خشکسالی و ریزگردها؛ رهاورد بدعهدی افغانستان به معاهده 49 ساله / پیگیری‌ها برای دریافت حق‌آبه هیرمند به ثمر نشست؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به گزارش عصرهامون، قرارداد حق آبه هیرمند در سال 1351 در زمان پهلوی دوم و از ترس افزایش نفوذ کمونیسم در افغانستان میان ایران و افغانستان امضا و بیش از 80 درصد آن به طرف افغانستانی واگذار و مقرر شد سالانه تنها حدود 800 میلیون متر مکعب آب از آن کشور وارد هیرمند شود.

اما افغانستان به این تفاهم نامه که 49 سال از انعقاد آن می گذرد، پایبند نشد و از اوایل دهه 70 هامون، خشک و معیشت مردمی که بیش از 50 درصد آنان چشمشان به هیرمند و آورده آن بود و با تکیه به آن دامپروری، کشاورزی و صیادی شان رونق داشت، با مشکل مواجه شد. آری، این معاهده بین المللی نه تنها تضمینی برای تحقق حق آبه ایران نشد، بلکه افغانستان تعداد زیادی نهر و رودخانه غیرمجاز از هیرمند منشعب و نسبت به احداث سد و بند اقدام کرد، اتفاق هایی که سبب شد میزان سیلاب ورودی که نه از حق آبه بلکه ناشی از بارش های سالیانه به سمت ایران روانه می شد، به شدت کاهش یابد و متاسفانه این سدسازی ها همچنان ادامه دارد. این بی مهری ها و عدم پایبندی افغانستان به حق آبه ایران از هیرمند سبب شد که شمال سیستان و بلوچستان روز به روز خشک تر شود و به واسطه این خشکسالی، نه تنها مردم شغلشان را از دست دادند و معیشت شان تحت تاثیر قرار گرفته، بلکه سلامتشان نیز به دلیل جولان ریزگردهای ناشی از فرسایش خاک به خطر افتاده است، این روزها نیز بحران بی آبی ناشی از بدعهدی افغانستان و ضعف دیپلماسی ایران یک میلیون ایرانی را تهدید می کند. حق آبه ای که برای تحقق آن در دولت روحانی نیز از دیپلماسی قوی خبری نبود، اما خبرها حاکی از آن است که به تازگی در پی ملاقاتی که 2 هیئت ایرانی و افغانستانی داشتند، رئیس جمهور افغانستان اعلام کرده که دولت این کشور به معاهدات بین‌المللی درباره حق آبه پایبند است. پیگیری مسئله حق‌آبه هیرمند در ملاقات رئیس مجلس با اشرف غنی فداحسین مالکی، نماینده مردم زاهدان در مجلس با اشاره به ملاقات رئیس مجلس کشورمان و اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در خصوص آخرین تحولات افغانستان و تعهدات قانونی این کشور نسبت به رودخانه هیرمند و دریاچه هامون، بیان کرد: در این دیدار درباره روند تحولات اخیر افغانستان، احداث پل دوم میلک، مسئله حق‌آبه هیرمند و بازارچه‌های مرزی بین دو کشور و همچنین قطعه چهارم راه آهن در خاک افغانستان به صورت سئوال از اشرف غنی مباحثی مطرح شد. وی ادامه داد: با توجه به اهمیت توسعه روابط و مبادلات تجاری میان ایران و افغانستان، بر ضرورت تسریع در ایجاد «پل دوم میلک» تأکید شد که مورد موافقت طرف افغانستانی قرار گرفت که به تعهدات خود عمل کنند. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: موضوع دیگری که مورد پیگیری قرار گرفت، حق‌آبه ایران از رود هیرمند بود که با توجه به بحران بی‌آبی در شمال سیستان و بلوچستان که بیش از دو دهه زندگی مردم را در این منطقه با مشکلات جدی مواجه کرده است، از دولت افغانستان درخواست شد، بر تعهدات قانونی خود نسبت به این مهم پایبندی بیشتری داشته باشد.  حق‌آبه رود هیرمند حق مسلم و قانونی ایران است اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان در پاسخ به موضوع های مطرح شده، با پذیرفتن حق مسلم و قانونی ایران از حق‌آبه رود هیرمند، آمادگی اش را برای عمل به تعهدات خود طبق معاهده اعلام کرد و گفت: در این زمینه هیچ مانعی وجود ندارد. وی با بیان این که افغانستان برای اطمینان از اختصاص دقیق حق‌آبه به زودی دستگاه آب‌سنجی بر اساس معاهده بین دو کشور در مسیر انتقال آب نصب می کند، گفت: از صحبت‌هایی که از وی در خصوص بحث آب در رسانه‌ها مطرح شده هیچ منظور خاصی نداشته و دولت اش به معاهدات بین‌المللی در این زمینه پایبندی کامل دارد. اشرف غنی با اذعان به نقش مهم ایران در همسایگی افغانستان به ظرفیت های تجاری مهم ایران در مسیر ترانزیتی چابهار تا میلک اشاره و اعلام کرد که در زمینه افزایش مبادلات مرزی تنها نگرانی افغانستان موضوع قاچاق است که اگر رفع شود مایل هستند با جدیت توسعه بازارچه‌های مرزی و مبادلات تجاری را دنبال کنند. تلاش برای بازگشائی بازارچه های مرزی نماینده مردم زاهدان گفت: طرف ایرانی نیز این دغدغه را پذیرفت که مشترک نسبت به بازگشائی بازارچه های مرزی تلاش کنند و موانع بر طرف شود. وی درباره تشکیل کمیسیون مشترک ایران و افغانستان با حضور وزرای نیروی دو کشور گفت: ایران منتظر برنامه‌ریزی افغانستان است تا هرچه سریعتر این کمیسیون برگزار و مشکلات موجود به فوریت در آن طرح، بررسی و نتیجه‌گیری شود. اشرف غنی پذیرفت در اسرع وقت از هیئت ایرانی برای حضور در کابل و تشکیل این کمیسیون مشترک دعوت به عمل آورد. انتهای پیام /