رجب طیب اردوغان؛ ماهی گیری در اسپانیا

عصر ایران؛ مهرداد خدیر - روزی که ترکیه با پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، مخالفت و اعلام کرد این درخواست را وتو خواهد کرد (‌چون در پیمان‌هایی از این دست، پیوستن عضو جدید به موافقت تمام اعضا نیاز دارد‌) برخی تصور کردند رجب طیب اردوغان می‌خواهد دل ولادیمیر پوتین را به دست آورد تا آتش خشم او از غرب و ناتو دامان ترکیه را نگیرد و بگوید حساب ما جداست.

رییس جمهوری ترکیه اما به دنبال هدف دیگری بود. او می‌خواست از این دو کشور شمال اروپا امتیاز بگیرد و موافقت خود را مشروط کند و اصطلاحا بفروشد.

خواست اردوغان چه بود؟ سوئد 10 عضو پ. ک. ک و 11 عضو گروه فتح‌الله گولن - رفیق دیروز و دشمن امروز اردوغان - را به ترکیه تحویل دهد. فنلاند هم 6 عضو پ. ک. ک و 6 عضو گروه حامی گولن را.

به بیان دیگر اردوغان به اسپانیا رفت و به رهبران سوئد و فنلاند گفت اگر موافقت ما با عضویت‌تان در ناتو را می‌خواهید این 33 نفر را تحویل بدهید و آنها هم موافقت کردند و اردوغان هم رضایت داد!

با معیارهای اخلاقی و ادعاهای حقوق بشر و تهدیدات قبلی اردوغان نمی‌خوانَد؟ بله، همین‌طور است. اما در سیاست منفعت‌محور مدام بر یک موضوع پای نمی‌فشارند و نمی‌گویند مرغ ما یک پا دارد. امتیاز می‌دهند و امتیاز می‌گیرند و برآیند کار لحاظ می‌شود.

اردوغان، دروس مذهبی خوانده و در اخوان‌المسلمین پرورش یافته و اگر قبل‌تر تصور می‌شد چنانچه سیاست‌مدار نمی‌شد و قوانین لاییسیته اجازه می‌داد واعظ می‌شد اکنون اما می‌توان گفت او یک تاجر مادرزاد است. هم تاجر و هم ماهی گیر. چون بلد است چگونه امتیاز بدهد و چگونه امتیاز بگیرد. ایضاً چگونه از آب گل‌آلود ماهی بگیرد! فحش حمله به اوکراین را روسیه می خورد و بهای گزاف و سنگین آن را اوکراین می پردازد و اروپا با مشکل سوخت رو‌به رو‌شده اما اردوغان به دنبال صید ماهی خود است.

در شرایط عادی 100 سال دیگر هم فنلاند و سوئد دنبال عضویت در ناتو نبودند اما حمله روسیه به اوکراین به جای این که آنها را منصرف کند به صرافت عضویت در ناتو انداخت تا اگر خرس روس‌ها خواست در سرزمین آنان بچرد ناتو به کمک اقتصادی و غذایی بسنده نکند.

رییس جمهوری ترکیه هم به جای آن که آنان را نصیحت کند که به ناتو نزدیک نشوید یا خود از ناتو خارج شود و به روسیه بپیوندد، منفعت خود را در این دید که حق وتو را گروگان بگیرد و 33 نفر را بخواهد.

کاری که تاجیکستان در قبال درخواست عضویت ایران در سازمان شانگهای با ایران کرد. آقای رییسی البته به حساب خود گذاشت اما تنها دو سه روز پس از تنفیذ حکم او و قبل از تشکیل دولت جدید علی شمخانی در توییتی خبر داده بود عضویت ایران پذیرفته خواهد شد. چرا؟ چون تاجیکستان خواستار پایان حمایت از محی‌الدین کبیری رهبر نهضت اسلامی تاجیستان بود با این اتهام که او درصدد تأسیس یک حکومت دینی در این سرزمین پارسی‌زبان است.

در دولت آقای خاتمی عده‌ای از نمایندگان درصدد بودند از امکانات بی نظیر آب شیرین تاجیکستان برای انتقال به شرق ایران استفاده کنند و کار داشت جلو می‌رفت که سفر همین آقای کبیری بر هم زد و بعد از آن نه تنها آب ندادند که با تقاضای عضویت ایران در شانگهای هم مخالفت کردند.

سیاست، همین است. بازی با کارت‌ها و هر که خود بهتر می‌داند چه کارت‌هایی برای بازی دارد. بلوف هم البته می‌زنند اما خود سیاست‌مدار نباید باور کند که کارت‌هایی را که ادعا کرده دارد بلکه با کارت‌های واقعی بازی می‌کند.

هم سوئد و فنلاند می‌دانستند چه می‌خواهند و هم ترکیه و اردوغان. آنها عضویت در ناتو و پناه بردن به آغوش آن از بیم روس‌ها را و ترکیه 33 مخالف را که قربانی این معامله می‌شوند.

کافی است اردوغان را با مرحوم محمد مُرسی مقایسه کنیم. هر دو اخوانی ولی اردوغان تاجر مسلک و ماهی گیر در حالی که آن بنده خدا می‌خواست مصر را اخوانیزه کند و همه را به فنا داد.

اردوغان مثال گویایی است که گاهی نگاه کاسب‌کارانه و منفعت‌محورانه و ماهی گیرانه به سیاست، بیشتر نتیجه می دهد تا این که به تعبیر دکتر ولایتی در مناطره های 92 مذاکره را با کلاس فلسفه اشتباه بگیریم و گمان کنیم مأمور به ابلاغ یا رهانیدن دیگران از ظلمات هستیم.

ببینید | هواپیمای 5000 نفره، مجهز به رستوران، مرکز خرید، استخر و باشگاه

ببینید | هشدار قطع برق در ژاپن با رسیدن دما به 35 درجه سانتی‌گراد