دورنمای قیمت نفت / چه چیزی در انتظار طلای سیاه است؟

معاملات نفت، همواره کمک بزرگی به چرخه اقتصادی صادرکنندگان طلای سیاه کرده است و بازار جهانی توانسته است تا حدودی نیاز کشورهارا براورده کند. پیش بینی های بسیاری درباره آینده نفت و قیمت آن مطرح شده که مشخص نیست تا چه میزان صحت داشته باشد.

بازارهای جهانی نفت در سال 2024 با موانع و چالش‌های جدی شامل رکود، شدت گرفتن کندی اقتصادی در اقتصادهای بزرگ جهان، تقاضای کمتر از حد انتظار چین برای نفت و محدودیت تولید، روبرو خواهند بود.

مهمترین تحولات بازار نفت در سال 2023، ادامه محدودیت عرضه تولیدکنندگان اوپک پلاس بود که به اتفاق هم، حدود 40 درصد از نفت جهان را تولید می‌کنند. این گروه در آوریل سال 2023، کاهش اضافی تولید به میزان 1.65 میلیون بشکه در روز را اعلام کرد که به 2 میلیون بشکه در روز کاهش داوطلبانه اعلام شده در اکتبر سال 2022، افزوده شد و مجموع محدودیت عرضه اوپک پلاس را به حدود 3.66 میلیون بشکه در روز معادل حدود سه درصد از تقاضای جهانی برای نفت رساند. بازارها به این اقدام، واکنش مثبتی نشان دادند و قیمت نفت صعودی شد.

این روند در ژوئن سال 2023 با تصمیم عربستان سعودی برای کاهش یکجانبه تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز و حمایت از ثبات و توازن بازارهای نفت، نیروی بیشتری گرفت. قیمت نفت به اوج 97 دلار در هر بشکه صعود کرد که افزایش 23 درصد از ژوئن سال 2023 داشت. در نشست نوامبر وزیران اوپک پلاس، برای تمدید این کاهش تولید در سه ماهه نخست سال 2024، توافق شد.

در بخش تقاضا، روند احیای اقتصادی شکننده چین، مانع هرگونه رشد پایدار قیمت نفت شده است. کشورهای اروپایی هم کندی اقتصادی را مشاهده کرده‌اند. طبق آمار آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای آلمان برای نفت در سال 2023، به میزان 90 هزار بشکه در روز کاهش یافت. بعلاوه، فعالیت تولیدی آمریکا به مدت 13 ماه متوالی کاهش داشت.

در این بین، تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، تاثیر چندانی بر قیمت نفت نداشته است.

دورنمای قیمت نفت در سال 2024

انتظار می‌رود به دلیل کندی فعالیت اقتصادی و افزایش تولید آمریکا که اخیرا به 13.24 میلیون بشکه در روز صعود کرده است، عرضه فراوانی در سال میلادی آینده مشاهده شود. بعلاوه، برزیل، گویان، نروژ و کانادا، بازارها را از نفت لبریز نگه می‌دارند. وضعیت مذکور، به این سوال جواب می‌دهد که آیا قیمت نفت در سال 2024، به 100 دلار می‌رسد. بدون واقعه ژئوپلیتیکی، چنین احتمالی تقریبا صفر است.

آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش ماهانه خود، پیش بینی کرده است که تقاضای جهانی برای نفت در سال 2024 رشد خواهد کرد و مصرف نفت جهان به میزان 1.1 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا می‌کند و عرضه تولیدکنندگان غیراوپک، 1.2 میلیون بشکه در روز به عرضه جهانی خواهد کرد. دورنمای اوپک اندکی متفاوت از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بوده و این گروه رشد تقاضا را 2.25 میلیون بشکه در روز پیش بینی کرده است.

از نظر قیمت، تحلیل فنی نشان می‌دهد که در صورت وقوع رکود جهانی، به نظر می‌رسد حمایت قابل ملاحظه‌ای در سطح 65 دلار برای وست تگزاس اینترمدیت و اواسط کانال 60 دلار برای نفت برنت وجود دارد. بانک آمریکایی گلدمن ساکس با اشاره به کندی رشد اقتصاد جهانی، پیش بینی خود از قیمت هر بشکه نفت برنت را به 80 تا 81 دلار بازبینی کرده است.

این پیش بینی با نظر آژانس بین‌المللی انرژی همگرایی دارد که میانگین قیمت نفت برنت در سال میلادی آینده را 82 دلار و57 سنت پیش بینی کرده است. بانک بارکلیز همچنان قیمت بالاتری را برای نفت متصور است و میانگین قیمت نفت در سال 2024 را 93 دلار تخمین زده است در حالی که آژانس «اس اند پی گلوبال»، بر این باور است که نفت 85 دلار، مناسب‌تر است.

مهمترین روندی که برای درک بهتر قیمت نفت در سال 2024، باید دنبال شود، وضعیت اقتصاد جهانی است زیرا تقاضا برای نفت با فعالیت اقتصادی مترادف است.

هنگامی که اوپک پلاس تولید نفت خود را کاهش داد، به دلیل وجود نفت بیشتر در بازارها نبود بلکه به دلیل آن بود که این گروه، کندی رشد اقتصاد جهانی را پیش بینی می‌کرد.

با ورود به سال 2024، شاخص‌های اقتصادی جهانی چندان قوی به نظر نمی‌رسند و با وجود پیش بینی فرود نرم اقتصاد، احتمال رکود همچنان بالاست. در نتیجه، قیمت نفت در سال 2024 پتانسیل بیشتری برای نزول دارد تا صعود.

تاثیر قیمت نفت بر مصرف کنندگان

نفت خام، مهمترین کالای استراتژیکی در جهان است. بیش از 4000 محصول نفتی وجود دارد و قیمت آنها، تقریبا بر همه بخش‌های اقتصاد و جنبه‌های زندگی افراد تاثیر می‌گذارد.

رشد قیمت نفت به هزینه‌های بالاتر برای حمل و نقل منتهی می‌شود و در نتیجه، قیمت کالاها را افزایش می‌دهد. بعلاوه، افزایش قیمت نفت با بالا بردن هزینه‌های انرژی، باعث افزایش نرخ تورم شده و قدرت خرید مصرف کننده را کاهش می‌دهد.

بر اساس گزارش یورونیوز، با وجود موانعی که در سال 2024 وجود دارد، مصرف کنندگان ممکن است بتوانند نفس راحتی بکشند زیرا به دلیل کندی اقتصاد، قیمت نفت نسبت به سال 2023، در بازه مشخصی می‌ماند یا روند نزولی پیدا می‌کند.