زمزمه‌های بازگشت مبارک کوچک! خیز انقلابیون خسته از انقلاب برای بازگشت به گذشته!

به گزارش اقتصادنیوز، حدودا پنج ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری مصر در سال 2024 باقی مانده، بسیاری از مصری‌ها امیدوارند که این رقابت ها زمینه ساز تغییر شود. با این همه بسیاری بر این باورند که شانس پیروزی نامزدی دیگر در برابر عبدالفتاح السیسی که برای سومین دوره شش ساله ریاست خیز برداشته، بسیار ناچیز است یا بهتر بگوییم، اصلا شانسی وجود ندارد.

صبر لبریز شده مخالفان

سیاست های سختگیرانه ریاضتی که در سال 2016 اجرایی شد، موجب شد تا بسیاری از خانواده های کم درآمد و یا طبقه متوسط با تورم دو رقمی و افزایش بی سابقه نرخ قیمت ها دست و پنجه نرم کنند. در کنار این گزاره، سرکوب امنیتی مخالفان و محدودیت‌های اعمال شده بر آزادی بیان نیز به نارضایتی های عمومی دامن زده و باعث شده منتقدان دولت زیر سایه ترس از دستگیری، ناپدید شدن اجباری یا سرنوشت بدتری زندگی کنند. اخیرا نیز مصری ها مجبور شده اند خود را برای قطع برق مکرر در میان موج گرمای شدید آماده کنند. خاموشی‌های روزانه - که بنا بر گزارش‌ها به دلیل کمبود گاز نیروگاه‌ها ایجاد می‌شود - صبر شهروندان را به آزمون گذاشته، شهروندانی که در موضع ضعف قرار گرفته اند.

وقتی السیسی با خودش رقابت می کند!

به گفته منتقدان، انتظارات پایین از انتخابات ریاست حمهوری پیش رو بیش از همه به دلیل آن است که بسیاری از مصری ها انتخابات سال 2918 را هنوز فراموش نکردند. در آن کارزار سیسی 97 درصد آرا را از آن خود کرد آن هم در شرایطی که مشارکت مصری ها حداقلی بود و رقیبش، کسی نبود جزو یکی از نزدیکان و متحدانش. رقیب اصلی السیسی - سامی عنان، رئیس سابق ستاد ارتش - بود که دستگیر شد و رقیب دیگرش، احمد شفیق، در حصر خانگی قرار داشت. این دستگیری ها باعث شد تا دیگر نامزدهای جدی به واسطه هراس از آزار و اذیت های امنیتی خود را کنار بکشند.

اصلاحات قانون اساسی که با اکثریت قاطع در در جریان همه‌پرسی سال 2019 تصویب شد، امکان تمدید دوره ریاست جمهوری را به شش سال (از چهار سال گذشته) فراهم کرد. این اصلاحات همچنین محدودیت دو دوره ای رئیس جمهور برای ماندن در سمت خود را لغو کرد. چنین بازنگری هایی راه را برای سیسی جهت سومین دوره شش ساله ریاست جمهوری و ماندن بالقوه تا سال 2030 در قدرت هموار کرده است. با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری 2024 - در اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه - مصری ها شاهد تکرار تاکتیک هایی هستند که سال 2018 نیز حکومت برای ساکت کردن منتقدانش بدان ها متوسل شده بود.

هراس از حضور رقبای تازه نفس

اواخر آوریل، حداقل دوازده نفر از اعضای خانواده و هواداران احمد طنطاوی، سیاستمدار و نماینده سابق مجلس، به اتهام سازماندهی مخالفان بازداشت شده اند. عمرو مجدی، پژوهشگر ارشد خاورمیانه و شمال آفریقا در دیده بان حقوق بشردر این باره به شورای آتلانتیک گفت: موج دستگیری ها که پس از اعلام طنطاوی مبنی بر نامزدی اش در انتخابات ریاست جمهوری ایجاد شد، تاکتیکی برای ساکت کردن مسالمت آمیز مخالفان است.

حزب لیبرال وفد مصر که از تلاش مجدد سیسی در انتخابات ریاست جمهوری 2018 حمایت کرد، امروز تنها حزبی است که از نامزدی عبدالسناد یمامه، رهبر این جریان در انتخابات پیش رو حمایت می کند. انتظار می‌رود در هفته‌های آینده، سایر احزاب سیاسی نیز کاندیداهایی برای نامزدی ریاست جمهوری معرفی کنند. این اقدام شاید به این منظور است که ظاهری از یک انتخابات آزاد و دموکراتیک به نمایش گذاشته شود. با این حال، در واقعیت، تلاش ها جهت جلوگیری از حضور رقبای احتمالی مانند جمال مبارک، پسر کوچکتر حسنی مبارک، رئیس‌جمهور پیشین، و محمد انور سادات، رئیس حزب اصلاحات و توسعه و برادرزاده انور سادات، رئیس‌جمهور اسبق افزایش یافته؛ دو چهره ای که قادرند السیسی را به چالش بکشند.

ترس از بازگشت مبارک کوچک!

رسانه‌های طرفدار دولت و مصطفی باکری، نماینده پارلمان مصر و از حامیان سیسی - احتمال شرکت هر یک از سیاستمداران در انتخابات را رد کرده‌اند. باکری با اشاره به ماده ای در قانون انتخابات که مقرر می دارد هرکسی که حکم قطعی علیه او صادر شده نمی تواند برای ریاست جمهوری نامزد شود، تاکید می کند که نه مبارک و نه سادات نمی توانند در انتخابات شرکت کنند زیرا هر دو محکوم شده اند. با این حال، از بین این دو، جمال به چهره ای برجسته تبدیل شده است. در حالی که برنامه‌های جمال برای جانشینی پدرش خشم عمومی را در سال‌های آخر حکومت مبارک برانگیخت اما از آن زمان تا به امروز خیلی چیزها تغییر کرده است. بحران عمیق اقتصادی مصر محبوبیت سیسی را کاهش داده و رئیس جمهور نیز توسط مدافعان حقوق بشر و منتقدان به سوء مدیریت سیاسی و سرکوب سیستماتیک متهم شده است.

بسیاری از مصری‌های خسته از انقلاب سال 2011 که به سرنگونی مبارک انجامید، نظرشان تغییر کرده و دلتنگ روزهای ریاست مبارک هستند. تصاویر مبارک خندان در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی با زیرنویس‌هایی درباره مقرون‌به‌صرفه بودن کالاهای اساسی در دوران او یا وضعیت اقتصادی آن بازه زمانی بیش از هر زمان دیگر دست به دست می شود. کسانی که متحمل آسیب های جدی از این بحران شده اند، مشتاق حمایت از جمال هستند. هواداران اخوان المسلمین نیز احتمالا به جمال فشار می آورند به این امید که او بتواند درها را برای آشتی باز کرده و رهبران و اعضای زندانی این گرئه را آزاد کند.

خیز انقلابیون ناامید برای بازگشت به گذشته

اکتبر گذشته در مراسم تشییع جنازه فرید الدیب، وکیل مدافع مبارک ده‌ها نفر از جمال استقبال کردند. یکی از حامیان او را «آقای رئیس جمهور!» خواند در حالی که دیگری پیشانی او را بوسید و تقاضای بخشش کرد - ظاهرا برای قیامی که منجر به برکناری پدرش شد - این تصاویر که به طور گسترده در رسانه های اجتماعی دست به دست می شود، نشان دهنده سطح نارضایتی عمومی از رژیم سیسی است. بر اساس گزارش ها، جمال که از نمایش عمومی حمایت تشویق شده، گام هایی را برای اجرایی شدن جاه طلبی های سیاسی اش برداشته است. آوریل 2022، دادگاه عمومی اتحادیه اروپا لغو تحریم های اتحادیه اروپا علیه مبارک و خانواده اش را تایید کرد و این تحریم ها را غیر قانونی خواند. دادستان های فدرال سوئیس نیز پرونده پولشویی علیه پسران مبارک را خاتمه داد و نزدیک به 430 میلیون دلار از دارایی های مسدود شده خانواده مبارک را آزاد کردند. جمال که از تصمیمات دادگاه مبنی بر تبرئه خانواده اش خوشحال شده بود، بیانیه ای ویدئویی در یوتیوب منتشر کرد و گفت که اتهامات نادرست به صراحت رد شده است.

در چنین شرایطی نامزدی بالقوه جمال برای ریاست جمهوری خط قرمزی برای رهبری مصر است که به وضوح نشان داده که ارتش تحمل یک چهره غیرنظامی را در بالاترین پست ندارد. برنامه مبارک برای سپردن زمام قدرت به پسرش - که در آن زمان رئیس کمیته سیاست های حزب حاکم دموکراتیک ملی بود - یکی از اصلی ترین دلایلی است که ارتش در وهله اول رویاروی او ایستاد. همزمان کمپین تعریف شده در رسانه های اجتماعی با هشتگ عربی «جمال مبارک برای رئیس جمهور مصر» باعث نگرانی محافل حامی رئیس جمهور سیسی شده است. بر اساس ویدئویی که مزید نیوز در حساب توییتر خود منتشر کرده، در سال گذشته، نزدیک به 240 هزار مصری در توییتر از پلت فرم رسانه های اجتماعی برای دعوت از جمال جهت نامزدی ریاست جمهوری استفاده کرده اند.

این که جمال به این تماس ها توجه خواهد کرد یا نه، نامشخص نیست؛ اما حقیقت آن است که مقام های مصر تمام تلاش خود را می کنند داد تا او را از نامزدی ریاست جمهوری بازدارند.

• نگرانی از احتمال وجود توافقی میان جمال مبارک و اخوان المسلمین
• سفر رییس جمهور مصر به ترکیه به تاخیر افتاد + جزییات
• اسناد محرمانه فاش کرد: چگونه ابوظبی رادیکالیسم را به جهان صادر می کند؟
• دیدار و گفتگوی السودانی با رئیس جمهور مصر در قاهره