رشد شاخص بورس چقدر واقعی است؟

زمانی که روند معاملات بازار سرمایه با دیگر بازار‌ها را مورد مقایسه قرار می‌دهیم شاهد تمایل سرمایه‌گذاران برای ورود سرمایه‌های خرد به سمت به بورس هستیم که این مورد با وجود هجوم نقدینگی به این بازار، نمی‌تواند در زمینه تولید و اقتصاد کشور بی‌تاثیر باشد.

از نگاه کارشناسان اقتصادی، رشد و توسعه اقتصادی کشور نیازمند سرمایه‌های کلانی است که در این راستا بازار سرمایه می‌تواند نقش آفرینی موثری را از خود به یادگار بگذارد.

در چند وقت اخیر در کشور شاهد دلالی‌ها و عدم شفافیت‌هایی معاملاتی هستیم که این موضوع زمینه ترس برای واحد‌های تولیدی برای کسب سود کمتر را فراهم کرده است؛ یکی از تفاوت‌های شاخص بازار سرمایه با دیگر بازار‌ها برای معاملات، وجود شفافیت در معاملات و قیمت‌ها است که این موضوع اشتیاق شرکت‌ها و واحد‌های تولیدی برای ورود سهام خود در بازار سرمایه را فراهم کرده است.

رونق بازار سرمایه که تامین مالی شرکت‌ها و رونق تولید را فراهم می‌کند به مراتب زمینه اشتغال و فرصت‌های شغلی را ایجاد می‌کند، اما مساله اینجاست که با وجود رشد‌های لحظه‌ای شاخص بورس در بازار سرمایه این موضوع تا چه میزان توانسته است در میزان تولید و اشتغال کشور تاثیرگذار باشد.

در این راستا، ایرنا با «امیر هامونی» مدیر عامل شرکت فرابورس ایران گفتگو کرد.

در سال جاری، رونق بازار سرمایه، در تامین مالی واحد‌های تولیدی و کاهش نرخ بیکاری چه نقشی ایفا کرد؟

نرخ اشتغال از جمله مهم‌ترین شاخص‌های کلان اقتصادی به شمار می‌رود که در شرایط رکود از اهمیت بالاتری برخوردار است، اکنون مساله افزایش یا حفظ اشتغال موجود، به یکی از مهمترین اهداف سیاست‌گذاران بدل شده و در همین راستا فرابورس ایران نیز با هدف تحقق رشد تولید و اشتغال ملی، با فراهم آوردن بستری مناسب برای تامین مالی، تلاش کرده زمینه‌ساز رشد 54 درصدی اشتغال در میان شرکت‌های پذیرش‌شده در بازار فرابورس ایران باشد.

بر اساس گزارش این مرکز، نرخ بیکاری افراد 15 ساله و بیش‌تر، در پاییز 1398 نسبت به پاییز 1397 حدود 1.2 درصد کاهش داشته و در واقع در کل کشور به 10.6 درصد رسیده است که با توجه به پیچیدگی‌های پیرامون بحث بیکاری و اشتغال طی یک دهه گذشته و از سویی افزایش جمعیت بیکار کشور به حدود 3 میلیون نفر، بازار سرمایه می‌تواند با هدایت جریان نقدینگی و سرمایه‌های عمومی به سمت تولید علاوه بر تقویت توان تولید داخلی زمینه‌ساز رشد اشتغال و در نهایت کاتالیزوری برای رشد، توسعه و شفافیت اقتصاد ملی باشد.

فرابورس توانسته با تسهیل و تسریع ورود شرکت‌ها و فراهم کردن بستری مناسب برای تامین مالی آنها، موفقیت چشمگیر و محسوسی در زمینه رشد تولید و اشتغال ملی داشته است.

تعداد نیروی شاغل در شرکت‌های فرابورسی نسبت به چند وقت گذشته چه تغییری کرده است؟

تعداد نیروی شاغل به کار شرکت‌های پذیرش‌شده در فرابورس از زمان عرضه اولیه آن‌ها تا کنون، از 51 هزار و 208 نفر به 78 هزار و 620 نفر رسیده که رشد حدود 54 درصدی را نشان می‌دهد و از نقش پررنگ بازار سرمایه در تجهیز منابع مالی، بهبود اشتغال شرکت‌ها و تولید حکایت می‌کند، در بررسی‌های صورت‌گرفته، بیش از 100 شرکت که حداقل 2 سال از زمان عرضه اولیه آن‌ها گذشته است مورد مطالعه قرار گرفته‌اند که از زمان عرضه اولیه سهام تاکنون، تعداد افراد شاغل در شرکت‌های آهن و فولاد ارفع، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و توسعه خدمات دریایی و بندری سینا به ترتیب از 60 نفر به یک‌هزار و 224 نفر، از 523 نفر به 6 هزار و 800 نفر و از 220 نفر به یک‌هزار و 992 نفر افزایش یافته است و این سه شرکت بیشترین رشد اشتغال را از لحاظ جذب نیروی انسانی و کارآفرینی در میان سایر شرکت‌های فرابورسی داشته‌اند.

بیشترین رشد اشتغال در کدام صنایع بوده است؟

طبق آمار ارائه شده بیشترین رشد اشتغال مربوط به صنایع «حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات» از 414 نفر به دو هزار و 635 نفر، «استخراج کانه‌های فلزی» از 189 نفر به 711 نفر و «محصولات شیمیایی» از سه هزار و 508 نفر به هشت هزار و 366 نفر بوده است که این سه صنعت در زمینه افزایش آمار نیروی شاغل به کار آن‌ها در مقایسه با سایر گروه‌های فرابورسی پیشتاز بوده اند.

با وجود رشد تعداد نیروی شاغل به کار در اکثر صنایع فعال در بازار سرمایه تعداد پرسنل در کدام صنایع کاهش یافته است؟

در برخی صنایع از جمله «سایر واسطه‌گری مالی» و «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» تعداد پرسنل کاهش یافته است، اکنون صنایع «فلزات اساسی» با 28 هزار و 828 نفر، «محصولات شیمیایی» با 8 هزار و 366 نفر و «فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» با 4 هزار و 910 نفر، بزرگترین صنایع فرابورسی از لحاظ تعداد پرسنل هستند و شرکت‌های ذوب‌آهن اصفهان، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و فولاد هرمزگان جنوب نیز به ترتیب با 16 هزار 287 نفر، 6 هزار و 800 نفر و 3 هزار و 710 نفر بزرگترین شرکت‌ها از بعد تعداد پرسنل در بازار‌های اول و دوم فرابورس ایران هستند.

کدام موانع به عنوان ضعف‌های کلیدی نظام سیاست‌گذاری کشور در حوزه اشتغال محسوب می‌شوند؟

فقدان نگرش درست در به‌کارگیری ظرفیت‌های موجود کشور است و برخی از مصادیق عینی آن را می‌توان در شهرک‌های صنعتی، ساختمان‌ها، تجهیزات بدون استفاده و راکد، سوله‌ها و... مشاهده کرد. تجربه کشور‌های موفق برای به‌کارگیری این امکانات و ظرفیت‌ها، تحرک‌بخشی در تولید و اشتغال بوده و یکی از مهمترین درگاه‌های حصول به این امر، بازار سرمایه است.