زمینههای وحدت اسلامی
پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت ایام حج با توجه به شرایط منطقه، حاوی نکات و پیامهای سیاسی دارای اهمیتی بود. کلیت این نکات را میتوان ذیل تصویری که ایشان در بخش ابتدایی پیامشان مورد تأکید قرار داده بودند، قرار داد. جایی که ایشان حج را «نمایش تواناییهای سخت و نرم» امت اسلام نامیدند و به اجتماع مسلمین «به دور از درگیری و بدگویی و بدخواهی» اشاره داشتند.
این ضرورتی است که البته در سطح دیپلماتیک و سیاسی میان دولتهای اسلامی رعایت و مراعات نمیشود. به عبارتی در حالی فریضه حج هر ساله محل نمایش تصویر متحد و واحد ملتهای اسلامی است که این اتحاد در سطح دولتها بازتاب مطلوبی پیدا نکرده است. خصوصا در سالهای اخیر که شاهد افزایش تنشها و دامنه اختلافات در جهان اسلام بودهایم و در این میان میبینیم که نه تنها بخشی از جهان غرب، بلکه بازیگری چون رژیم صهیونیستی که ماهیت آن در تغایر با اسلام تعریف شده، در شکاف حاصل از این اختلافات بشدت فعال و مشغول بهرهبرداری هستند. نکته نخست پیام رهبر معظم انقلاب و دعوت کشورها و ملل اسلامی به وحدت و کنار گذاشتن دامنه اختلافات ناظر به زمینه اجتماعی جهان اسلام است. به طوری که به ملتهای مسلمان یادآوری میکند اخلاق سیاسی جمهوری اسلامی حتی در وضع تنش نسبی و برخی درگیریها چگونه است و در میان هر تنازعی در نهایت «مصلحت جهان اسلام» را موضوع و مسأله اصلی سیاستها میداند. فارغ از اینکه در سطح دولتها شاهد چه نوع خوانشی از این پیام باشیم، موضوع یادشده در سطح ملتهای مسلمان دارای اهمیت بسزایی از نظر ابعاد فرهنگی و اجتماعی است. نکته دوم اما فرصتی است برای حکام کشورهای اسلامی و ایجاد آرامش خاطر دوباره برای آنها. جمهوری اسلامی همواره بر این نکته تأکید داشته که نه تنها به هیچ بهانهای افزایش سطح تنش در جهان اسلام را به نفع کشورهای مسلمان نمیداند بلکه همواره آماده است که با ابتکار عمل و نقشآفرینی خود میان دولت های اسلامی وضع و مناسبات را در این حوزه کاهش دهد و با یک همکاری جمعی به سمت روابطی متعادل هدایت کند. تکرار این پیام و بازتاب عملی آن در سیاستهای جمهوری اسلامی، بسیاری از بهانهها را در سطح حکام اسلامی و عربی برای تأکید بر تنشهای دامنهدار با دخالت بازیگران جهان سلطه از بین میبرد و باعث کاهش مشروعیت برخی سیاستها و رویکردها میشود. اما به عنوان نکته سوم میتوان به فرصتی که پیام رهبری برای میانجیگری در تنشهای موجود بین دولت های اسلامی به وجود میآورد اشاره داشت. هم اکنون کشورهایی نظیر عراق، عمان و قطر کم و بیش علاقه و عزم خود را برای شروع فرآیندی میانجیگرانه به منظور کاهش تنشها بین قدرتهای جهان اسلام نشان دادهاند. این میانجیگری برای عملیاتی شدن نیازمند چراغ سبز همه طرفهاست و با پیام اخیر رهبری، ایران به عنوان قطب مهمی از قدرت جهان اسلام و منطقه خاورمیانه در عالیترین سطح تصمیمگیری علاقه و موافقت ضمنی خود را برای برداشتن گامهایی در جهت تنشزدایی در این حوزه نشان میدهد. چکیده بخش سیاسی پیام رهبر معظم انقلاب این است که جمهوری اسلامی ایران خواهان قوی شدن جهان اسلام بر پایه مناسبات درونی دولتها و ملتهاست و این ضرورتی است که دیر یا زود حکام مختلف کشورهای اسلامی باید به اهمیت آن پی ببرند. خصوصا اینکه در سالهای اخیر هر چه میزان نفوذ قدرتهای غربی در مناسبات بین دولتها در این حوزه بیشتر شده، اختلافات داخلی و در نهایت آسیبهای گاه غیر قابل جبران نیز به بدنه امت اسلامی در گوشه و کنار جهان اسلام نیز افزایش یافته است و همزمان از این برادرکشی هیچ بخشی از جهان اسلام منتفع نشده است.
منبع: روزنامه ایران *س_برچسبها_س*