از سخت‌ترین تورم های دنیا مربوط به دهه‌های 60 و 70 برزیل است. در این دوران ارزش پول ملی برزیل به طور ماهانه حدود 30 تا 40 درصد کاهش می‌یافت. پیش از آن در دهه‌های 30 و 40 میلادی هم واحد پول برزیل دو مرتبه تغییر نام داد اما در سال 1967 برای اولین بار سه صفر از پول ملی این کشور حذف شد و همزمان تغییر نام پیدا کرد.

با این حال، این سیاست جواب نداد و در دهه 80 تورم این کشور به بالای 100 درصد رسید و بار دیگر سه صفر از این پول حذف شد. در سال 1981 تورم بار دیگر افزایش یافت و به هزار و 431 درصد رسید. دولت برزیل دوباره صفرهای بازگشته به پول ملی را حذف کرد و نام آن را تغییر داد.

در سال 1993 و در زمانی که تورم در مرز دو هزار درصد قرارداشت، سه صفر دیگر از پول ملی برزیل حذف شد. اما از اواسط دهه 90 میلادی برزیل موفق شد که نرخ تورم را دورقمی کند و در دهه اول قرن بیستم نیز این نرخ به زیر ده درصد رسید. برزیل از سال 1930 میلادی طی شش مرحله 18 صفر را از پول ملی خود حذف کرد و هشت مرتبه نیز نام این پول را تغییر داد تا در نهایت نام پول ملی برزیل به «رئال» تغییر یافت.

ونزوئلا؛ آینه عبرت کشورها

تورم شدید کشور ونزوئلا از سال 2015 آغاز شد. در این سال نرخ تورم به بالای 100 درصد افزایش یافت و در سال‌های بعد با سرعت شتابانی به رشد خود ادامه داد. در سال 2017 نرخ تورم این کشور به 438 درصد رسید و در سال 2018 به بالای 65 هزار درصد افزایش یافت.

این نرخ در سال 2019 به بالای 10 هزار درصد رسید و در سال 2021 به رقم 686 درصد کاهش یافت؛ که البته تورم همچنان بالایی به شمار می‌رفت. معمولا در صورت وقوع ابرتورم‌های اینچنینی، سیاستگذاران مجبور می‌شوند که صفرهای پول ملی را حذف کنند. در کل، از سال 2008 به تعداد 14 صفر از پول ملی ونزوئلا حذف شده است و انتظار می‌رود که با وجود تورم بالایی که در این کشور برقرار است، در سال‌های آینده هم حذف صفرهای پول ملی ونزوئلا ادامه داشته باشد.

صفربازی‌های دولت زیمبابوه

در سال 1980 دلار زیمبابوه معرفی شد اما در انتهای دهه 90 میلادی، نرخ تورم شروع به افزایش کرد. در سال 1999 نرخ تورم به 56 درصد رسید و سه سال بعد، در سال 2002 به مرز 140 درصد نزدیک شد. نرخ تورم این کشور در سال 2003 از 400 درصد عبور کرد و در سال‌های 2004 و 2005 به حدود 300 درصد رسید.

پس از نرخ‌های سه رقمی تورم، در سال 2006 سه صفر از پول ملی این کشور حذف شد. اما سیاستگذاران هیج اقدامی در خصوص مهار تورم انجام ندادند و این موضوع باعث شد که در سال‌های بعد، این کشور نرخ‌های چند هزار درصد تورم را تجربه کند. در سال 2008 پس رخ دادن این ابرتورم، دولت زیمبابوه با حذف 10 صفر دیگر از پول ملی، اسکناس‌های جدیدی عرضه کرد و در سال 2009 دوباره 12 صفر دیگر از پول ملی این کشور حذف شد.

تورم زیمبابوه در سال 2010 کنترل شد و تا سال 2018 به زیر 10 درصد رسید و دیگر نیازی نبود که تعداد صفرها کاهش یابد. البته در سال‌های اخیر دوباره نرخ تورم این کشور سه رقمی شده است.

تجربه بولیوی از سیاست‌های پولی

در نتیجه ابرتورمی که در ابتدای دهه 80 در بولیوی رخ داد، دولت این کشور سیاست‌های مختلفی را اتخاذ کرد که در بین آنها تغییر واحد پول ملی نیز به چشم می‌خورد. در پی این امر 6 صفر از پول بولیوی برداشته شد و واحد پول این کشور از «پزو» به «بولیویانو» تغییر نام داد. کشور بولیوی توانست بعد از اتخاذ این سیاست‌ها ابرتورم را مهار کند به نرخی باثبات و تک رقمی برسد.

گذار از شوروی به فدراسیون روسیه

پس از فروپاشی شوروی در ابتدای دهه 90 میلادی، کشور روسیه با تورم های سه رقمی مواجه شد و در این دوران، اسکناس‌های روبل به اشکال متنوعی چاپ شدند. از سال 1993 روند تورم نزولی شد و در سال 1997 به زیر 20 درصد رسید. به دنبال تورم‌های بالا در اوایل دهه 90 قیمت‌هایی که روی کالاها درج شده بود، دارای صفرهای فراوان بود.

بعد از اینکه نرخ تورم روسیه به ثبات نسبی رسید، در سال 1997 دولت تصمیم گرفت که روبل جدیدی را چاپ کند و طی این اقدام سه صفر را از روی این اسکناس پاک کرد.

منبع: تجارت‌نیوز، هم اکنون دیگران می خوانند -->

بیشتر بخوانید

حذف صفر از پول ملی و تغییر نام ریال؛ سقوط ریال ایران تمام می شود؟ 2