راه حل هایی برای کاهش میزان دسترسی اپلیکیشن‌ها به موقعیت مکانی

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از زومیت، امروزه حفظ حریم خصوصی از دغدغه‌های اصلی کاربران گوشی‌های هوشمند است و حتی در برخی از موارد این موضوع ممکن است به مسئله‌ی نگران‌کننده‌ای تبدیل شود. برخی از شرکت‌ها با ایجاد اپلیکیشن‌های جذاب و گسترش استفاده از آن‌ها، سعی می‌کنند به اطلاعات شخصی افراد دست یابند و از این اطلاعات به شیوه‌های مختلف استفاده کنند.

توانایی اپلیکیشن‌های مختلف برای ردیابی موقعیت مکانی (Location) کاربران، از بزرگ‌ترین معضلات در‌رابطه‌با نقض حریم خصوصی محسوب می‌شود. برخی از اپلیکیشن‌ها حتی از توانایی ردیابی لحظه‌به‌لحظه‌ی کاربران و اطلاع از مدت زمان توقف آن‌ها در هر مکان نیز برخوردار هستند. متاسفانه این حقیقت را نمی‌توان کتمان کرد و تنها راه مقابله با مشکل، توقف قابلیت مکان‌یابی اپلیکیشن‌های مذکور است.

دستیابی به موقعیت مکانی

روزنامه‌ی نیویورک تایمز با ارائه‌ی گزارشی مستند در سال‌های 2016 و 2017، ثابت کرد که اطلاعات مرتبط‌با موقعیت مکانی کاربران پیوسته ثبت و آرشیو می‌شود. این گزارش پس از بررسی مجموعه داده‌های یکی از شرکت‌هایی که اطلاعات شخصی افراد را از طریق اپلیکیشن‌های موردعلاقه‌ی آن‌ها جمع‌آوری می‌کرده، ارائه شده است (این اطلاعات از 12 میلیون گوشی هوشمند جمع‌آوری شده بود) و برای تهیه‌ی آن بیش از 50 میلیون پرسشنامه دربردازنده‌ی اطلاعات مکانی ثبت شده نیز بررسی شد. متأسفانه در‌حال‌حاضر هیچ قانونی برای منع جمع‌آوری اطلاعات شخصی و فروش آن‌ها بدون رضایت افراد وجود ندارد و این موضوع می‌تواند نگرانی‌های ناشی از نقض حریم خصوصی را تشدید کند؛ البته برخی از شرکت‌های فعال در زمینه‌ی جمع‌آوری اطلاعات شخصی سعی می‌کنند به کاربران نگران خود اطمینان دهند که اطلاعات حساس آن‌ها فقط دراختیار شرکای قابل‌اعتمادشان قرار می‌گیرد؛ اما این تلاش‌ها بیهوده به‌نظر می‌رسند.

برخی از کاربران تصور می‌کنند که اطلاعات شخصی آن‌ها برای کسی مهم نیست و به همین دلیل چندان نگران این موضوع نیستند. این اطلاعات درظاهر فقط برای اهداف تبلیغاتی جمع‌آوری می‌شوند، اما امکان سوءاستفاده از آن‌ها با روش‌های غیرقابل‌پیش‌بینی و غیراخلاقی نیز وجود دارد و جمع‌آوری آن‌ها می‌تواند اتفاقات ناخوشایندی مثل ایجاد مشاجره و نزاع بین احزاب در رقابل‌های سیاسی، افشای اسرار یا اطلاعات محرمانه مرتبط‌با شرایط جسمی افراد یا قراردادن افراد در معرض خطرهای قانونی یا کاری جهت انجام فعالیت‌های سیاسی یا فعالیت‌هایی با اهداف شخصی را نیز به‌دنبال داشته باشد.

ردیابی موقعیت مکانی

بدون تردید بیان این مسائل شما را کم‌وبیش نگران کرده؛ اما میزان و چگونگی دسترسی اپلیکیشن‌های گوشی‌های هوشمند به اطلاعات شخصی ازجمله اطلاعات مرتبط‌با موقعیت مکانی افراد، قابل‌کنترل است و همین موضوع می‌تواند نگرانی‌های کاربران دررابطه‌با نقض حریم خصوصی را کاهش دهد. درصورتی که با نحوه‌ی یافتن موقعیت مکانی توسط اپلیکیشن‌های مختلف آشنا باشید، بهتر می‌توانید بفهمید که چه زمانی و چگونه باید از سرویس‌ها و اپلیکیشن‌های موقعیت‌یابی گوشی خود استفاده کنید.

درصورتی‌که می‌خواهید از قابلیت مسیریابی دقیق و قسمت به قسمت استفاده کنید، توصیه می‌کنیم به اپلیکیشن اجازه دهید به موقعیت مکانی‌تان دسترسی داشته باشد یا زمانی‌که در شهر یا کشور دیگری هستید و می‌خواهید بدانید عکس‌هایی که گرفته‌اید در چه مکانی گرفته شده‌اند، باید قابلیت مکان‌یابی اپلیکیشن دوربین را فعال کنید. همچنین در صورتی‌که می‌خواهید گوشی خود را ردیابی کنید یا آن را گم کرده‌اید، می‌توانید از قابلیت هایی که برای یافتن گوشی ایجاد شده‌اند، استفاده کنید؛ از سویی دیگر در برخی از اپلیکیشن‌ها مثل اپلیکیشن‌های پیش‌بینی آب وهوا یا اپلیکیشن‌های خبررسان، یافتن موقعیت دقیق مکانی اصلا ضروری نیست.

چنانچه درمورد جمع‌آوری اطلاعات شخصی و نقض حریم خصوصی خودتان نگران هستید، ابتدا باید بدانید که چه اپلیکیشن‌هایی به موقعیت مکانی شما دسترسی دارند و چگونه می‌توان از ویژگی‌های کنترل‌کننده های آن‌ها برای محدود‌کردن به اشتراک‌گذاری این اطلاعات با شرکت‌های سازنده‌ی اپلیکیشن‌ها استفاده کرد. کاربران iOS و اندروید می توانند تنظیمات لازم را به‌سادگی و در مدت کوتاهی انجام دهند. اگرچه قطع دسترسی شرکت‌های سازنده‌ی اپلیکیشن‌ها به موقعیت مکانی کاربران تقریبا امکان پذیر نیست؛ اما می‌توان با فعال‌کردن چند گزینه، دسترسی به این اطلاعات را که در هر زمانی‌که ضرورتی ندارد و تا جای ممکن محدود کرد. در ادامه با ما باشید تا با نحوه‌ی انجام این تنظیمات در iOS و اندروید آشنا شوید.

iOS

در این مقاله نحوه‌ی انجام تنظیمات در iOS 13.3، جدیدترین نسخه‌ی iOS آموزش داده شده است؛ البته روش انجام این کار در نسخه‌های قدیمی‌تر نیز تقریبا مشابه است و با انجام این تنظیمات می‌توانید از به‌اشتراک‌گذاری غیرضروری اطلاعات مکانی‌تان با دیگران از طریق گوشی‌های آیفون جلوگیری کنید.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

در دستگاه‌های iOS چندین گزینه برای فعال‌کردن قابلیت دسترسی به موقعیت دقیق مکانی وجود دارد. توصیه می‌کنیم در مواقعی که یافتن موقعیت دقیق مکانی ضروری نیست، زمانی‌که اپلیکیشن برای دسترسی به موقعیت مکانی دقیق‌تان اجازه می‌خواهد، گزینه‌ی Next time یا Never را بزنید. در جدیدترین نسخه‌ی iOS ویژگی جدیدی به‌نام Allow Once ایجاد شده است که با استفاده از آن می‌توانید از طریق دریافت نوتیفیکیشن بفهمید که اپلیکیشن‌های در‌حال اجرا در پس‌زمینه‌ی سیستم‌عامل چند مرتبه به موقعیت مکانی‌تان یا نقشه‌ی مکان‌تان دسترسی داشته‌اند و چرا اپلیکیشن‌ها از این اطلاعات استفاده کرده‌اند.

اپل دست یابی اطرافیان به موقعیت مکانی‌تان ازطریق بلوتوث و وای‌فای را دشوار کرده است؛ اما بازهم توصیه می‌کنیم برای بهره‌مندی از جدیدترین ویژگی‌های امنیتی، به‌روزرسانی‌های جدید را نصب کنید. با کنترل کلید مرتبط‌با سرویس‌های مکان‌یابی می‌توانید از جزئیات بیشتری درمورد نحوه‌ی استفاده از سرویس‌های مکان‌یابی در هر اپلیکیشن مطلع شوید. درضمن توصیه می‌کنیم همیشه گوشی خود را از طریق سرویس ابری iCloud درحالت Lost Mode قرار بدهید. در این حالت درصورتی‌که سرویس‌های موقعیت‌یاب غیرفعال شده باشند، در صورت ضرورت فعال خواهند شد.

با مراجعه به بخش Location Services در بخش Privacy در تنظیمات گوشی‌ها می‌توانید مشخص کنید که هر اپلیکیشن در چه زمانی به موقعیت مکانی‌تان دسترسی داشته یا نداشته باشد.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

همچنین با مراجعه به بخش Background app refresh در بخش General در تنظیمات گوشی می‌توانید مانع از به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات مکانی با اپلیکیشن‌های در‌حال اجرا در پس‌زمینه شوید. در این بخش می‌توانید قابلیت به‌اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی را برای هر اپلیکیشن جداگانه فعال یا غیرفعال کنید.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

فعالیت آنلاین کاربران در بیشتر موارد بااستفاده‌از آیدی تبلیغاتی گوشی (Advertising ID) که شماره‌ای اختصاصی برای هر گوشی است و در اختیار تبلیغ‌کنندگان یا سازندگان اپلیکیشن‌ها قرار می‌گیرد، کنترل می‌شود. موقعیت مکانی کاربران نیز از این طریق با سایر افراد به اشتراک گذاشته می‌شود. با دنبال کردن مسیر Settings > Privacy > Advertising > Limit Ad Tracking می توانید این قابلیت را غیرفعال کنید. در بخش System Services نیز می توانید امکان دسترسی موقعیت مکانی در بخش‌های مورداستفاده در زندگی روزمره مثل اطلاع از وضعیت ترافیک محیط اطراف (Traffic)، مکان‌های محبوب نزدیکتان (Popular Near Me)، مکان‌های بااهمیت (Significant Locations)، ارائه‌ی تبلیغات براساس موقعیت مکانی (Location-based Apple Ads)، پیشنهاد‌های مرتبط با موقعیت مکانی و سایر موارد را فعال یا غیرفعال کنید. شما همیشه می‌توانید این تنظیمات را کنترل و هر زمانی‌که خواستید آن‌ها را فعال یا غیرفعال کنید.

درضمن می‌توانید با‌استفاده از ویژگی کنترل‌کننده‌ی Clear History در سرویس iCloud، تمام اطلاعات ثبت‌شده مرتبط‌با موقعیت مکانی گوشی‌های و سایر دستگاه‌های ثبت‌شده در این سرویس را پاک کنید.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

سفارشی‌سازی تنظیمات مرتبط با دسترسی به موقعیت مکانی در اندروید به‌اندازه‌ی iOS راحت نیست؛ زیرا شرکت‌های زیادی به‌منظور مناسب‌سازی این سیستم‌عامل با گوشی‌ها و تبلت‌هایش، تغییراتی در آن ایجاد می‌کنند؛ به همین دلیل ممکن است تنظیمات بیان‌شده در این مقاله با تنظیمات گوشی شما تفاوت‌های اندکی داشته باشد. همچنین به دلیل اینکه جدیدترین نسخه‌ی اندروید یعنی اندروید 10، هنوز برای تمام گوشی‌های واجدشرایط عرضه نشده، تنظیمات موجود در اندروید 9 در گوشی ال‌جی وی40 تینکیو بیان شده است.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

برای فعال یا غیرفعال کردن دسترسی به موقعیت مکانی، مسیر Settings > General > Lock screen & security > Location > App-level permissions را دنبال و این قابلیت را برای هر اپلیکیشن جداگانه فعال یا غیرفعال کنید؛ البته غیرفعال‌کردن این قابلیت در برخی از اپلیکیشن‌ها، باعث مختل‌شدن عملکرد آن‌ها می‌شود و این دسته از اپلیکیشن‌ها این موضوع را به شما هشدار می‌دهند. دسترسی به موقعیت مکانی کاربران در برخی از اپلیکیشن‌ها مثل اپلیکیشن‌هایی که برای امدادرسانی استفاده می‌شوند و موقغیت مکانی شما را از طریق پیامک یا تماس تلفنی به مراکز امداد‌رسان اطلاع می‌دهند، واقعا ضروری است.

قابلیت Google Location history یا سابقه‌ی موقعیت گوگل که موقعیت تمام دستگاه‌های موبایل را ثبت می‌کند، توسط حساب کاربری گوگل (Google account) کنترل می‌شود. برای استفاده از این قابلیت تنها کافی است با گوشی یا تبلت یا حتی کامپیوترهای دسکتاپ وارد حساب کاربری گوگل شوید و دو قابلیت Google Location history و Location reporting را فعال کنید. این قابلیت برای شخصی‌سازی سرویس‌ها، موقعیت شما را پیوسته ثبت می‌کند و می‌توانید برای شخصی‌سازی تجربه‌ی آنلاین‌تان نیز از آن استفاده کنید؛ بنابراین می‌توانید بخش‌هایی مثل History یا سابقه‌ی کروم، فعالیت‌های انجام‌شده در فضای وب و اپلیکیشن‌ها، ضبط صدا، سابقه‌ی یوتیوب و جستجوهای انجام‌شده در این سایت و سایر موارد را نیز با این قابلیت همگام (سینک) کنید؛ چنانچه تمام این تنظیمات را فعال کنید، پروفایلی کامل از شما، عادت‌ها و سلایق تان شکل می‌گیرد.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

چنانچه متمایل به شخصی‌سازی تبلیغات براساس اطلاعات شخصی نیستید و می‌خواهید AD ID موبایل خود را غیرفعال کنید، مسیر Settings > Google > Ads > Opt out of Ads personalization را دنبال کنید.

مراحل را از بالا و از چپ به راست به ترتیب دنبال کنید (برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید)

اگر حساب کاربری گوگل دارید، می‌توانید مانع دسترسی سرویس‌های این شرکت به موقعیت مکانی‌تان شوید؛ البته بدون تردید تاکنون گوگل اطلاعات زیادی درمورد‌تان جمع‌آوری کرده است؛ حتی ممکن است این غول فناوری اطلاعات چند سال پیش مربوط به موقعیت‌تان را نیز ثبت کرده باشد؛ البته می‌توانید با غیر‌فعال‌کردن گزینه‌ی Location sharing در بخش People & Sharing، به دسترسی گوگل به موقعیت مکانی‌تان پایان دهید.

کنترل میزان دسترسی اپلیکیش‌ها به موقعیت مکانی، چالش بزرگی است که تمام کاربران گوشی‌های هوشمند در‌حال‌حاضر (و احتمالا در آینده) با آن مواجه هستند. هیچ روش بدون نقصی برای جلوگیری از ردیابی کاربران توسط اپلیکیشن‌ها و افراد فعال در فضای مجازی وجود ندارد؛ اگرچه توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها و شرکت‌های سازنده‌ی گوشی روش‌های پیچیده‌ای ابداع کرده‌اند که کاربران با‌استفاده‌از آن‌ها میزان دسترسی اپلیکیشن‌ها به موقعیت مکانی را کنترل کنند، اما از سوی دیگر روش‌های جدیدی برای دورزدن روش‌های کنترل‌کننده و دسترسی به اطلاعات شخصی افراد نیز ایجاد شده است.

بهترین راهکار مقابله با این مشکل بزرگ، آشنایی با روش‌هایی کنترل‌کننده و کاهش دسترسی اپلیکیشن‌ها به موقعیت مکانی به حداقل میزان ممکن و به‌میزان ضرورت است (تا میزانی که عملکرد اپلیکیشن مختل نشود).