خصوصیاتی که امام حسن مجتبی (ع) را امام کریمان کرد
نیمه ماه مبارک رمضان میلاد با سعادت امام حسن مجتبی (ع) است، امامی که سنبل بخشندگان بود و چند بار همه زندگی‌اش را به فقرا اهدا کرد و اینگونه شد، کریم اهل بیت و امام کریمان.
تولد فرزندی از نسل پاک‌ترین و بهترین مخلوقات خدا
حجت‌الاسلام محسن زمانی کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با فارس درباره میلاد امام حسن مجتبی (ع) گفت: در سال سوم هجرت و در شب نیمه ماه رمضان، خانه امیرالمؤمنین (ع) و فاطمه (س) میزبان قدوم مولود مبارکی شد که شادی را با خود به خانه وحی آورد. در این شب فرخنده، سبط اکبر پیامبر اکرم (ص)، حضرت امام حسن مجتبی (ع) چشم به جهان گشود و شهر مدینه را غرق نور کرد. مولود سعیدی که صورت و سیرتش آیینه تمام نمای سیمای نبوی و علوی بود و امتیازات فاطمی نیز در اندامش درخشش داشت.
امام مجتبی (ع) اولین مولودی که از نظر شرافت نسب، کسی به او نمی‌رسد
وی ادامه داد: حضرت امام حسن مجتبی (ع) اولین مولودی است که از نظر شرافت نسب، کسی به پای او نمی‌رسد؛ زیرا پدرش علی مرتضی (ع)، دومین شخصیت برجسته جهان اسلام و مادرش فاطمه زهرا (س)، نخستین بانوی نمونه اسلام و جد بزرگوارش، آخرین پیام آور خدای یکتا بودند و جده فداکارش اولین بانوی مسلمان، حضرت خدیجه (س)، بود. بانویی که تا پایان عمر، یار و غمخوار روزهای غریبی پیامبر (ص) بود.
یکی از پنج‌تن آل عبا که آیه مباهله و حدیث کساء درباره آنان نازل شد
این کارشناس مذهبی درباره جایگاه و منزلت امام حسن مجتبی (ع) گفت: حضرت امام حسن (ع) یکی از پنج تن آل عبا و از جمله کسانی است که آیه تطهیر و آیه مباهله درباره آنها نازل شده است و از جمله کسانی است که حدیث کساء، درباره ایشان نازل شد. رسول خدا (ص) در سخنان زیادی، علاقه خویش را به فرزندشان امام حسن (ع) بیان کرده و از دیگران نیز خواستند تا او را دوست بدارند. تعبیرهایی نظیر: «اَللهُمَ اِنِی قَد أَحبَبتُهُ فَأُحِبُهُ وَ أُحِبُ مَن یُحِبُهُ. (محمدبن عبدالله، دارالمعرفه، بیروت، 1342 ه ق، ج3، ص173) خدایا! من به او عشق می‌ورزم، پس او را و هر کسی که او را دوست دارد، دوست دارم.»
مهمترین برجستگی‌های اخلاقی در کردار و رفتار امام حسن (ع) جمع بود
حجت‌الاسلام زمانی افزود: امام حسن مجتبی (ع) در کردار و رفتار نمونه روزگار بود. تاریخ‌نویسان مهمترین برجستگی‌های اخلاقی آن حضرت را با عنوان «بخشنده ترین، باسخاوت ترین، حلیم ترین، زاهدترین، راستگوترین، پارساترین، عابدترین، گرامی ترین، پرگذشت ترین و دارای گشاده ترین سینه در میان مردم» ثبت و ضبط کرده اند.
نظر امام صادق (ع) درباره امام مجتبی (ع)
وی با اشاره به نظر امام صادق (ع) درباره امام مجتبی (ع) گفت: شیخ صدوق در کتاب امالی از امام صادق (ع) و آن حضرت از پدرانش چنین نقل می‌کند: «امام حسن (ع) در میان مردم زمان خود، عابدترین، پارساترین و گرامی‌ترین افراد بود. چون قصد حج می کرد، پیاده می‌رفت و گاهی پای خود را برهنه می کرد. هیچگاه دست به کاری نمی زد، مگر اینکه خدا را یاد می‌کرد. (شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ص307) و وقتی به درب مسجد می‌رسید، سر به سوی آسمان بلند می‌کرد و عرضه می‌داشت: «... اِلَهِی ضَیفُکَ بِبَابِکَ یَا مُحسِنُ قَد أَتَاکَ اَلمُسِیءُ فَتَجَاوَز عَن قَبِیحِ مَا عِندِی بِجَمِیلِ مَا عِندَکَ یَا کَرِیمُ. (مجلسی، محمد باقر، بحار‌الأنوار، ج43، ص339)... خدایا! میهمانت درب خانه‌ات ایستاده، ای احسان‌کننده! بنده گنه‌کار به سوی تو آمد؛ به خوبی آنچه نزد توست، از بدی آنچه نزد من است، درگذر.»
صبر و بردباری که دشمنان هم آن را وصف کردند
این پژوهشگر اهل بیت (ع) درباره صبر و بردباری امام مجتبی (ع) گفت: شخصیتی که حتی دشمنانش زبان به مدح و ستایش او گشوده‌اند. در برخی منابع اهل سنت آمده است مروان بن حکم که با ایشان دشمنی می‌ورزید و مانع از دفن حضرت کنار پیامبر (ص) شد، در تشییع جنازه امام حسن (ع) شرکت کرد و زیر تابوت را گرفت. وقتی به او اعتراض شد که تو حسن بن علی (ع) را در زمان حیاتش می‌آزردی، گفت: من کسی را می‌آزردم که بردباریش همسنگ کوه‌ها بود. (بلاذری، انساب الاشراف، 1417ق، ج3، ص67) همچنین واصل بن عطا می‌گوید: «کَانَ الحَسَنُ بنُ عَلِی عَلَیهِ سِیمَاءُ الأَنبِیَاءِ وَ بَهَاءُ المُلُوکِ (مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار) حسن بن علی (ع) چهره‌اش چهره انبیاء و عظمت و ابهتش، ابهت ملوکان و شاهان بود.»
سخاوت و کرامتی که امام مجتبی (ع) را کریم اهل بیت کرد
حجت‌الاسلام زمانی درباره کرامت و بخشش امام حسن (ع) گفت: بذل و بخشش در راه خدا، یکی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن (ع) است که زبانزد خاص و عام بوده است. امام حسن مجتبی (ع) به کریم اهل بیت (ع) معروف است و در طول عمر خود چند بار تمام اموالش را میان خود و نیازمندان تقسیم کرد. کریم هنگامی که آثار و نشانه‌های نیاز را در شخصی مشاهده می‌کند، فرصت سؤال و تقاضای کمک نمی‌دهد و قبل از آنکه نیازمند، تقاضای کمک کند نیاز او را برطرف می سازد؛ این تعریفی است که خود امام حسن (ع) در پاسخ سؤال کسی که از معنای کریم پرسیده بود، فرمودند: «الابتِداءُ بِالعَطِیَهِ قَبلَ المَسأَلَهِ کسی که قبل از تقاضا، کمک می‌کند.»