حرکت در مسیر خودکفایی دانه‌های روغنی با حمایت کافی از کشاورزان

علی رغم آنکه خوداتکایی 70 درصدی در تولید دانه های روغنی تا افق 1404 یکی از برنامه های وزارت جهاد کشاورزی بود، اما آمارها نشان می دهد که تا تحقق این آرمان اختلاف معناداری داریم.

بنابر آمار اعلامی 75 تا 90 درصد روغن مصرفی مورد نیاز وابسته به خارج است که همه ساله ارز قابل توجهی برای واردات از کشور خارج می شود، درحالیکه با توسعه کشت دانه های روغنی علاوه بر استحصال روغن در کارخانجات روغن کشی، بخشی از کنجاله سویا مورد نیاز دامداران و مرغداران هم تامین می شود. ناگفته نماند که به گفته کارشناسان با سیاست گذاری فعلی وزارت جهاد کشاورزی و اعتبارات محدود برای گسترش دانه های روغنی به نتیجه مطلوبی تا 20 سال آینده نمی رسیم.

آقای سیدمحمد آقامیری سرپرست وزارت جهاد کشاورزی گفت: دانه های روغنی اهمیت ویژه خود را دارد یعنی در این حوزه ما حدود 150 هزار تن تولید دانه های روغنی داریم، مجموعا کمتر از پنج درصد مصرف است.

در همین رابطه علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی گفت: تولید دانه‌های روغنی برای کشور از دو بابت مهم است، زیرا علاوه بر تأمین روغن، کنجاله مورد نیاز را در خوراک دام تولید می‌کند بنابراین این افزایش تولید روغن در داخل کشور ضروری است.

معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی گفت: خوداتکایی در تولید دانه‌های روغنی و روغن در کشور زمانی ایجاد می‌شود که اختلاف قیمت زیاد میان واردات و تولید داخلی وجود نداشته باشد که دولت در صدد رفع آن است.

خودکفایی دانه های روغنی با حمایت از تولیدکنندگان تحقق می یابد

آقای عطااله هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل بخش کشاورزی گفت: خوداتکایی و خودکفایی گندم، دانه های روغنی و نهاده های دامی از جمله محصولات مورد تاکید و مد نظر مقام معظم رهبری است.

او قیمت مناسب خرید تضمینی و نحوه مناسب پرداخت وجه خرید دانه های روغنی را از راهکارهای خوداتکایی روغن اعلام کرد و گفت: بخش اعظم کلزا توسط بخش خصوصی خریداری و تبدیل به روغن می شود که با این وجود مشکل چندانی از لحاظ اعتبار و پرداخت نداریم.

هاشمی ادامه داد: با توجه به آنکه کلزا در تناوب با گندم و استحصال روغن تاثیر بسزایی دارد؛ بنابراین کشت این محصول منجر به خودکفایی دانه های روغنی می شود‌.

عضو شورای هماهنگی تشکل بخش کشاورزی گفت: خودکفایی دانه های روغنی با فراهم شدن شرایط اقلیمی، تامین نهاده ها، قیمت مناسب خرید تضمینی و حمایت دولت در داخل شدنی است چراکه در برخی مناطق قابلیت کشت دیم کلزا وجود دارد.

علی رغم کاهش 20 درصدی مصرف روغن در پی اصلاح نظام یارانه، اما سرانه مصرف به ازای هرنفر همچنان 8 کیلو بالاتر است که سیاست اصلاح کاهش مصرف در کنار دیگر حمایت های توسعه کشت دانه های روغنی در خودکفایی این محصول استراتژیک تاثیر بسزایی دارد.

 بی توجهی در اصلاح قانون خرید تضمینی کلزا منجر به بی رغبتی کشاورزان می شود

آقای قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: گرچه کلزا در تناوب با کشت گندم است، اما پایین بودن قیمت آسیب جدی به تولید وارد کرده است‌.

به گفته او، براساس قانون قیمت پایه خرید تضمینی کلزا باید 2 برابر نرخ گندم باشد که به رغم آنکه 18 اردیبهشت نرخ خرید تضمینی کلزا اصلاح و مصوب شد و تا یک هفته پس از این تاریخ، سرپرست وزارت جهاد باید نرخ مصوب را به طور رسمی ابلاغ می کرد، اما متاسفانه این امر محقق نشد.

پیشه ور ادامه داد: علی رغم تصویب افزایش نرخ خرید تضمینی کلزا، اما به سبب ابلاغ نشدن و ورود دلالان، کلزا با نرخ 18 تا 20 هزار تومان از کشاورزان خریداری می شود که این امر آسیب جدی به تولید می زند.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: تاخیر در اصلاح قیمت خرید تضمینی کلزا و دیگر محصولات استراتژیک موجب شده تا کشاورزان به سمت و سوی کشت دیگر محصولات صیفی و آب بر روند که برایشان صرفه اقتصادی داشته باشد.

به گفته او، با توجه به متعارف نبودن قیمت خرید تضمینی با هزینه عملکرد، کشاورزان به سراغ کشت دیگر محصولات می روند، درحالیکه کشت کلزا در تناوب گندم منجر به تامین روغن و کنجاله سویا مورد نیاز دامداران می شود.

پیشه ور با بیان اینکه 90 درصد روغن مورد نیاز از طریق واردات تامین می شود، گفت: اگر قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی برای کشاورزان صرفه اقتصادی داشته باشد، به جای رونق بازارهای خارجی شاهد رونق در داخل خواهیم بود.

بنابر برنامه وزارت جهاد تا افق 1404 قرار بود به خوداتکایی 70 درصدی در تولید دانه های روغنی برسیم که به رغم آنکه زمان زیادی تا پایان برنامه باقی نمانده، اما فاصله معناداری داریم.

تامین 80 درصد دانه های روغنی از طریق واردات

آقای جلال محمودزاده نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه 75 تا 80 درصد دانه های روغنی از طریق واردات تامین می شود، گفت: علی رغم قانون وزارت جهاد در سال های اخیر نتوانسته میزان واردات را درصدی تغییر دهد، درحالیکه خوداتکایی 70 درصدی تا افق 1404 پیش بینی شده بود.

به گفته او، با افزایش کشت دانه های روغنی و حمایت وزارت جهاد مبنی بر پرداخت تسهیلات ارزان قیمت، ماشین آلات و سایر یارانه ها امکان کاهش واردات و افزایش تامین نیاز در داخل وجود دارد.

محمود زاده ادامه داد: براساس برآوردهای صورت گرفته طی یک برنامه 10 ساله امکان کاهش 50 درصدی واردات به شرط پرداخت یارانه، کمک های فنی و اعتباری و تسهیلات ارزان قیمت به کشاورزان وجود دارد.

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: طی یکسال گذشته دولت برخلاف نظر شورای قیمت گذاری عمل کرد چراکه قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی تناسبی با سود واقعی کشاورزان و قیمت تمام شده نداشته است که این امر برخلاف شعار سال، قوانین و اسناد بالادستی است.

بنابر آمار اعلامی 80 تا 90 درصد روغن مصرفی از طریق واردات تامین می شود که شرایط تحریم، مشکلات تامین ارز و نوسانات بازارهای جهانی از جمله مشکلات پیش روی واردات این محصول استراتژیک است. مقام معظم رهبری بر خوداتکایی و خودکفایی این محصول تاکید بسیاری دارند که متاسفانه سیاست و برنامه وزارت جهاد کشاورزی در راستای خوداتکایی 70 درصدی ناکام مانده و انتظار می رود با اجرای درست قانون خرید تضمینی و اعمال حمایت های همه جانبه طی یک برنامه مدون بتوان بخش اعظم روغن مورد نیاز را در داخل تامین کرد.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت، تجارت و کشاورزی