زاینده‌رود تشنه‌تر شد / سه ضلع مثلثی که حال زاینده رود را وخیم کرد
ادامه روند خشکسالی مرکز کشور در کنار مدیریت ناکارآمد منابع آب باعث شده سد زاینده‌رود در حال حاضر کمتر از 3 ماه برای تامین شرب مردم منطقه آب داشته باشد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، بحران آب مرکز کشور در حوضه آبریز زاینده رود دارای ابعاد گسترده‌ای است. بر همین اساس پیشتر خبرگزاری فارس در قالب سلسله گزارش‌های تحقیقی و تحلیل به شرح برخی از ابعاد مسئله پرداخته بود.
در گام ابتدایی شرح ماجرای حوضه آبریز زاینده رود با در نظر گرفتن توضیح مسئله و همچنین مصارف حوضه آبریز زاینده رود در قالب 2 گزارش با عنوان‌های «82 درصد سد زاینده‌رود خالی است / چرا آب زنده‌رود خشک شد» و «ذره‌بین آمار بر بحران آب زاینده‌رود / آب زنده‌رود سال گذشته کجا رفت» منتشر شد.
پس از آن دلایل شکل‌گیری مسئله زاینده رود در 2 دسته دلایل آب و هوایی و همچنین نقاط ضعف مدیریت منابع آب نیز در قالب 2 گزارش «موشکافی 65 سال خشکسالی و ترسالی در مرکز کشور / کاهش 70 درصدی بارش در بالادست زاینده‌رود» و «نقش تونل‌های انتقال آب در بحران زاینده‌رود / مدیریت غلط چگونه چالش آب مرکز کشور را تشدید کرد» ارائه شد.
علاوه بر ریشه‌یابی مسئله حوضه آبریز زاینده رود، خبرگزاری فارس در قالب یک گزارش با عنوان «راهکار مشکلات حوضه آبریز زاینده رود / سه ضلع مثلثی که حال زاینده رود را وخیم کرد» به بیان 8 راهکار برای حل مسئله مذکور پرداخت.
*س_تنها 114 میلیون متر مکعب آب پشت سد زاینده رود قابل بهره‌برداری است_س*به گزارش فارس در شرایط کنونی، حوضه آبریز زاینده رود به واسطه دلایل بیان شده شرایط بسیار نامناسبی را پشت سر می‌گذارد. در کنار نارضایتی‌های شکل گرفته در این حوضه، داده‌های آماری و تحلیل‌های فنی صورت گرفته می‌تواند به خوبی شرایط نامناسب این منطقه از نظر آب را تشریح کند.
یکی از بهترین شاخص‌هایی که می‌تواند زمینه علل شکل‌گیری شرایط کنونی حوضه آبریز زاینده رود را تشریح کند، پرداختن به مسئله ذخیره آب پشت سد زاینده رود است.
بر اساس آخرین اطلاعات ارائه شده توسط استاندار اصفهان، میزان آب موجود در سد زاینده رود معادل 168 میلیون متر مکعب بوده که تنها نزدیک به 68 درصد از آن با توجه به محدودیت‌های فنی قابل برداشت است.
این اظهارات استاندار اصفهان به معنای آن است که 32 درصد آب موجود پشت سد زاینده رود مرتبط با حجم مرده‌ای است که شرایط بهره‌برداری آن به واسطه محدودیت در خروج از سد و همچنین کیفیت نامناسب آب قابل برداشت نیست. به عبارت دیگر از 168 میلیون متر مکعب آب پشت سد زاینده رود تنها 114 میلیون متر مکعب قابل استفاده است. در حقیقت، ذخیره سد زاینده رود در سال جاری به کمترین میزان خود در طول 8 سال اخیر رسیده است.
*س_سد زاینده رود برای کمتر از 3 ماه آب شرب را تامین می‌کند_س*به گزارش فارس، بر اساس آمار ارائه شده از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران، حوضه آبریز زاینده رود مطابق آخرین آمار ارائه شده از سرشماری رسمی کشور به طور مستقیم زمینه تامین آب شرب 4 میلیون و 177 هزار نفر را فراهم می‌نماید.
آمار جمعیت درگیر حوضه آبریز زاینده رود در کنار گزارش وزارت نیرو مبنی بر اینکه هر نفر در ایران به طور متوسط روزانه 200 لیتر آب مصرف می‌کند، این نکته را مشخص می‌کند که روزانه در حوضه آبریز زاینده رود، 835.5 هزار متر مکعب برای تامین آب شرب جمعیت تحت پوشش مورد نیاز است.
با توجه به اینکه بیش از 92 درصد از نیاز شرب جمعیت حاضر در حوضه آبریز زاینده رود از سد زاینده‌رود تامین شده و تنها 8 درصد از این آمار از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود، لذا مردم حاضر در حوضه آبریز زاینده رود به طور متوسط روزانه 768.6 هزار متر مکعب آب شرب خود را از محل آب جاری ذخیره شده در پشت سد زاینده رود تامین می‌کنند.
کنار هم قرار دادن این آمار یک نکته بسیار خطرناک را شفاف می‌کند، بر این اساس اگر در شرایط فعلی تمامی آب پشت سد زاینده رود تنها برای تامین آب شرب استفاده شود و تمامی مصارف دیگر از جمله، حق‌آبه محیط زیست، کشاورزی، صنعت و سایر موارد صفر شود و همچنین ورود آب به سد زاینده رود نیز به میزان قابل توجهی نباشد، 114 میلیون متر مکعب آب قابل بهره‌برداری پشت سد زاینده رود تنها نیاز 148 روز آب شرب مردم منطقه معادل 5 ماه را کفاف می‌دهد.
این آمار در شرایطی مطرح می‌شود که تنها 55 درصد از آب سد زاینده رود در سال آبی گذشته برای مصارف شرب در نظر گرفته شده و به این ترتیب تنها 62.7 میلیون متر مکعب از 114 میلیون متر مکعب آب پشت سد به مصارف شرب اختصاص دارد. با در نظر گرفتن سهمیه آب سایر بخش‌ها، ذخیره فعلی سد زاینده رود تنها برای پوشش نیاز 81 روز آب شرب منطقه ذخیره دارد و کمتر از 3 ماه می‌تواند آب مورد نیاز شرب را تامین کند.
*س_تشدید چالش‌های حوضه آبریز زاینده رود با تداوم روند خشکسالی_س*با توجه به نکات مذکور به نظر می‌رسد خشکسالی در کنار مدیریت ناکارآمد منابع آب شرایط آبی کشور را مشابه اغلب نقاط غرب آسیا با چالش جدی مواجه کرده و در کوتاه مدت اگر میزان بارندگی در فصل سرد کمتر از متوسط 55 ساله باشد، این شرایط نامناسب تشدید خواهد شد.
علاوه بر این، در شرایطی که نظام مدیریت منابع آب کشور با استقرار سازوکار حکمرانی موثر آب و تطبیق با شرایط موجود به روزرسانی نشود، چالش‌های موجود در بازه زمانی پیش‌رو تشدید خواهد شد.
همچنین بخوانید