خشم آمریکا از تصمیم ضد اسرائیلی نروژ
صندوق ثروت نروژ با خروج سرمایه‌های خود از شرکت‌های مرتبط با اسرائیل، واکنش شدید واشنگتن را برانگیخت و تنش دیپلماتیک و اقتصادی میان دو کشور بالا گرفت.
به گزارش مشرق، صندوق ثروت دولتی نروژ، بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری جهان با دارایی بیش از دو تریلیون دلار، تصمیم گرفته از سرمایه‌گذاری در 29 شرکت مرتبط با اسرائیل، از جمله شرکت آمریکایی «کاترپیلر»، خارج شود؛ اما این تصمیم، بحث و جدل گسترده‌ای در اروپا و ایالات متحده برانگیخت.
به گزارش بلومبرگ، این اقدام نروژ پس از بازنگری دولتی و با توجیه «دلایل انسانی» توسط وزیر دارایی نروژ، ینس استولتنبرگ، اعلام شد. استولتنبرگ توضیح داد که استفاده از بولدوزرهای کاترپیلر در تخریب املاک فلسطینیان در غزه و کرانه باختری، عامل اصلی اتخاذ این موضع جنجالی بوده است.
معادله بی‌طرفی
به گزارش بلومبرگ، صندوق نروژ 35 سال پیش با هدفی واحد تأسیس شد: افزایش بازده مالی به نفع نسل‌های آینده نروژ، دور از سیاست‌گذاری‌های سیاسی. با این حال، تحولات سریع جهانی باعث شد این نهاد که مدیریت منابع نفت و گاز کشور نروژ را بر عهده دارد، معادله بی‌طرفی خود را بازنگری کند.
سرمایه‌گذاری‌های صندوق در شرکت‌های مرتبط با ارتش اسرائیل، درست همزمان با نزدیک شدن انتخابات نروژ، به یک موضوع داغ انتخاباتی تبدیل شده است. این موضوع اکنون به یکی از مسائل مهم ملی تبدیل شده که اهمیت آن از موضوعات معیشتی مانند مسکن و افزایش قیمت مواد غذایی کمتر نیست.
واکنش‌ها در واشنگتن اما خشم‌آلود بوده است. سناتور لیندسی گراهام، متحد نزدیک رئیس‌جمهور آمریکا، رفتار صندوق نروژ را «شرم‌آور» خواند و هشدار داد که این تصمیم بدون پاسخ نخواهد ماند. وی همچنین در تلاش است محدودیت‌هایی بر صدور ویزا برای کارکنان صندوق اعمال کند. بلومبرگ نیز اشاره کرده است که نبود توافق تجاری بین نروژ و آمریکا و تعرفه 15 درصدی واشنگتن بر کالاهای نروژی می‌تواند به تشدید تنش‌های تجاری منجر شود.
این تصمیم تنها به کاترپیلر محدود نشد و 29 شرکت دیگر را نیز شامل شد. به نوشته بلومبرگ، کارشناسان هشدار می‌دهند که پیامدهای اقتصادی و سیاسی این اقدام می‌تواند برای نروژ بیشتر از انتظار باشد، چه در حوزه تجارت و چه در مناسبات دیپلماتیک با کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی.
در داخل نروژ اما بسیاری از این اقدام حمایت می‌کنند و آن را نشان‌دهنده «تعهد اخلاقی» صندوق می‌دانند، به ویژه پس از اینکه بیش از 63 هزار فلسطینی در غزه از اکتبر 2023، طبق آمار وزارت بهداشت فلسطین به شهادت رسیده‌اند.
بلومبرگ نتیجه می‌گیرد که نروژ با یک معادله پیچیده روبروست: از یک سو تلاش برای حفظ وجهه صندوق به عنوان ابزاری مالی بی‌طرف برای رفاه نسل‌های آینده و از سوی دیگر پاسخ به فشارهای سیاسی داخلی و خارجی. با نزدیک شدن انتخابات، پرونده صندوق ثروت نروژ دیگر صرفاً یک موضوع مالی نیست و می‌تواند اختلافات اقتصادی و دیپلماتیک گسترده‌ای با متحدان اروپایی و آمریکایی ایجاد کند.