خودکفایی طلای سفید تنها با کشت مکانیزه تحقق می‌یابد
بنابر آمار سالانه 180 هزارتن پنبه مورد نیاز صنعت نساجی است که عدم رقابت پذیری زراعت این محصول اساسی با تولید شالی در استان های شمالی و دیگر محصولات کشاورزی در سایر استان های تولیدکننده این محصول اساسی موجب شده حداکثر 50 هزارتن پنبه مورد نیاز در داخل تامین شود. این در حالی است که سابقه خودکفایی پنبه و حتی صادرات به بازارهای هدف هم در کشور وجود دارد.
داده های آماری نشان می دهد که 12 درصد واحدهای صنعتی کشور را صنایع نساجی تشکیل می دهند که 8 تا 10 درصد اشتغال مستقیم صنعتی کشور را شامل می شود، اما بخش اعظم مواد اولیه این صنعت از طریق واردات تامین می شود. درحالی‌که حمایت از این تولید پنبه می تواند در اشتغالزایی و کاهش خروج ارز از کشور تاثیر بسزایی داشته باشد.
بسیاری از کارشناسان حوزه صنعت نساجی اذعان می کنند که بسیاری از کشورها در مسیر توسعه خود از گذرگاه نساجی عبور کرده اند و در این صنعت به توفیقات بزرگ دست یافته اند. اما واردات رسمی و غیررسمی پوشاک در کنار عدم حمایت های یارانه ای لازم از تولید ماده اولیه، این صنعت را تحت تاثیر خود قرار داده است.
ناگفته نماند که پنبه جزء 5 محصول مهم استراتژیک در کشور محسوب می شود که بر خودکفایی 100 درصدی آن در برنامه هفتم تاکید شده است؛ بنابراین انتظار می رود حمایت های لازم همچون پرداخت یارانه به زراعت این محصول همانند دیگر کشورهای تولید کننده پنبه اختصاص یابد و از طرفی زیرساخت های لازم برای مکانیزه کردن عملیات کاشت، داشت و برداشت ایجاد شود چراکه غیرمکانیزه بودن تولید این‌محصول و افزایش هزینه ها، کشت این محصول را برای تولیدکننده غیراقتصادی کرده است.
50 درصد پنبه مورد نیاز صنعت نساجی در داخل تولید می شود
در ادامه محمد حسین کاویانی مدیرعامل صندوق پنبه گفت: علی رغم آنکه پتانسیل تامین نیاز صنعت نساجی در داخل وجود دارد، اما اکنون صنعت بافندگی بیشتر نخ های مورد نیاز را از طریق واردات تامین می کند.
او با بیان اینکه نیازی به واردات ارقام مشابه تولید داخل نداریم، افزود: در نزدیک فرودگاه امام خمینی قرار است که شهرک تولید پوشاک احداث کنند تا کشورهای تولیدکننده پوشاک با قیمت های پایین تر برای صادرات رسمی و غیررسمی عرضه کنند که این امر به تولید داخل آسیب جدی وارد می کند. بنابر آمار سالانه چین 5 میلیون تن پنبه تولید و به همین میزان وارد می کند تا پس از تبدیل این میزان به نخ، پارچه و پوشاک، بخش زیادی باید صادر شود.
مدیرعامل صندوق پنبه با بیان اینکه سالانه 180 هزارتن پنبه مورد نیاز صنعت نساجی است، گفت: بنابر آمار تولید پنبه جوابگوی 50 درصد نیاز صنعت نساجی است. بنابر برنامه وزارت جهاد امسال سطح زیرکشت پنبه به 117 هزارهکتار برسد که بدلیل قیمت پایین تضمینی وش و غیرقابل رقابت با دیگر زراعت ها و افزایش هزینه های تولید ناشی از عدم‌مکانیزه بودن عملیات کاشت، داشت و برداشت برآورد می شود که تولید وش به 270 تا 280 هزارتن برسد که از این میزان 70 تا 75 هزارتن پنبه تولید می شود.
آمارها نشان می دهد که کشور ترکیه با جمعیت 85 میلیون و تولید ناخالص 819 میلیارد دلار، 350 میلیارد دلار صادرات دارد که 10 درصد کل صادرات این کشور را صنایع نساجی تشکیل می دهند که با کل صادرات نفت و گاز ما برابری می کند. همچنین کشور بنگلادش 59 میلیارد دلار صادرات دارد که حدود 50 میلیارد دلار صادرات آن را نساجی تشکیل می دهد. ویتنام سال گذشته 44 میلیارد دلار صادرات نساجی داشته ولی ایران با جمعیتی معادل همین کشورهای مذکور 600 میلیون دلار صادرات نساجی داشته است.
قاچاق پوشاک ضربه مهلکی به تولید پنبه می زند
در ادامه عطاالله‌هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: امکان اصلاح قیمت پنبه در شورای قیمت گذاری پس از ارائه مدارک لازم از سوی تشکل ها وجود دارد. در حال حاضر مشکل اصلی در خصوص تولید پنبه، نبود زیرساخت و مکانیزاسیون کاشت، داشت و برداشت است. علی رغم مزیت نسبی تولید پنبه در کشور، اما در شرایط کنونی برای تامین نیاز صنعت نساجی ناگریز به واردات هستیم.
عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی توسعه مکانیزاسیون را راهکار خودکفایی پنبه دانست و افزود: در برنامه هفتم تحقق خودکفایی پنبه و اجرای مصوبه الگوی کشت محصولات کشاورزی نیازمند تامین زیرساخت و امکانات مورد نیاز است.
او با اشاره به تاثیر واردات رسمی و غیررسمی پوشاک بر تولید پنبه گفت: قاچاق و واردات پوشاک همچون دومینو به تولید داخل ارتباط دارد به طوری‌که کمبود تولید این‌محصول استراتژیک منجر به قاچاق می شود، درحالی‌که اگر به میزان کافی تولید پنبه صورت بگیرد، دیگر قاچاق معنایی ندارد.
به گفته کارشناسان، پتانسیل تولید 500 هزار تن پنبه در کشور طی 5 سال وجود دارد که برای تحقق این امر به جای پرداخت یارانه به کشاورزان خارجی تنها از تولیدکنندگان داخل باید حمایت صورت بگیرد که این امر حداقل از خروج سالانه 200 میلیون دلار ارز جلوگیری می کند.
خبرنگار: آزاده محبی
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت، تجارت و کشاورزی