رشد درآمد‌های مالیاتی کشور به 55.7 درصد رسید

کامران زراعی کارشناس اقتصادی در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه یکی از منابع مهم عدم ثبات اقتصادی، پایدار نبودن درآمد‌های دولت و وابستگی آن به متغیر‌های غیرقابل کنترل است است گفت: درآمد‌های دولت که در سال‌های اخیر مبتنی بر درآمد‌های نفتی بوده است و با وجود تحریم و عدم پایداری درآمد‌های دولت کسری بودجه قابل توجهی را به دنبال داشته است که این کسری بودجه غالبا با استقراض از نظام بانکی تأمین شده و این امر یکی از دلایل مهم افزایش حجم نقدینگی، سطح عمومی قیمت‌ها و افزایش مداوم تورم بوده است. از ابتدای دهه نود شمسی و با شدت گرفتن تحریم‌های اقتصادی و کاهش درآمد‌های نفتی به ناچار دولت نگاه خود را از بودجه نفتی به سمت بودجه مالیاتی تغییر داد.

او با بیان اینکه در اقتصاد بخش عمومی، مالیات یکی از منابع مهم و قابل اتکای درآمد دولت است. مقایسه این منبع با سایر منابع نشان می‌دهد که هرچه سهم مالیات‌ها در تأمین مخارج دولت بیشتر باشد، از ایجاد آثار نامطلوب اقتصادی به میزان چشم‌گیری جلوگیری می‌شود گفت: به عبارت دیگر مالیات ها از یکسو نقش بسیار مهمی در تأمین منابع مالی دولت دارند و از سوی دیگردر تنظیم امور اقتصادی جامعه نقش به سزایی ایفا می‌کنند و از این نظراز حساسیت زیادی برخوردار هستند.

وی ادامه داد: براساس آمار‌های منتشر شده از نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور‌های عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نشان می‌دهد که دانمارک با نسبت 46.9%، فرانسه با نسبت 45.1%، اتریش با نسبت 43.5%، ایتالیا با نسبت 43.3درصد و فنلاند 43 درصد به نسبت به ترتیب کشور‌های با بالاترین نسبت مالیاتی هستند و متوسط جهانی این شاخص 14% درصد است که موید آن است که تمام هزینه‌های جاری دولت به وسیله مالیات تامین می شود. با بررسی‌های صورت گرفته در اکثر کشور‌های توسعه یافته و درحال توسعه هزینه‌های جاری دولت‌ها با مالیات تامین و دیگر منابع درآمدی را صرف توسعه زیرساخت‌ها می شود.

وی ادامه داد: بررسی آمار‌های منتشر شده توسط سازمان امور مالیاتی نسبت مالیات به هزینه‌های جاری دولت در سال 1397 برابر با 46.3% بوده است که با یک روند نزولی در سال 1400 به 40.9درصد می‌رسد. از سال 1401 و با اصلاحات صورت گرفته در نظام مالیات ستانی نظیر یکپارچه سازی سامانه ها، راه اندازی سامانه مودیان، هوشمندسازی، داده محوری، شناسایی مودیان جدید، شناسایی فرار‌های مالیاتی و... نسبت درآمد‌های مالیاتی به هزینه‌های جاری دولت با یک شیب مثبت به 55.7% در سال 1402 رسیده است.

او گفت: این نسبت علی رغم رشد قابل توجه درآمد‌های مالیاتی و رسیدن به 810 هزار میلیارد تومان در سال 1402 همچنان تا تامین کامل هزینه‌های دولت به وسیله درآمد‌های های پایدار و قابل اتکا فاصله معنا داری دارد.

وی با بیان اینکه برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران نیز بر افزایش درآمد‌های مالیاتی و رسیدن سهم مالیات از اعتبارات هزینه‌ای به 80 درصد و نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی ده درصدی (10%) در انتهای سال‌های برنامه (1407) تاکید دارد گفت: وابستگی بودجه عمومی به منابع نفتی طی چندین دهه و نظام سنتی مالیات ستانی اصلی‌ترین دلایل این عقب ماندگی در حوزه تامین درآمد‌های پایدار دولت می‌باشد که تنها با تغیر پارادایم از مالیات ستانی سنتی به مالیات ستانی هوشمند و داده محور محقق می‌شود.

او بیان کرد: در این نظام جدید با حمایت از اقشار ضعیف جامعه، بار اصلی مالیات ستانی بر دوش افراد و شرکت‌های ثروتمند و پردرآمد افتاده و علی رغم افزایش درآمد‌های دولت و تامین همه هزینه‌های جاری دولت، می‌توان به اصل مالیات ستانی عادلانه نیز جامه عمل پوشاند.