دیوار عدم مشارکت ترک برداشته است؟
یک روز پیش از آغاز مناظره چهارم نامزد‌ها در تلویزیون علایمی از افزایش تمایل نخبگان و فعالان سیاسی به بسیج انتخاباتی دیده می‌شود. در دو روز گذشته نامزد‌ها به متن جامعه رفتند تا به بسیج انتخاباتی کمک کنند. بی‌شک سخنرانی‌های جنجالی ظریف در کاشان و گرگان نقش مهمی در گرم‌تر شدن تنور انتخابات داشت. جلیلی هم کوشید تجمع هواداران خود در میدان نقش جهان را به نقطه جهش تبدیل کرده و مسیر تبدیل شدن...
قبلا هم گفتیم که پزشکیان به دلیل تخریب نشدن و داشتن تشکیلات قدرتمند اصلاح‌طلبان رشد بیشتری دارد، اما هنوز با برنده شدن در مرحله نخست فاصله زیادی دارد. ضمن اینکه ائتلاف جلیلی و قالیباف می‌تواند معادلات انتخاباتی را تغییر دهد. الان بزرگ‌ترین عدم قطعیت انتخابات احتمال ائتلاف این دو نامزد است. وضع پزشکیان در بدنه جامعه بهتر است. به این دلیل ساده که بخشی از پایگاه رای او طبقه متوسط شهری است که پول و امکانات و رسانه دارد و می‌تواند حرف بزند و مرجعیت اقتصادی و سیاسی هم در جامعه دارد. اقناع طبقه متوسط شهری زمان‌بر است، اما بعد از اقناع می‌تواند به سرعت نظرها را تغییر دهد. اصلاح‌طلبان هم تقریبا همه نیروهای خود را به صحنه آورده‌اند تا بتوانند تا روز چهارشنبه تکانه نهایی را ایجاد کنند.
معضل اصلی آنها کمبود زمان است. کمپین پزشکیان دوست دارد زمان دیرتر بگذرد و کمپین قالیباف می‌خواهد زودتر به جمعه برسد. قالیباف در میان سه رقیب اصلی کمترین صدا را دارد. یاران اصلی او بیشتر از آنکه سیاسی و ناطق باشند مدیر و اهل پروژه‌اند و در عرصه سیاست مهارت زیادی ندارند. تیم جلیلی هم جوان و پرانرژی است، اما ارتباطی با آرای مردد و متن جامعه ندارد و عمدتا بر قشر حزب‌اللهی متمرکز شده است. صدا دارد اما صدایش در رسانه‌های خود اصولگرایان است. تعامل زیادی با فضای بیرون از خودشان ندارند و بی‌دلیل نیست که می‌گویند او 20میلیون رای دارد. او در مناظره سوم هر چه بیشتر بر پایگاه رای اصلی خود تمرکز و تلاش کرد آنها را مطمئن کند که از مواضع قبلی خود عدول نکرده است. مشکل قالیباف این است که هم اطرافیانش خیلی اهل کنش سیاسی نیستند و هم بدنه رای او در بین آرای مردد صدای بلندی ندارد. لذا قشر نخبه ممکن است به خاطر حضور در فضای مجازی درباره میزان رای او دچار سوگیری شود.
همان اتفاقی که 84 درباره احمدی‌نژاد افتاد. قالیباف رای قطعی منفی بیشتری در قیاس با پزشکیان دارد اما در عین حال در میان توده مردم از او مشهور‌تر است؛ چون رئیس مجلس است. میزان اثرگذاری مثبت یا منفی این دو متغیر بستگی به فضای کمپین دارد. در انتخابات امسال وزن کمپین منفی و افشاگری کمتر از گذشته است و خود پزشکیان هم روحیه تهاجمی و تخریب ندارد. این فضا به نفع قالیباف است چون کارنامه دارد. اما معلوم نیست که آیا شرایط همین‌طور می‌ماند یا تغییر می‌کند. قبلا هم اشاره کرده بودم که پزشکیان استراتژی افزایش تدریجی و نه ناگهانی سبد رای خود را در پیش خواهد گرفت. به نظرم کمپین پزشکیان به درستی پی برده است که عوض قطبی‌سازی در مناظره‌ها دنبال تهییج طبقه متوسط و تشویق آنها به رای دادن برود.
این مسیر سخت و زمان‌بر اما از نظر استراتژی انتخاباتی درست و سازگار با کاراکتر پزشکیان است. بی‌اعتبار شدن نظرسنجی‌ها اتفاق مهم دو روز گذشته بود. نزدیک بودن رقابت‌ها این روند را تشدید کرد. اکنون باید منتظر عدم قطعیت‌های بیشتری بود. از امروز به بعد سرعت تحولات به مراتب بیشتر خواهد شد و کمپین‌ها باید ساعت به ساعت کنش انجام دهند. به نظر می‌رسد مناظره چهارم هم خیلی متفاوت از مناظره‌های قبلی نخواهد بود و نامزد‌های اصلی ریسک نخواهند کرد، زیرا از امروز به بعد مدیریت گاف‌ها و اشتباهات خیلی دشوار خواهد شد. در حوزه سیاست خارجی جلیلی و در مرحله بعد قالیباف دست برتر را دارند و باید دید که آیا می‌توانند از این مزیت خود استفاده کنند یا نه؟ هر نامزدی که در دو مناظره آخر مسیر حرکت قبلی را تغییر دهد با مشکل اختلال در ارسال پیام مواجه می‌شود و بنابراین ممکن است آرای مردد را از دست بدهد.
زاکانی در مناظره سوم مسیر حرکت قبلی خود را تغییر داد و با همین مشکل مواجه شد. با توجه به سرد بودن مناظره‌های تلویزیونی به نظر می‌رسد کانون رقابت نامزد‌ها در بیرون از رسانه‌ها جریان داشته باشد. اصلاح‌طلبان تجربه زیادی در این مورد دارند. اصولگرایان هم شبکه‌های حمایتی متعددی در شهرهای کوچک و روستاها درست کرده‌اند که می‌تواند در صورت اجماع به نفع آنها عمل کند. اما مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر باعث شده است این شبکه‌های حمایتی تا حدی ضعیف شوند.دو روز آینده احتمالا شاهد بروز عدم قطعیت‌هایی باشد. در این صورت مسیر و تصویر نسبتا کدر و مبهم فعلی شفاف‌تر خواهد شد.
--> اخبار مرتبط