حذف نواحی جوش در ورقه های فلزی با دانش ایرانی
تهران - ایرنا - محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق شدند با یک روش خاص، نواحی جوش در ورقه های فلزی کاربردی در صنعت حمل و نقل را از بین ببرند.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، محمد برهمند، دانش آموخته دکترای دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح بررسی مشخصه های متالورژیکی و مکانیکی فولاد مرتبه ای تولید شده توسط فرآیند نورد با بیان اینکه این پروژه را با هدف علمی - کاربردی پیش بردیم، گفت: صنایع مختلف به ویژه صنعت حمل و نقل و هوافضا مانند خودرو و هواپیما به منظور کاهش وزن و هزینه های تمام شده خود، از اتصال دو ورق همسان با ضخامت های متفاوت استفاده می کنند.
وی افزود: روش جوشکاری یکی از روشهای پرکاربرد است که خود باعث بوجود آمدن یک ناحیه ناپیوسته و عیب دار در ورق می شود که می تواند در فرآیندهای بعدی شکل دهی، تنش و ترک را در محصول نهایی ایجاد کند.
به گفته دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر، بعضی از آلیاژها مانند آلیاژهای آلومینیوم و تیتانیوم که در صنعت هوا و فضا پر کاربرد هستند به سختی جوش پذیرند و نسبت به جوش بسیار حساس اند. برای حذف ناحیه تحت تاثیر جوش، در این تحقیق از روش نورد پله ای (stair rolling treatment) برای تولید ورق مرتبه ای با خواص متفاوت در راستای طول استفاده کردیم.
وی ادامه داد: با توجه به تست های مکانیکی انجام شده روی ورق مرتبه ای تولید شده با روش نورد پله ای، نتایج بسیار رضایت بخش بود. لذا با کاربرد این روش جدید در صنعت خودرو سازی، می توان وزن و هزینه های تولید و ماده مورد استفاده شده در بدنه خودرو را کاهش داد.
برهمند گفت: از این روش می توان در صنایع حمل و نقل مانند خودرو سازی و یا هواپیما سازی بهره برد.
وی با اشاره به ویژگی های طرح گفت: تولید ورق با خصویات مرتبه ای در راستای طول و استفاده نکردن از جوش برای کاربرد ورق با ضخامت های متفاوت از ویژگی های این طرح به شمار می رود.
محقق این طرح با بیان اینکه فعالیتهای تکمیلی این پروژه به مدت 6 ماه در دانشگاه کوماموتو ژاپن در قالب فرصت تحقیقاتی انجام شده است، خاطر نشان کرد: تجربیات و نقطه نظرات اساتید و محققان این عرصه در این دانشگاه به همراه میکروسکوپ های جدید و پیشرفته و تجهیزات آنالیز مواد مستقر در دانشگاه کوماموتو، نقش بسزایی در زمینه ارتقای سطح علمی این پروژه داشته است.
برهمند ادامه داد: بر اساس بررسی ها، تاکنون هیچگونه نمونه مشابهی چه در داخل و چه در خارج از این طرح وجود ندارد و برای اولین بار این کار انجام شده است.
وی گفت: از مزیت های رقابتی طرح می توان «کاهش زمان برای بررسی مکانیزم های تغیر شکل در فلزات و آلیاژها در رشته مهندسی مواد و متالورژی»، «کاهش هزینه ها، ماده مورد استفاده و وزن وسیله حمل و نقلی تولید شده، شکل پذیری بهتر در فرآیندهای شکل دهی ورق» را نام برد.
این محقق در خصوص کاربردهای پروژه گفت: از نتیجه این پروژه می توان در صنایع مختلف حمل و نقل مانند خودروسازی، هوا و فضا بهره برد.
به گفته دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر، این پژوهش به عنوان پروژه دکتری در مدت چهار سال انجام شده و در حال حاضر 2 مقاله ISI در نشریات معتیر خارجی از این پژوهش به چاپ رسیده است. در مقالههای چاپ شده مطالعه تحولات ریزساختاری با کرنش، اثر متغیرهای فرایندی و همچنین نتایج رفتارهای مکانیکی مورد بحث قرار گرفته است.
استاد راهنما این پروژه دکتر مصطفی کتابچی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و استاد مشاور دکتر مصطفی جمشیدیان عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و پروفسور ساداهیرو تسورکاوا از دانشگاه کوماموتو ژاپن بوده اند.