دومین دریاچه بزرگ کشور بیابان شده است / بختگان در کمای تاریخی

شیراز - دریاچه بختگان در استان فارس که دومین دریاچه بزرگ کشور به شمار می آید این روزه فقط پهنه ای بیابانی است و کارشناسان می گوید با این شرایط امیدی به بهبودی و احیاء نیست.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: بختگان دومین دریاچه بزرگ کشور به شمار می‌رود، این دریاچه اولین بار در سال 1347 به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد سپس در سال 54 به عنوان پناهگاه حیات وحش و در سال 1374 بخشی از آن شامل مجموعه دریاچه‌های بختگان، طشک و تالاب‌های موجود در ورودی زهکش‌ها به انضمام ارتفاعات شمال دریاچه بختگان به عنوان پارک ملی تعیین شد.

دریاچه‌های طشک وبختگان از مهمترین زیستگاه‌ها و از نظر وسعت دومین دریاچه داخلی کشور محسوب می‌شوند و دارای آبخیزی به وسعت 25 هزار کیلومتر مربع هستند.

این دریاچه که یکی از مهمترین دریاچه‌های کشور است طی 15 سال گذشته با خشکسالی و مخاطرات آن دست و پنجه نرم می‌کند، به گونه‌ای که برخی از کارشناسان احیای این دریاچه را با توجه به شرایط فعلی غیر ممکن می‌دانند و بر این باورند که این دریاچه در کمای تاریخی به سر می‌برد و از این مسئله نگرانند که در صورت ادامه این روند امکان احیای بختگان صفر است.

یک کارشناس حوزه محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت بغرنج دریاچه بختگان گفت: متأسفانه طی چند سال گذشته به دلیل بهره برداری‌های بی رویه از منابع آبی، بختگان به طور کامل خشک شد و همچنان در همان وضعیت بسر می‌برد و با ادامه این روند نباید به احیای آن امیدوار بود.

علمدار علمداری با تاکید بر اینکه هر چقدر زمانی خشکی دریاچه طولانی‌تر شود امکان احیای آن کمتر می‌شود، ادامه داد: روند خشکی این دریاچه بیش از 30 سال به دلیل رشد بی رویه کشاورزی در حوزه آبریز بختگان به طول انجامید از این رو به طور حتم احیای آن هم به زمان زیادی نیازمند است.

تمامی تالاب‌های اقماری بالادست بختگان خشک شده است

وی با اشاره به اینکه به دلیل بهره برداری‌های بی رویه از حوزه آبخیز دریاچه رمقی برای بختگان و زمین در این محدوده باقی نمانده، افزود: در گذشته بختگان از تمامی حوزه‌های آبریز از فاصله 200 کیلومتری و سرچشمه‌ها تغذیه می‌کرد و مجموع این سرچشمه‌ها و جریان‌های دائمی آب باعث شکل گیری دریاچه شده بود اما در حال حاضر تمامی تالاب‌های اقماری بالادست بختگان خشک شده است.

این کارشناس حوزه محیط زیست گفت: در سالیان دور و حتی قرن‌ها از شمالی ترین قسمت استان یعنی دریاچه کافتر تا سمت دشت مرودشت و کربال حوزه آبریز بختگان بوده که با سیلاب پر می‌شدند اما از اوایل دهه 60 به دلیل زهکشی‌ها از پل خان تا بختگان آبی که به سمت دریاچه سرازیر می‌شد کشیده و به کشاورزی اختصاص یافت.

اراضی کشاورزی بالادست تالاب چهار یا پنج برابر شده است

وی با اشاره به اینکه در این سال‌ها اراضی تالابی به اراضی کشاورزی تبدیل شده، افزود: در این راستا بر اساس اسناد سند درودزن قرار بود که آب این سد برای 35 تا 40 هزار هکتار از اراضی کشاورزی باشد و مابقی به آب شرب و صنعت اختصاص یابد اما در حال حاضر طی این سال‌ها دقیقا میزان کشاورزی به 150 هزار هکتار یعنی چهار پنج برابر رسیده است که البته به نظر بنده با این شرایط تاکنون خوب دوام آورده و بیش از 10 الی 15 سال هم آب این بخش‌ها را تأمین کرده است.

علمداری با انتقاد از توسعه بی رویه کشاورزی بدون ملاحظات زیست محیطی گفت: به طور حتم زمانی که تمامی ذخایر این سدها برای کشاورزی و... استفاده شود نتیجه همین می‌شود که هم اکنون ملاحظه می‌کنید و تالاب به یک کمای تاریخی فرو می‌رود.

این کارشناس حوزه محیط زیست با تاکید بر اینکه باید الگوی کشت در این منطقه تغییر کند، بیان کرد: در حال حاضر به دلیل خشک شدن تالاب به طور کامل اقلیم منطقه تغییر کرده و تالابی که یک روز خودش محل دفن آلاینده‌های زیست محیطی از جمله سم و کود و... بود هم اکنون به کانون آلودگی زیست محیطی تبدیل شده و کانون گرد و غبار است.

وی با اشاره به وضعیت نگران کننده انجیرستان های استهبان نیز گفت: در گذشته این منطقه قطب تولید انجیر دیم جهان بود اما در حال حاضر می‌بینیم که میزان قابل توجهی از انجیرستان ها نیز از بین رفته و به طور کامل تعادل آب و هوایی منطقه دستخوش بحران شده است.

علمداری افزود: در این راستا ضروری است که برنامه‌های کوتاه و بلند مدت برای احیای دریاچه گام برداشت و اولین اقدام تغییر الگوی کشت در حوزه‌های بالادست منطقه است.

یک کارشناس دیگر حوزه محیط زیست نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به مخاطرات خشک شدن دریاچه بختگان گفت: این دریاچه یکی از مهمترین دریاچه‌های کشور به شمار می‌رود اما طی چند سال گذشته به طور کامل به حال خود رها شده و اقدام مناسبی برای احیای آن صورت نگرفته است.

علی اکبر کاظمینی خشک شدن دریاچه‌های استان باعث شده که هوای استان شبیه هوای کویر شود، افزود: یکی از شرایط اصلی ورود کویر به استان گرمای هوا در روز و سرمای شدید در شب است در حالیکه در گذشته وجود دریاچه‌ها باعث تعادل آب و هوایی در استان می‌شد.

وی افزایش بیابان زایی و پیشرفت آن به مناطق دیگر را یکی دیگر از مخاطرات خشک شدن دریاچه بختگان عنوان کرد و ادامه داد: با شعار و بدون اعتبار نمی‌توان دریاچه بختگان را احیا کرد، دستگاه‌های ذی ربط باید برای احیای آن اعتباری در نظر بگیرد.

این کارشناس حوزه محیط زیست گفت: با همکاری و عزم جدی بین مسئولان و بومی‌های منطقه می‌توان حیات و روح را به بختگان بازگرداند، باید احیای آن به عنوان یک اولویت در دستور کار باشد نه اینکه این تالاب را به حال خود رها کنیم هرچقدر زمان خشک بودن دریچه بیشتر باشد.

به گزارش مهر، بختگان طی سال‌های اخیر به حال خودش رها شده و کمتر مسئولی در سطوح استانی و کشوری به فکر این تاتلاب ارزشمند بوده است.

بختگان با بختگان یار نیست و صدای خشکی اش نیز تاکنون به گوش کسی نرسیده است.