زلفی گل: راهی جز هوشمندسازی آموزش عالی نداریم

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، زلفی گل در نخستین همایش ملی مدیران فناوری اطلاعات، امنیت فضای مجازی و مراکز آپ های دانشگاه ها که امروز در مرکز همایش های بین المللی دانشگاه الزهرا در حال برگزاری است، اظهار کرد: واقعیت این است که ما نسلی هستیم که بیشترین تغییرات را در دوران خود دیده‌ایم. نسل‌های قبل از ما این همه تغییرات را در عمر خود تجربه کرده باشند مایادمان نرفته است که برای انتقال اطلاعات در بخش آموزش عالی و ارسال و عرضه آنها برای مجلات داخل و خارج از کشور باید آنها را پست می کردیم و به دست داوران ارزیابی و پس از آن توسط یک تیم دیگر ویرایش و مجددا ارسال و پست می‌شد. الان که به این روند فکر می‌کنیم حالت یک لطیفه پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: وقتی تاریخ را مطالعه می‌کنیم و به زندگی گذشتگان و نحوه گذران اموراتشان نگاه می‌کنیم و با حال حاضر مقایسه می‌کنیم و ارزش علم و فناروی و نوآوری بیشتر آگاه می‌شویم قدرش را می‌دانیم.

وزیر علوم خاطرنشان کرد: همان کاری که امکان داشت ماه‌ها برای شما طول بکشد الان در کوتاه ترین زمان ممکن انجام می‌دهیم درحال حاضر دستیابی دانشجویان و دانش آموزان به اطلاعات خیلی سهل و راحت شده است قبلاً اگر یک محقق می‌خواست به یک پیشینه دسترسی پیدا کند بایستی به کتابخانه مراجعه می‌کرد و کتاب و نشریات را ورق می‌زد. اما الان در کمترین زمان ممکن با دسترسی به پایگاه‌های اطلاعات علمی این کار را انجام می‌دهیم.

زلفی گل بیان داشت: پس می‌توان گفت که امروزه اقلیم زیست اجتماعی در عرصه‌های مختلف کاملاً تغییر کرده است. اقلیم فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، علمی، آموزشی تغییر کرده‌اند و ما راهی جز این نداریم که این تغییر اقلیم‌ها را مدیریت کنیم و نسبت به این تغییرات منعطف باشیم و آنها را بپذیریم و تا جایی که دست خودمان است مطابق میل و سلیقه خودمان آنها را بومی و از آنها بهره ببریم.

وی با اشاره به اینکه در آموزش عالی آموزش جزو اهداف اصلی است، یک استاد دانشگاه و یک یاور علمی راهی جز این ندارد که خودش را با این تغییرات جدی وفق دهد گفت: اساتید دانشگاهی الان باید با توجه به تغییرات سریع و وسیع در آموزش خود را نسبت به آموزش فضای مجازی وفق دهند و اگر این کار را نکنند خیلی راحت کنار گذاشته می‌شوند و اثر بخشی شان کم می‌شود.

وزیر علوم گفت: امروز فضای مجازی در کنار فضای واقعی یک حقیقت غیرقابل انکار است. ما نمی‌توانیم فضای مجازی و آموزش مجازی و هوش مصنوعی را نادیده بگیریم ما نمی‌توانیم همان نگاه سنتی گذشته را نسبت به آموزش داشته باشیم چرا که نسل جوان ما را کنار خواهند گذاشت و اثربخشی ما حداقل خواهدشد.

زلفی گل خطاب به مدیران فناوری اطلاعات گفت: شما نقش بسیار مهمی در این تغییر اقلیم دارید شما باید به ذی نفعان بقبولانید که از فضای مجازی استفاده کنند و خود را با آن تطبیق دهند ما باید برای امنیت فضای مجازی و زیست مجازی حتما فکر کنیم همانگونه که در دنیای واقعی با فناوری‌های سخت و نرم امنیت جامعه خود را تامین می‌کنیم و برنامه داریم باید برای فضای مجازی و امنیت فضای مجازی نیز برنامه داشته باشیم وقتی قرار است قانون مدیریت داده را اجرا کنیم و اطلاعات پایه را مدیریت کنیم حتما باید برای امنیتش هم فکر کنیم.

وی بیان داشت: در فضای مجازی حساسیت‌های بیشتری وجود دارد چرا که بحث زندگی خصوصی افراد نیز در آن مطرح است. چون در این فضا سوالات شخصی مکان زندگی فرد اطلاعات هویتی و... قرار می‌گیرد. باید به فکر امنیت این فضا باشیم. چون ممکن است زندگی خصوصی افراد آسیب ببیند. با استفاده از آموزش هوشمند که جزو برنامه‌های آموزش عالی قرار است زین پس آموزش پیگیری شود چون آموزش مجازی برای همه و در همه وقت باید قبول شود امروز دانشجوی ما اگر فقط بنا باشد در کلاس حضور پیدا کند و استاد هم فقط یک اطلاعاتی را منتقل کند خیلی سریع به این اطلاعات دست پیدا کند پس شیوه تدریس و آموزش ما باید هوشمند شود و تغییراتی پیدا کند. اگر استادی براساس شیوه سنتی تدریس کند حتما تاثیرش کم خواهد بود.

وزیر علوم با اشاره به اینکه استفاده از ظرفیت هوش مصنوعی و آموزش فضای مجازی، اظهار داشت: امروزه نقش استاد در آموزش بیشتر جنبه هدایتی و تعیین کننده سمت و سو دارد. باید بخش استاد نقش پویشی پالایشی و پیرایشی داشته باشد چون دانشجویان ما کاملاً مسلط به آموزش هوشمند هستند و می‌توانند اطلاعات را در کمترین زمان ممکن پیدا کنند. ما راهی جز بردن آموزش عالی به مست هوشمند سازی نداریم. ما راهی جز این نداریم که از آموزش مجازی برای تکمیل مسیر آموزش استفاده کنیم از این باب است که نقش کارشناسان و مدیران بخش فناوری اطلاعات نقش بسیار اساسی است و آموزش عالی باید برای آموزش مجازی هزینه کند و به نظر من هزینه کردن در این بخش بهترین نوع سرمایه گذرای است و موجب می‌شود که آموزش عمق و شتاب بیشتری پیدا کند.

زلفی گل ادامه داد: امروزه پژوهش خوب نیز از یک آموزش مجازی خوب نشات می گیرد یکی از چالشها و نگرانی هایی که در بخش آموزش عالی وجود دارد این است که مبادا ما آموزش را فدای پژوهش کنیم. ما باید برنامه ریزی کنیم که آموزش ما پژوهش محور و پژوهش ما آموزش محور باشد. ما باید مسیر تفهیم مفاهیم علمی را به صورت پژوهشی به دانشجویان منتقل کنیم که اینها می‌تواند از طریق رساله های دکتری صورت بگیرد. ما از طریق پایان نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری صرفاً نمی‌خواهیم پژوهش انجام شود بلکه می‌خواهیم به دانشجویان شیوه پژوهش، تحقیق کردن، استخراج داده، کشف داده، کشف روش‌های جدید آموزش دهیم ما از طریق پایان نامه‌های دکتری شیوه پژوهش و گزارش پژوهش و دفاع از اطلاعات علمی را آموزش دهیم از این باب است که در آموزش هوشمند باید آموزش ما پژوهش محور و پژوهش ما آموزش محور باشد.

وی گفت: مبادا اشتباهی شود و با توجه به توسعه هوش مصنوعی و دسترسی به اطلاعات و داده ها توسعه جدی پیدا کرده است ما در دانشگاه‌ها بیشتر موضوع را صرفاً به مطالعات تئوریک ببریم. ما باید بدانیم استخراج داده و استفاده از آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها و ساخت مواد و دسته‌های جدید باید به صورت عملی تجربه شود نه اینکه استفاده از هوش مصنوعی نبایستی بگذارد از قسمت‌های مهارتی و کشف داده‌های جدید از طریق پژوهش غافل شویم.

وزیر علوم با اشاره به اینکه نیاز آفرینی یک واقعیت است، گفت: ما در آموزش عالی پیش بینی کنیم چند سال آینده چه سیستم‌ها و فناوری‌های اطلاعاتی نیاز داریم. ما باید بدانیم که دانشجویانمان در سالهای آینده به چه زیرساختهایی برای آموزش نیازمند است و از همین حالا آنها را تهیه و اجرا کنیم و به این کار نیاز آفرینی می‌گویند باید تشخیص دهیم نسل‌های آینده ای که وارد آموزش عالی می‌شوند به چه چیزهایی نیاز دارند. پیش بینی کردن همه اینها وظیفه آن است و باید به آن توجه کنیم.

زلفی گل ادامه داد: نکته بعدی این است که ما با نسل جوانی سروکار داریم که آنها هم مثل خود ما تغییرات زیادی را در عمر کوتاه خود تجربه کرده‌اند ما باید باور داشته باشیم که دسترسی آنها به اطلاعات خیلی سهل شده و آموزش دادن به چنین نسلی کار راحتی نیست و دانشگاه راهی جز این ندارد که در به روز رسانی اطلاعات خود و روزآمد کردن اطلاعات جدی باشد. ما نمی‌توانیم سرفصل‌های گروه را مطابق نیازها بازبینی نکنیم و همان سرفصل‌های قدیمی را آموزش دهیم. حتماً باید بازنگری شوند و براساس نیازهای روز جامعه این اتفاق رخ دهد. برای موفقیت در این کار باید از بدنه فهیم و فرهیخته جامعه دانشگاهی کمک بگیریم و از آنها بخواهیم به خودشان کمک کنند.

وی ضمن تاکید براینکه برای به کارگیری اساتید جدید الاستخدام باید حتماً دوره‌های آموزشی را برگزار کنیم، خاطرنشان کرد: اساتید باید با شیوه‌های جدید آموزش مجازی آشنا شوند و تسلط پیدا کنند. اساتید وظیفه جدی ما به روز کردن اساتید در این حوزه است نکته بعدی اینکه توسعه با توصیه نمی شود. اینکه فقط توصیه کنیم همه این بروز رسانی‌ها و آموزش‌ها رخ دهد کاری پیش نمی‌رود لذا پیشنهاد من به دکتر زاهدی این است که تسریع برای تدوین دستورالعمل یک آموزش هوشمند در فضای مجازی را انجام دهند.

وزیر علوم گفت: پیشنهاد من به آقای زاهدی این است که دستورالعملی برای آموزش هوشمند تدوین کند تحت آموزش هوشمند چرا یا چگونه یا آموزش هوشمند بایدها و نبایدها. این چارچوب و دستورالعمل باید مصوب و ابلاغ شود و الا اگر سال‌ها بخواهیم از طریق توصیه توسعه رخ دهد دقیقاً اتلاف وقت است.

زلفی گل ادامه داد: استفاده از شیوه‌های پیشرفته آموزشی و انواع و اقسام شیوه‌های دسترسی به اطلاعات سیستم‌های آموزش وپرورش مجازی که خودشان اطلاعات تجمیع و تدوین می کنند استفاده از این سیستم‌ها چگونه باید نظام مند شود؟ بحث اخلاق علمی و رابطه‌اش با آموزش هوشمند قرار است چگونه باشد؟ ما باید برنامه‌ها و توانمندی‌های جدیدی را برای این کار محیا و عرضه کنیم کسی که قرار است ناشی از این است که حتماً باید دستورالعملی آموزش عالی هوشمند داشته باشیم که حقی از کسی ضایع نشود و به گونه‌ای عمل نشود که اخلاق عملی رعایت نشود اینها مواردی است که باید به آنها توجه کنیم.