زیان میلیاردی سگ‌های هار به کشور / وظیفه نهادهای مختلف چیست؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، «مرگ کودک دزفولی بر اثر حمله سگ هار»، «فیلم دردناک حمله سگ ولگرد به دختربچه نکایی»، «تصاویر دلخراش از آثار حمله سگ روی صورت دختربچه تبریزی» این‌ها همه تیترهایی هستند که در کمتر از یک ماه گذشته در رسانه‌ها منتشر شده و قلب بسیاری از هموطنان را به درد آورده‌اند.

این روزها حمله سگ‌های بلاصاحب به مردم جزو هولناک‌ترین اتفاقاتی است که در پی عدم ساماندهی و کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد، رقم می‌خورد. قربانیان این حوادث نیز عمدتاً کودکان بی‌پناهی هستند که برای بازی کردن به کوچه و خیابان‌ها می‌روند اما بر اثر گازگرفتگی سگ‌ها و ابتلا به هاری، جان می‌بازند.

آمارهای وزارت بهداشت نشان‌دهنده روند رو به افزایش حیوان‌گزیدگی و بروز هاری طی سال‌های اخیر است. آن‌طور که وزارت بهداشت اعلام کرده، آمار موارد حیوان‌گزیدگی در سال 1402 به بیش از 370 هزار مورد رسیده است که عمده این موارد حیوان گزیدگی نیز مربوط به سگ‌گزیدگی است به طوری که تنها در سه‌ماهه نخست سال جاری، پنج نفر بر اثر گزش سگ و در پی آن ابتلا به هاری جان خود را از دست داده‌اند که دو نفر از آن‌ها کودک بوده‌اند.

در همین راستا محمدرضا شیرزادی؛ رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت با بیان این که هاری نوعی بیماری ویروسی است که از طریق گزش حیوانات هار به انسان منتقل می‌شود، اظهار کرد: این ویروس در بزاق حیوان ترشح می‌شود و زمانی که حیوان هار، انسان یا حیوان دیگری را گاز می‌گیرد به‌دنبال جراحت واردشده بر سطح پوست، ویروس وارد بدن می‌شود و از آن جا که این ویروس عصب‌دوست است، به نخاع و در نهایت مغز می‌رسد و منجر به ایجاد التهاب در مغز می‌شود که اگر فرد به این وضعیت برسد، هاری در بدن مستقر می‌شود و فرد به این بیماری مبتلا شده است؛ در صورت بروز علائم هاری در انسان، مرگ او قطعی خواهد بود.

وی درباره مسئولیت نهادهای مختلف در پیشگیری از ابتلا به هاری افزود: عمده مشکلات مربوط به حیوان‌گزیدگی به دلیل افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب است. طبق ابلاغیه وزارت کشور، شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها موطفند که کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب را پیگیری کنند. کنترل هاری در حیات وحش نیز بحثی جدی است که این موضوع بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است.

وی ادامه داد: دومین بحثی که در این زمینه مطرح است واکسیناسیون سگ‌های صاحب‌دار است‌. برخی از افرادی که سگ نگهداری می‌کنند از این موضوع غافل هستند و نمی‌دانند که باید از سگ‌های خود مراقبت خاصی انجام و واکسیناسیون انجام دهند. بسیاری از افراد نیز سگ‌هایی را به عنوان سگ نگهبان یا سگ گله نگهداری می‌کنند که در این زمینه نیز واکسیناسیون این سگ‌ها علیه هاری باید مورد توجه قرار بگیرد. مسئولیت آموزش مردم برای واکسیناسیون سگ‌های خانگی و سگ‌های نگهبان بر عهده سازمان دامپزشکی است.

شیرزادی گفت: باید به افراد آموزش داده شود که وقتی سگ ولگرد را می‌بینند چه رفتاری از خود نشان دهند تا مورد گزش قرار نگیرند. بسیاری از افراد در هنگام مواجهه با سگ‌های ولگرد از روش‌هایی مانند سنگ زدن، چوب پرتاب کردن یا فرار کردن استفاده می‌کنند در حالی که بهترین روش برای نزدیک نشدن سگ ولگرد به افراد، ثابت و بی‌حرکت ماندن است‌.

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت بیان کرد: در حاشیه شهرها و حتی اماکنی مانند پارک‌ها جمعیت سگ‌های ولگرد زیاد شده است و کودکان به پارک‌ها و اماکن مختلف می‌روند و به دلایل مختلف مورد گزش قرار می‌گیرند یا دچار خراش‌های سطحی می‌شوند اما آن را جدی نمی‌گیرند که این موضوع ممکن است باعث ابتلای فرد به هاری شود.

وی با بیان این که بار عدم پیشگیری از بیماری هاری به وزارت بهداشت منتقل می‌شود در حالی که وزارت بهداشت مرحله آخر کنترل هاری را برعهده دارد، گفت: هر دوز واکسن هاری 5 یورو هزینه دارد و بابت خرید هر سرم هاری نیز 60 یورو هزینه می‌شود در عین حال واکسیناسیون و تزریق سرم برای افراد به صورت رایگان انجام می‌شود بنابراین هزینه‌های ناشی از پیشگیری از ابتلا به هاری در کشور بسیار سنگین و زیاد است.

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت ادامه داد: در سال گذشته370 هزار نفر بابت حیوان گزیدگی به مراکز تحت نظر وزارت بهداشت مراجعه کرده‌اند که هر کدام از آنها سه دوز واکسن هاری دریافت کرده‌اند. یک سوم این افراد نیز نیاز به سرم هاری داشته‌اند که هر سرم 60 یورو هزینه داشته است که اگر این هزینه‌ها را در نظر بگیریم متوجه خسارت عظیم و چندین میلیاردی ناشی از گزش حیواناتی مانند سگ‌ها می‌شویم.