رشد تصاعدی پرونده‌های "قصور پزشکی" زنگ خطر کمبود پزشک را دوباره به صدا درآورد

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ رشد روز افزون پرونده‌های "قصور پزشکی" در سال‌های اخیر یکی از معضلاتی است که سلامت مردم را تهدید کرده و آبرو و اعتبار جامعه پزشکی را مورد هدف قرار داده است.

علاوه بر این، حساسیت رشته پزشکی و سر و کار مستقیم آن با سلامت مردم از جمله مهم‌ترین مواردی است که چشم‌پوشی از معضل پرونده‌های قصور پزشکی را غیرممکن می‌سازد.

اما مقصر پرونده‌های قصور پزشکی کیست؟

عباس مسجدی آرانی؛ رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور با بیان اینکه ما شاهد رشد ناخوشایندی در بحث پرونده‌های قصور پزشکی هستیم، گفت: این‌ها به علت‌هایی از جمله عدم ارتباط صحیح با بیمار، عدم رعایت اخلاق پزشکی، بی‌دقتی، افزایش بیش از اندازه حجم کار و... بوده است؛ در این راستا صحبت‌هایی را با وزارت بهداشت داشتیم و تفاهمنامه‌ای هم با دانشگاه‌ها داریم چرا که هر کدام از این پرونده‌ها می‌توانند یک درس باشد.

رئیس سازمان نظام پزشکی در مصاحبه اخیر خود به نکته‌ای اشاره کرده که معمولا در بررسی پرونده‌های قصور پزشکی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ عدم ارتباط صحیح با بیمار، عدم رعایت اخلاق پزشکی، بی‌دقتی، افزایش بیش از اندازه حجم کار از جمله مواردی است که مسجدی برای بررسی علل افزایش پرونده‌های قصور پزشکی به آن استناد کرده است بنابراین می‌توان نتیجه گرفت با اصلاح موارد ذکر شده به میزان قابل توجهی از حجم این پرونده‌ها کاسته شود.

مقصر «قصور» کیست؟

عامه مردم بر این باورند که افزایش پرونده‌های قصور پزشکی در کشور به‌دلیل عدم مهارت کافی برخی پزشکان یا اتفاقات غیر قابل پیشگیری رخ می‌دهد؛ آن‌ها غالبا انگشت اتهام خود را به سمت سیستم آموزشی برده و کوتاهی در امر آموزش پزشکان را دلیل این اتفاق می‌دانند؛ در حالی که با دقت در دلایلی که رئیس سازمان پزشکی قانونی برشمرده می‌توان به یک عامل مهم در پشت پرده آن پی برد؛ در حقیقت "کمبود شدید پزشک" همان چیزی است که منجر به رشد قارچ‌گونه این پرونده‌ها شده است.

سال‌ها است که کشور درگیر پیامدهای منفی کمبود پزشک است؛ معضلی که با بی‌توجهی مسئولان رفته‌رفته تبدیل به بحران شده است؛ از جمله این پیامدها می‌توان به کاهش دسترسی مردم به خدمات درمانی به‌ویژه در مناطق محروم اشاره کرد.

لبه دیگر کاهش دسترسی مردم به مناطق درمانی، مراجعه انبوه بیماران به پزشکان محدود موجود در آن مناطق است به‌طوریکه مردم مجبورند علاوه بر تحمل رنج سفر و پیمودن مسیرهای طولانی برای رسیدن به پزشک، زمان‌های طولانی را در انتظار گرفتن نوبت به سر کنند و پس از آن نیز مدت زمان طولانی در مطب منتظر ویزیت پزشک بمانند.

پزشکان هم هر اندازه که مهارت بالایی داشته باشند بدیهی است با افزایش روزافزون تعداد بیماران و به تبع آن افزایش مدت زمان فعالیت و تحت تاثیر خستگی زیاد دچار خطای پزشکی خواهند شد؛ اتفاقی که هم منجر به ضرر جانی بیماران شده و هم آنکه به حیثیت جامعه پزشکی ضربات جبران‌ناپذیری وارد می‌سازد؛ به‌طوریکه تنها یکی از ثمرات آن عدم اقبال مردم به پزشکان و روی آوردن آن‌ها به «خوددرمانی» است.

قصور پزشکی عامل ایجاد بحران ناامنی اجتماعی

ابراهیم فیاض؛ جامعه شناس و استاد دانشگاه در تحلیل چرایی پدید آمدن این پدیده می‌گوید: در حال حاضر بخشی از مردم، اقدام به خوددرمانی می‌کنند که این بسیار خطرناک است یعنی مستقیم به داروخانه می‌روند و دارو میخرند! شما نگاه کنید ببینید چند نفر با نسخه دارو می‌خرند؟ حتی گاهی اوقات با داروساز نیز تبانی می‌کنند یعنی می‌خواهم بگویم کار به جایی رسیده که داروساز برای بیمار دارو تجویز می‌کند.

این استاد دانشگاه تهران یادآور شد: الان یکی از مسائل مهم، جریان ناامنی اجتماعی است یعنی وقتی که فرزند یک زوج به بیماری خاصی مبتلا می‌شود، والدین به شدت احساس ناامنی می‌کنند؛ سیستم نظام سلام سلامت کشور و پزشکان به نوعی در حال ایجاد احساس ناامنی عمومی در جامعه است که در نتیجه آن، بحران ناامنی در جامعه است حتی خوب است شورایعالی امنیت ملی در این قصه وارد شود و با این فضای ناامنی که برای جسم و روح مردم دارند به‌وجود می‌آورند برخورد کند.

فیاض متذکر شد: یک وقتهایی به خاطر خطای پزشک، پرستارها در بیمارستان کتک میخورند! چون ذهنیت مردم این است که پزشک می‌خواهد او را غارت کند یا به پزشک اعتماد ندارند؛ در حقیقت، وضع موجود به نفع پزشکان هم نیست؛ پزشکها دیگر آن امنیت اخلاقی و آن اعتمادی که سابقا در جامعه به آن‌ها می‌شد را ندارند؛ باید ساختار و مدیریت را از دست پزشکها خارج کنیم؛ بسیاری از نماینده‌های فعلی مجلس هم پزشک هستند؛ چه کسی گفته که پزشک باید نماینده مجلس شود؟ پیشنهاد من این است که مجلس تصویب کند که مدیریت بیمارستان‌ها و حتی وزیر بهداشت نباید پزشک باشند بلکه باید دانش‌آموخته رشته هایی مانند مدیریت باشد در غیر این صورت روز‌به‌روز انحصار پزشکان و تعارض منافع، بیشتر و بسیار خطرناکتر می‌شود.

راهکار پایدار برون‌رفت از بحران کمبود پزشک، افزایش ظرفیت ورودی به رشته‌های پزشکی است؛ بذری که باید سال‌ها قبل کاشته می‌شد تا امروز بتوان با برداشت محصول آن به رفع این معضل پرداخت؛ اتفاقی که اگر چه دیر است اما اگر امروز نیز رخ ندهد مشخص نیست در آینده و با رشد جمعیت کشور و افزون بر آن افزایش قابل توجه جمعیت سالمندان در کشور چه سرنوشتی بر کشور تحمیل خواهد شد.

انتهای پیام /