زبان فارسی به اقوام ایرانی هویت بخشیده است

حسن انوری زبان شناس و استاد زبان و ادبیات فارسی در نمایشگاه کتاب تهران گفت: زبان فارسی به اقوام ایرانی هویت بخشیده است و هویت ایران به زبان فارسی وابسته است.

به گزارش خبرنگار مهر، نشست «زبان فارسی و ایران زمین» به همراه تجلیل از حسن انوری زبان شناس و استاد زبان و ادبیات فارسی عصر امروز چهارشنبه 27 اردیبهشت در سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.

انوری در این مراسم گفت: من یک مقاله درباره زبان فارسی دارم و در آن گفتم که زبان فارسی برای ایران مهم‌ترین عنصر فرهنگی و مهم‌ترین عامل برای ارتباط اقوام ایرانی است چراکه ایران کشوری دارای قومیت‌های مختلف است که هر کدام از این قومیت‌ها زبان خاص خود را دارند برای مثال کرد با زبان کردی، لر با زبان لری، بلوچ با زبان بلوچی وقتی به هم می رسند به زبان فارسی با هم صحبت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه وسیله ارتباط اقوام ایرانی با هم زبان فارسی است افزود: زبان فارسی به اقوام ایرانی هویت بخشیده است و هویت ایران به زبان فارسی وابسته است.

انوری گفت: دومین ویژگی زبان فارسی این است که بین زبان‌های عالم جز چند زبان محدود دارای شاهکارهای جهانی است؛ چند زبان می‌شناسید که چنین ویژگی داشته باشند تعداد این زبان‌ها خیلی کم است؛ یکی از حماسه شناسان اروپایی می‌گوید شاهنامه در کنار ایلیاد هومر، کمدی الهی دانته و مجموعه آثار شکسپیر قرار می‌گیرد که این آثار یاد شده یادگار شکوهمند نسل بشری هستند؛ نسل بشر نبوغ خود را در این چهار اثر نشان داده است که مهمترین منبع فرهنگی نسل بشر هستند.

این زبان شناس و استاد زبان و ادبیات فارسی افزود: شاهکارهای بسیاری به زبان فارسی تولید شده است. مثنوی مولانا را هم می‌گویند بزرگترین اثر عرفانی نوع بشر است کلیات سعدی و غزلیات حافظ هم شاهکار ادبی به زبان فارسی هستند؛ کدام زبان را می‌شناسید که چنین چیزی داشته باشد. می‌توان گفت دومین اهمیت زبان فارسی در وجود چنین شاهکارهایی هست.

وی گفت: در سال 1369 نخستین بار جمهوری اسلامی برای بزرگداشت فردوسی کنگره‌ای برگزار کرد و از افراد درخواست سخنرانی کرد که من درباره ایران و جایگاه آن در شاهنامه در این کنگره صحبت کردم؛ طبق فهرست‌ها در آخرین چاپ شاهنامه توسط مسکو ایران 840 بار در شاهنامه به کار گرفته شده است اما همگی به یک مصداق نیست. گاهی منظور از ایران مقر پادشاهی بوده و گاهی دیگر منظور حوزه حکومت سلسله کیانی است.

انوری با اشاره به اینکه ایران در شاهنامه به معنایی است که من آن را ایران در حیطه معنا قرار دادم افزود: فردوسی این شعرها را در قرن چهارم و زمانی که محمود غزنوی از یک طرف و خلفای عباسی از طرف دیگر حکومت می‌کردند و ایرانی وجود نداشت گفته است؛ اما ایران مجموعه‌ای از معنا، فرهنگ، آداب و رسوم است و فردوسی زمانی این را مطرح می‌کند که ایران وجود نداشته است. پس ما یک ایران معنایی داریم که فراتر از معنا است.

وی با اشاره به اینکه ترک‌ها می‌گویند مولانا برای ماست گفت: شاید جسم مولانا برای ترک‌ها باشد اما روحش برای ماست.

انوری درباره کتاب‌هایی که در مرحله چاپ دارد افزود: چهار کتاب که شامل «اصطلاحات دیوانی دوره غزنوی و ساسانی است»، مجموعه سه جلدی «آئین نگارش پنجاه ساله» و «شرح حال خود نوشت در تبریز که شرح اراده عشق و پشتکار است» در مرحله چاپ دارد. همچنین «معنی زندگی» یکی دیگر از کارهایی است که در مرحله چاپ دارم و شامل مجموعه ده مقاله می‌شود که سال‌ها پیش کریم فیضی عضو روزنامه اطلاعات از من خواست مصاحبه طولانی داشته باشیم که به صورت گزارش مفصل چاپ شده است.