خطرات جهانی تغییر سیاست بایدن در قبال جنگ اوکراین
اقتصادنیوز: در شرایطی که تصور می شد ارتش روسیه طی حمله ای برق آسا طی چند روز موفق به تصرف پایتخت اوکراین خواهد شد، با گذشت نزدیک به هفتاد روز از آغاز جنگ، کرملین نه تنها نتوانست به چنین هدفی دست یابد، بلکه با ایجاد تغییراتی چشمگیر در اهداف جنگی، با عقب نشینی از مناطق پایتخت، تلاش های خود را متمرکز بر جبهه شرق و جنوب اوکراین کرده است.
به گزارش اقتصادنیوز، چنین وضعیتی در درجه اول معلول مقاومت خیره کننده مردم اوکراین بوده است. اما از سوی دیگر حمایتهای گسترده سیاسی، نظامی و اطلاعاتی غرب از اوکراین نیز سهم قابل توجهی در این ماجرا داشته است. با این وجود به نظر می رسد طی روزهای اخیر سیاست متفاوتی را در قبال جنگ در اوکراین در پیش گرفته که با واکنش های مختلفی در میان سیاستمداران، کارشناسان امور نظامی و تحلیلگران سیاسی مواجه شده است.
مایکل هرش، تحلیلگر مسائل بین المللی مجله فارن پالیسی که از منتقدان سرسخت در پیش گرفت چنین رویه ای از جانب غرب و بالاخص آمریکا در قبال جنگ اوکراین است، با انتشار یادداشتی با عنوان «پایان بازی خطرناک بایدن در اوکراین: بی پایان» در این مجله نسبت به پیامدهای چنین سیاستی هشدار داده است. اقتصادنیوز این مقاله را در دو بخش ترجمه کرده که بخش اول آن در ادامه منتشر می شود:
تغییر در سیاستها
طی یک سری تغییرات چشمگیر در هفته گذشته، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده و متحدانش در ناتو، سیاست «کمک به دفاع از اوکراین در برابر تجاوز روسیه» را به سیاست «تضعیف قدرت و نفوذ خودِ روسیه» تبدیل کردند. برخی ناظران نگرانند که با انجام این کار، آن ها چاره ای برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به جز دوگزینه باقی نخواهند گذاشت: تسلیم شدن یا افزودن بر نیروهای نظامی روسیه و تشدید جنگ که امر اخیر احتمال گسترش جنگ را به فراتر از خاک اوکراین افزایش می دهد.
روز پنجشنبه، بایدن از کنگره خواست 33 میلیارد دلار کمک نظامی، اقتصادی و بشردوستانه اضافی برای اوکراین ارائه کند - بیش از دو برابر مقدار قبلی - و گفت که پیامی واضح به پوتین می فرستد:» شما هرگز در تسلط بر اوکراین موفق نخواهید شد». فراتر از آن، بایدن در سخنانی در کاخ سفید گفت، سیاست جدید [دولت ایالات متحده] «تنبیه تجاوز روسیه و کاهش خطر درگیری‌های آینده» است.
این ماجرا به دنبال اعلامیه به همان اندازه صریح هفته گذشته لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده بود که پس از دیدار با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در کیف، گفت که اکنون هدف ایالات متحده این است که این کشور «توانایی تکرار» حمله نظامی خود به اوکراین را نداشته باشد. آستین در توقفی کوتاه در لهستان گفت: «ما می‌خواهیم روسیه را تا حدی ضعیف ببینیم که نتواند کارهایی را که در حمله به اوکراین انجام داده باز هم مرتکب شود».
یک جنگ نیابتی؟
احتمالاً این تغییر مواضع همان چیزی بود که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه را بر آن داشت تا پس از آن اعلام کند که واشنگتن و غرب وارد یک جنگ «نیابتی» با روسیه شده و خطر به راه انداختن یک جنگ جهانی دیگر را تشدید می کنند که به زعم او ممکن است جنگی هسته‌ای باشد. لاوروف گفت این «خطری جدی و واقعی است ما نباید آن را دست کم بگیریم».
پوتین هم در هفته گذشته - همانطور که از آغاز تهاجمش در 24 فوریه انجام داده - تهدید کرد که هنوز گزینه استفاده از سلاح های هسته ای علیه ناتو را در نظر دارد و گفت: «ما همه ابزارها را برای این [پاسخ به تهدید مستقیم علیه روسیه] در اختیار داریم - که هیچ کس دیگری آنها را در اختیار ندارد و اگر لازم باشد از آنها استفاده خواهیم کرد.»
فقط لفاظی هایی توخالی؟
رویکرد جدید تهاجمی ایالات متحده تحسین بسیاری را برانگیخته است - به ویژه از سوی مقامات فعلی و سابق ناتو که اصرار دارند تهدیدات متقابل هسته ای روسیه فقط لفاظی های توخالی است.
آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل سابق ناتو در مصاحبه ای گفت: «این تنها راه پیش روی ماست. در نگاه پوتین هیچ تفاوتی به وجود نمی آید، چرا که باور دارد در هر صورت سیاست غرب درصدد تضعیف روسیه است. پس چرا آشکارا در مورد آن صحبت نمی کنید؟ اشتباهی که ما در گذشته مرتکب شدیم این بود که جاه طلبی های پوتین را دست کم و وحشیگری او را جدی نگرفتیم و در عین حال، قدرت ارتش روسیه را بیش از حد ارزیابی می کردیم».
سیل کمکهای جدید به اوکراین
استراتژی جدید ایالات متحده و ناتو تا حدی مبتنی بر موفقیت مداوم اوکراین در میدان نبرد علیه پوتین است - پوتینی که مجبور شده دست از جاه طلبی های خود برای تسلط کامل بر اوکراین دست کشیده و به یک حمله جدید بزرگ در بخش های شرقی و جنوبی این کشور اکتفا کند.
متحدان ناتو از جمله آلمان که تا این هفته در مورد ارسال تسلیحات تهاجمی سنگین به اوکراین تردید داشتند، در پاسخ به این فراخوان کمک های خود افزایش داده اند. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، تحت فشارهای سیاسی در داخل و خارج، طی هفته گذشته اعلام کرد که کشورش 50 تانک ضدهوایی در اختیار اوکراین قرار خواهد داد.
عبور از خط قرمزها
با این حال، دیگر کارشناسان امور روسیه ابراز نگرانی کردند که ایالات متحده و متحدان غربی آن در واقع از خطوط قرمزی عبور می کنند که تاکنون از آنها اجتناب کرده اند. در بیشتر درگیری‌های دو ماهه گذشته، بایدن از هرگونه حمایت نظامی - مانند ارسال سلاح‌های تهاجمی سنگین یا اعلام منطقه پرواز ممنوع - که ممکن است به عنوان قرار گرفتن نیروهای ایالات متحده یا ناتو در درگیری مستقیم با روسیه تلقی شود، خودداری کرده است. اکنون، برخی ناظران نگرانند که با کمکهای اضافی و تحریم‌های اقتصادی سخت‌تر، رئیس‌جمهور آمریکا پوتین را به گوشه‌ی رینگی پرتاب کرده که در آن باید بجنگد و یا تسلیم شود، که گزینه دوم به معنای دست کشیدن از هدف طولانی مدت پوتین برای تقویت روسیه در برابر غرب است.
با این حال پوتین که مدت‌ها گفته هدف غرب تضعیف و یا مهار روسیه است، در طول یک و نیم دهه اقدامات تهاجمی خود علیه کشورهای همسایه، به ویژه اوکراین و گرجستان، هرگز تسلیم نشده است.
از جنگی محلی به جنگی جهانی
به گفته شان موناگان، کارشناس اروپا در مرکز مطالعات استراتژیک و بین الملل: «از نظر کرملین، غرب به دنبال تصرف روسیه است. قبلا ناگفته بود اکنون صحبت شده است. اگر این را درکنار اظهارات بایدن در نشست ماه گذشته خود در لهستان بگذارید که گفت «این مرد [پوتین] نمی‌تواند در قدرت بماند»، همه اینها این یک جنگ ارضی را به یک رویارویی گسترده‌تر تبدیل می‌کند و ممکن است مذاکره برای حل و فصل پایان جنگ در اوکراین را در حال حاضر بسیار دشوارتر و یا حتی غیرممکن کند». (مقامات دولت بایدن بعداً گفتند که رئیس جمهور به دنبال تغییر رژیم در روسیه نیست).
جورج بیبی، رئیس سابق بخش تحلیل روسیه در سیا گفت که دولت بایدن ممکن است در حال فراموشی این مسئله باشد که «مهم ترین مسئله منافع ملی ایالات متحده اجتناب از درگیری هسته ای با روسیه است». به عقیده او: «روس‌ها این توانایی را دارند که در صورتی که از شکست خود خود مطمئن شوند، بقیه را هم به شکست بکشانند. و اکنون ممکن است که ما در حال حرکت به همین سو باشیم. پیچیدن گوشه ای خطرناک است».
همچنین بخوانید