سفر به دارالمصلین خراسان شمالی؛ از غارهای دستکَند "هنامه" تا طبیعت بکر "گلیل"

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، اقوام ساکن در خراسان شمالی را بیشتر تات ها، کرمانج ها، ترک ها، ترکمن ها و فارسهای مهاجر از سایر استانها تشکیل می دهند. علاوه بر این قومیتها به تعداد محدودی اقوام عرب، بلوچ و لر نیز در چند روستای استان سکونت دارند. وجود اقوام مختلف با فرهنگها و آداب و رسوم متفاوت سبب شده این استان به گنجینه فرهنگها شهرت یابد.

در آستانه نوروز 1401 با هدف معرفی مناطق گردشگری خراسان شمالی روزانه یکی از شهرستان ها و مناطق دیدنی شان تقدیم نگاه تان می شود:

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصراترک، شهرستان شیروان در گوشه شمال شرقی استان، از شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به شهرستان اسفراین، از شرق به شهرستان فاروج و از غرب به شهرستان بجنورد محدود می شود.

فاصله مرکز شهرستان شیروان تا شهر بجنورد 52 کیلومتر و تا مشهد مقدس 195 کیلومتر است که این شهرستان با مساحت حدود 3904 کیلومترمربع دارای چهار شهر، سه بخش، 9 دهستان و 169 آبادی است.

شهرستان شیروان با توجه به موقعیت راهبردی و قرار گرفتن در گذرگاه باستانی شرقی - غربی دره اترک از دیرباز مورد توجه جوامع انسانی بوده است.

تعدد تپه های باستانی متعلق به دوران پیش از تاریخ نشانگر رونق زندگی و جوامع تاریخی است که مهمترین شان «تپه ارگ نادری» در حاشیه شهر شیروان و «تپه دوین» در روستای دوین در زمره قدیمی ترین استقرارهای دره رود اترک به شمار می روند و قدمت سکونت در آنها به حدود شش هزار سال پیش می رسد.

شهرستان شیروان یکی از کانون های مهم تاریخی، فرهنگی و اجتماعی استان است، اگر چه به نظر می رسد استمرار ناامنی ها در اعصار مختلف بویژه در دوران اسلامی اجازه شکل گیری مراکز مدنی مهمی به ساکنانش نداده است اما شکل گیری روستائی با معماری دستکند که امروزه به غارهای هنامه شهرت یافته است، از آثار همین دوران بشمار می رود.

امروزه تنوع اقلیمی و قومی (کرمانج، ترک و تات) جذابیت فرهنگی پایداری به این شهرستان بخشیده است.

در این شهرستان صنایع دستی متنوعی همچون گلیم، جاجیم، سفره کردی، چوخه بافی، کلاه و جوراب و دستکش سنتی و... تولید می شوند.

تپه باستانی ارگ نادری به شماره ثبت ملی 703

تپه باستانی ارگ نادری یکی از مهمترین محوطه های باستانی شهرستان شیروان است که سابقه استقرار در آن به دوره پیش از تاریخ می رسد.

بررسی آثار موجود در این استقرار باستانی و به ویژه مطالعه سفال های به دست آمده از آن نشان دهنده روابطی با جنوب ترکمنستان در حدود 6 هزار سال قبل است.

در دوره اسلامی گرداگرد تپه حصاری با چند برج ایجاد شده و به همین جهت به ارگ نادری نیز معروف شده است. مطالعات و کاوش باستان شناسی در این محوطه باستانی در پاییز سال 95 با حضور و مشارکت هیئت باستان شناسی چینی آغاز شده است.

غارهای دستکند هنامه به شماره ثبت ملی 22214

غارهای هنامه از مجموعه ای فضاهای دستکند تشکیل شده که برای ایجاد یک روستا با موقعیت تدافعی ویژه در دل کوه کنده شده است که این مجموعه معماری دستکند شامل فضاهای متعدد مسکونی، انبار، آغل و... است که با اختلاف سطح و در سه طبقه ساخته شده اند.

طبقه اول باره - بند یا محل نگهداری احشام و طبقات دوم و سوم محل انبار آذوقه و اسکان مردم بوده است. بر اساس مطالعه سفال های به دست آمده در اطراف این مجموعه و نیز مطالعات تطبیقی صورت گرفته، غارهای هنامه در قرون 5-4 هجری ساخته شده و در دوره های بعد و به ویژه در زمان نا امنی مورد استفاده بوده است.

بقعه متبرکه امامزاده حمزه ابن موسی الرضا (ع) به شماره ثبت ملی 704

بقعه امامزاده حمزه رضا (ع) از معروفترین اماکن تاریخی و مذهبی استان است که در ابتدای شهر زیارت واقع شده و به حمزه ابن موسی الکاظم، از برادران امام رضا (ع) منسوب است. این بنای تاریخی پلان مستطیلی و چهار ورودی در جهات اصلی دارد.

ایوان باشکوه و مزین به کاشی کاری و.. و گنبد خانه و ضریح فلزی پر تکلف از ویژگی های این بقعه تاریخی است.

تاریخ دقیق ساخت این بنای تاریخی معلوم نیست ولی با توجه به سبک و سیاق معماری بقعه به احتمال زیاد در دوره صفوی ساخته و بعدها مکرراً تعمیر و مرمت شده است.

چهار تاقی تیموری به شماره ثبت ملی4808

بنای تاریخی «چهار تاقی تیموری» در 6 کیلومتری شهر شیروان واقع شده است که این بنای آرامگاهی به «عیدخواجه» یکی از سرداران تیمور گورکانی منسوب است.

بنای آرامگاه از بیرون دارای نمای هشت ضلعی و از داخل بصورت نقشه چهار ضلعی است، گنبد بنا در اصل از نوع دو پوش منفصل بوده که به مرور پوشش خارجی آن از بین رفته است.

عناصر مختلف از جمله تاق نماهایی با پوشش جناقی و آجرچینی خفته راسته در قسمت ساقهگنبد نمای خارجی بنا را تزیین کرده است.

داخل بنا با اندود گچ پوشیده شده، اما نقاشی های منحصر بفردی از صحنه شکار و نقوش گیاهی زوایای داخل آرامگاه را زینت بخشیده است. همچنین یک نوار کتیبه گچبری زیبا به خط ثلث با مضمون آیاتی از سوره مبارکه آل عمران زیر قوس گنبد را مزین نموده است.

زیارتگاه زکریای پیغمبر (ع)

این زیارتگاه در فاصله 70 کیلومتری شمال شرق شهر شیروان، در حد فاصل روستای نامانلو و منطقه حفاظت شده گلیل، برفراز یکی از بلند ترین قلل این ارتفاعات در جهت جنوب شرقی سد گلیل قرار دارد.

به استناد روایات کهن و ادبیات شفاهی، در این بقعه سر مبارک زکریای نبی (ع) دفن شده و بدن مطهرآن بزرگوار جداگانه در فاصله نزدیکی از بارگاه اصلی خاکسپاری شده است.

اهالی نامانلو و روستاهای اطراف در یکی از روزهای تابستان برای انجام مراسمی کهن به سوی زیارتگاه زکریا (ع) رهسپار می شوند و بر فراز قله و در جوار آرامگاه، مراسم شکرگزاری برداشت محصول خود را به جای می آورند.

در این مراسم مردم برای شکرگزاری از خوان پر نعمت و بیکران ایزدی به قربانی و نذر و نیاز می پردازند. این آیین ریشه دار به شماره «55» در فهرست میراث معنوی ایران به ثبت رسیده است.

منطقه حفاظت شده ونمونه گردشگری گلیل (گلول)

منطقه حفاظت شده گلیل و سرانی در فاصله 85 کیلومتری شمال شرق شهر شیروان، در نوار مرزی ایران و ترکمنستان، واقع شده و طبیعتی بکر و دست نخورده دارد.

کوهستان این منطقه پوشش گیاهی مطلوب و جنگلی تنک و بویژه ارس های کم نظیر دارد و انواع گونه های وحشی همچون قوچ، بزکوهی، غزال، پلنگ، گرگ و انواع پرندگان همچون کبک، تیهو و... در آن زندگی می کنند.

این منطقه ییلاق عشایر کرمانج است و سیاه چادر های زیبا و شیوه زندگی و آداب و رسوم و صنایع دستی آنها در کنار مناظر چشم نواز و کوه های سرسبز و بلند، گلیل را به یک منطقه ویژه گردشگری بدل ساخته است.

سد گلیل نیز در دل این منطقه بکر به این جاذبه ها افزوده و چه بسیار روزها و مناسبت ها و برنامه های فرهنگی طبیعت دوستان شیروانی و گردشگران که در مجاورت و مشرف به چشم انداز سد و طبیعت پیرامونش، به خاطراتی ماندگار تبدیل شده و در آینده نیزخواهند شد.

این طبیعت زیبا همچنین بعنوان منطقه نمونه گردشگری تعیین و تصویب شده است.

منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری زوارم

روستای زوارم در فاصله 28کیلومتری جنوب غرب شیروان واقع شده است، زوارم که به معنای دره بهشت است، سابقا دوالدرم نام داشت و یکی از روستاهای تاریخی منطقه شیروان است.

زوارم در دهانه دره ای ژرف و طویل و سر سبز یکی از مناطق بکر و ییلاقی در شمال خراسان واقع شده است. از آثار تاریخی این روستا می توان به تپه دست ریز ارک، خیرات حقه، تپه پایین ده، امامزاده، چنارهای کهنسال روستا و قزلر قلعه اشاره کرد.

منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری اسطرخی

روستای زیبای اسطرخی در 28 کیلومتری جنوب شهر شیروان در دامنه کوهستان و میان دهانه دو دره واقع شده و باغات انبوه و سرسبز بسیار زیبایی طرفین آن را فراگرفته است.

رودخانه اسطرخی با عبور از باغات دره شرقی، آبشاری بنام «شارشار» به ارتفاع حدود20 متر را شکل می دهد که منظره ای بس چشم نواز دارد که امروزه به یکی از مهمترین جاذبه های مورد توجه گردشگران تبدیل شده است.

از دیگر جاذبه های طبیعی اسطرخی می توان به یک ارس تنومند و کهنسال در حد فاصل چشمه و آبشار اشاره کرد که دور تنه آن به 5 متر می رسد. همچنین بقعه شاهزاده عبدالرحمان (ع) از فرزندان امام سجاد (ع) در مرکز روستا قرار دارد و بسیار مورد احترام اهالی می باشد.

منطقه نمونه گردشگری اوغاز

روستای اوغاز در فاصله 45 کیلو متری شمال شرقی شیروان قرار دارد که از شمال به کوههای گنه و کلاته بالی و از جنوب به کوه کیسمار و روستای چپانلو و از شرق به کوه های کل داغ و زو و از غرب به تازه اوغاز محدود می گردد.

اوغاز قدمتی 600ساله دارد و از مناطق سر سبز و با صفای شیروان است که چشمه سارهای زلال وسرد آن در تابستان ها بر زیبایی و جذابیت آن می افزاید.

کوه معروف آن کیسمار و دره های حاصل از فرسایش آبهای جاری آن معروف به سوله زو و قره زو می باشد. در قله کوه کیسمار بقایایی کهن به نام قزلر قلعه وجود دارد.

طبیعت زیبا و باغات سرسبز اوغاز و فرهنگ و نوع زندگی و معیشت ساده و بی آلایش روستایی اهالی اوغاز از جمله دلایل تصویب این منطقه نمونه گردشگری است.

سد بارزو

سد بتنی بارزو با طول تاج 325 متر و ارتفاع 83 متر در 40 کیلومتری شمال شیروان قرار دارد. ذخیره آب پشت سد موجب تقویت رودخانه بارزو شده و امروزه در این محور روستاها و مکان های گردشگری شکل گرفته و از آن جمله اند: روستای قلجق، فیروزه، دوآب، بند قلجق و...

انتهای پیام /