ساخت فیلم کوتاه مستقل ناممکن شده است
فیلم کوتاه «برنو» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمد ثریا است. «برنو» حال حاضر اکران در سینمای هنر و تجربه در بسته سیمرغ و جوایز را دارد. این فیلم سینمایی در کارنامه هنری خود جایزه بهترین کارگردانی جشنواره فیلم سینمای مستقل مادرید، سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزدی بهترین فیلم‌نامه سی و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و کسب لوح تقدیر و تندیس بخش ملی دومین دوره جشن مهر سینمای ایران را دارد.
از ین رو با علی کشاورز مدیر تولید فیلم «برنو» درباره تولید این فیلم، مشکلات و راه‌حل‌ها در حیات فیلم کوتاه به گفت‌گو پرداختیم.
«برنو» جهل، رسوم غلط و خرافه را مفصل زیر سوال می‌برد
علی کشاورز درباره قالب داستان فیلم سینمایی «برنو» بیان کرد: «برنو» در قالبی کوتاه و مختصر، جهل، رسوم غلط و خرافه را مفصل زیر سوال می‌برد. ساخت فیلم با همکاری اهالی خوب و صمیمی بختیاری و نمایش آیین‌های درست آن‌ها به باور‌های غلط ساخته شده است که در نهایت اکران این فیلم در بسته سیمرغ هنر و تجربه به نقد و فرهنگ‌سازیاین اثر کمک کرد.
مدیر تولید فیلم کوتاه «برنو» درباره نحوه همکاری خود با این پروژه گفت: از طریق یکی از دوستان سینمایی به آقای محمد ثریا کارگردان فیلم معرفی شدم، فیلم‌نامه را خواندم و سپس با آن ارتباط برقرار کردم. در جلساتی که با کارگردان داشتم متوجه نزدیکی دیدگاهمان در بیان مسائل و دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی، جرئت بیان و جسارت نقد معضلات شدم و در ادامه تولید و شرایط سخت آن هم در رفاقتی که بین ما شکل گرفت، میسر شد.
وی درباره شرایط سخت تولید فیلم کوتاه «برنو» عنوان کرد: در تولید فیلم کوتاه «برنو» باید شرایط خانه‌ای روستایی و یک شب عروسی در حیاطی با لوکیشن اداری، وسط مناطق مسکونی شرق تهران با بالای 35 نفر نابازیگر با لباس محلی فراهم می‌کردیم؛ اگر به این موارد، فیلمبرداری در شب، نورپردازی‌های خاص، گریم، لباس، صحنه، تدارکات و هماهنگی‌ها و مدیریت هزینه هم اضافه کنید با درک وسیع و شرایط سخت یک فیلم کوتاه مواجه می‌شوید که قطعا باید یک گروه همدل و مسئول، پشت این فیلم باشند تا بتوان نتیجه کار قابل دفاعی داشته باشید. در نتیجه ان همدلی‌ها فیلم کوتاه «برنو» سیمرغ بهترین فیلم کوتاه جشنواره فجر، تندیس جشنواره مهر و بهترین کارگردانی در جشنواره مادرید را کسب کرد.
ساخت یک کار کوتاه به صورت مستقل ناممکن شده است
کشاورز در خصوص شرایط و امکان تولید این فیلم کوتاه تصریح کرد: بیشتر عوامل در فیلم کوتاه «برنو» به شرایط و بودجه محدود کار‌ها واقف هستند که هنوز هم در کنار یکدیگر با رفاقت‌ها و همدلی‌ها، پروژه‌های کوتاه را پیش می‌برند؛ اما هزینه‌های تولید، تدارکات، تجهیزات و حتی لوکیشن به حدی بالا رفته که ساخت یک کار کوتاه، عملا به صورت مستقل، ناممکن و با حمایت برخی انجمن‌ها و نهادها، بسیار سخت شده است. آن هم با درک اینکه هیچ بازار و محل رسمی، نمایش و فروش برای برگشت سرمایه و وقت به جز چند جشنواره، وجود ندارد. سوال اینجاست که یک فیلمساز از کجا و چطور شروع کند؟ به جز حداقل ساخت یک فیلم کوتاه، راهی برای ورود هست؟ البته تجربه، آزمون و خطا به کنار.
وی افزود: فیلمساز و تهیه‌کننده با بودجه محدود، مجبور است از لوکیشن، عوامل و طراحی‌های نور، گریم، صدا و صحنه کم کند؛ یعنی کیفیت را پایین بیاورد. به فرض فیلم 20 دقیقه‌ای امروز را نسازد، سال بعد با جمع‌آوری پول و احتساب تورم، وسعت هزینه بسیار آن به ساخت 5 دقیقه هم نمی‌رسد. در اینجاست که یک مدیر تولید با روابط، رفاقت، مدیریت و صرفه‌جویی در هزینه هم همیشه نگران موارد پیش‌بینی نشده در کار است. یک اتفاق ساده و یک هزینه پیش‌بینی نشده کوچک، می‌تواند یک پروژه کوتاه را تعطیل کند.
وظیفه دولت دربرابر ساخت فیلم کوتاه چیست؟
علی کشاورز درباره راه‌حل و پیشنهاد خود برای ادامه حیات فیلم، فیلمساز و تولید در فیلم کوتاه گفت: فیلم‌سازان باتجربه یا با تمکن مالی می‌توانند از دانش‌آموختگان سینما در دانشگاه و مؤسسات به‌عنوان دستیار یا عوامل برای کسب تجربه آنان در کار استفاده کنند. وظیفه هیچ دولتی، تامین تمام هزینه‌های فیلم کوتاه یک کارگردان با هر موضوعی نیست؛ اما اگر بنیاد، نهاد یا انجمنی، تمام یا قسمت بزرگی از هزینه‌های تولید یک فیلم بلند را تقبل می‌کند و صد بار خروجی اشتباه با این کیفیت نازل، بیرون می‌دهد، یک بار این بودجه را خرج صد کارگردان کوتاه کند تا نتیجه نادیده بهتر است.
وی تاکید کرد: البته می‌شود تمام ارگان‌ها، نهادها و دفاتر در کل استان‌ها را به بهترین تجهیزات مجهز و امکان اجاره رایگان یا حداقلی را برای فیلم‌سازان نوپا فراهم کرد. باید دولت به فرهنگ‌سازی ساخت، دیدن، تحلیل و نقد فیلم کوتاه اهمیت بیشتری دهد و سالن‌ها به نمایش این آثار بیشتر از قبل با یارانه و کمک تشویق شوند. معتقدم مسئولان و مدیران، چند ماه یکبار از پشت میز به پشت دوربین یک کار کوتاه چند روزه بیایند تا از نزدیک، هزینه‌های واقعی حداقل یک حمایت ساده را با تورم و به روز، لمس و محاسبه کنند البته اگر می‌خواهند سینما در جای درست خود بماند.
خبرنگار: زهرا بالاور
