سفر به مانه و سملقان در خراسان شمالی از جنگل های هیرکانی تا چشمه آب گرم مهمانک

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، اقوام ساکن درخراسان شمالی را بیشتر تات ها، کرمانج ها، ترک ها، ترکمن ها و فارس های مهاجر از سایر استانها تشکیل می دهند، علاوه بر این قومیت ها به تعداد محدودی اقوام عرب، بلوچ و لر نیز در چند روستای استان سکونت دارند، براین اساس وجود اقوام مختلف با فرهنگ ها و آداب و رسوم متفاوت سبب شده این استان به گنجینه فرهنگ ها شهرت پیدا کند.

در نوروز 1401 با هدف معرفی مناطق گردشگری خراسان شمالی روزانه یکی از شهرستان ها و مناطق دیدنی شان تقدیم نگاه تان می شود:

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصراترک، شهرستان مانه و سملقان به مرکزیت شهر آشخانه یا همان اشکانه در شمال غربی استان خراسان شمالی واقع شده که از شمال و شرق به شهرستان بجنورد، از جنوب به شهرستان جاجرم، از جنوب غربی به شهرستان گرمه و از غرب به استان گلستان شهرستان های مراوه تپه و کلاله محدود می شود.

فاصله مرکز شهرستان مانه و سملقان تا بجنورد 40 کیلومتر است و این شهرستان با مساحت 6 هزار و 200 کیلومتر مربع دارای چهار شهرآشخانه، پیش قلعه، قاضی، آوا شهر، سه بخش، 6 دهستان و 133 آبادی است.

اقلیم خوش آب وهوا و وجود منابع سرشار طبیعی در شهرستان مانه و سملقان از دیرباز موجب جلب توجه جوامع انسانی و شکل گیری فرهنگ و تمدن های درخشانی در منطقه شده است.

وجود آثار تاریخی از دوره های پیش از تاریخ تا دوره معاصر در بخش های مختلف این شهرستان گویای استقرار مداوم بشر در این خطه است.

بر اساس پژوهش های باستان شناسی بخش هایی از منطقه مانه و سملقان برای نخستین بار در حدود هشت هزار سال پیش مسکونی شده که آثار آن را می توان در «تپه قلعه خان» و «تپه ریوی» مشاهده کرد.

آتشکده اسپاخو به عنوان مهمترین بنای تاریخی استان یادگار ارزشمندی از اهمیت و رونق این منطقه در روزگار ساسانی است.

فرهنگ و هنر:

براساس کاوش های تپه قلعه خان، سابقه کهن ترین استقرار در آن به دوره نوسنگی یعنی حدود هشت هزار سال قبل باز می گردد.

از دوران تاریخی، قلعه عظیم ساسانی «قلعه خان» و محوطه بزرگ «تپه ریوی» دو نمونه از کانون های مهم مدنی و فرهنگی شناسائی شده اند.

محوطه باستانی ریوی در عصر هخامنشی و اشکانی شهری عظیم (بیش از 110 هکتار) از این دوران را در دل خود جای داده است.

مشاهیری چون علامه زردی و نیز آرامگاه هائی کهن چون مقابر روستای زرد و نیز امامزاده قاسم بازارقارناس، امامزاده دلاور، امامزاده گلزار کشانک متعلق به دوران اسلامی نشانه دیرینگی و رونق فرهنگ اسلامی در این خطه است.

تنوع قومیتی و وجود اقوامی چون کرد، ترک و ترکمن و همچنین تعداد محدودی قوم بلوچ که در اوایل دوره پهلوی به این منطقه کوچ کرده اند، سبب خلق آثار هنری متنوع و فرهنگ غنی در این منطقه شده است.

صنایع دستی این شهرستان شامل انواع دست بافته ها و زیرانداز ها چون گلیم و جاجیم، قالی و قالیچه، سفره کردی، نمدمالی و... است.

آتشکده اسپاخو به شماره ثبت ملی 1579

اثرمشهورآتشکده اسپاخو در روستایی به همین نام و در 61 کیلومتری جنوب غرب شهر آشخانه، مرکز شهرستان مانه و سملقان در نزدیکی جاده گرگان به بجنورد قرار دارد.

در روستای اسپاخو تاکنون 14 اثر و محوطه تاریخی شامل آتشکده اسپاخو، قلعه شهر سوخته، معدن تاریخی، ساختار های آرامگاهی، قلعه ساسانی، محوطه باستانی اسپاخو، حمام، راه قدیمی، محوطه ساسانی، رشته قنات قدیمی، محوطه اسلامی و محوطه چشمه علی اصغر شناسایی شده است، اما مهم ترین و شاخص ترین اثر این مجموعه آتشکده اسپاخو است که بر روی تپه ای نسبتاً بلند در جنوب روستای امروزی اسپاخو قرار دارد.

تپه قلعه خان به شماره ثبت ملی 1421

تپه قلعه خان یکی از بزرگ ترین و مهم ترین استقرارگاه های پیش از تاریخ در شهرستان مانه وسملقان، روستای رسالت یا همان قلعه خان واقع است که سابقه استقرار در آن به دوره نوسنگی یعنی، حدود هشت هزار سال قبل، می رسد و زندگی در آن تا دوره ساسانی ادامه داشته است.

کاوش های باستان شناسی در این تپه منجر به کشف بقایای یک قلعه بزرگ دوره ساسانی و شمار قابل توجهی اشیاء باستانی شد که امروزه در موزه باستان شناسی بجنورد (عمارت مفخم) نگهداری می شوند.

محوطه تاریخی ریوی به شماره ثبت ملی 720

این محوطه در سه کیلومتری غرب شهرآشخانه و هزار کیلومتری غرب روستای نجف واقع شده است، اهمیت محوطه ریوی در این است که با وسعتی حدود 110 هکتار، به نظر می رسد یکی از مهم ترین شهرهای دوره هخامنشیان در شمال شرق کشور بوده و از دیگر موارد مهم باستان شناسی وجود شواهد و مدارکی از قلمرو پادشاهی ماد در محوطه ریوی است.

منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری درکش

روستای درکش واقع در دهستان آلمه از توابع بخش سملقان شهرستان مانه و سملقان است که در فاصله 30 کیلومتری جنوب غربی آشخانه واقع شده و از جاده اصلی دوکیلومتر فاصله دارد.

درکش آب وهوای معتدل، طبیعتی جنگلی و کوهستانی و نیز چشمه سارهای بسیاری دارد که تنها جنگل بلوط شرق کشور در اطراف این روستا قرار گرفته است.

به علاوه در کوهسارها و دره های مجاور باغات میوه، انواع گیاهان دارویی و گونه های مختلف جانوری وجود دارد و از تولیدات محلی این روستا می توان به گردو، بادام، انواع محصولات باغی شامل گیلاس، گلابی وعسل اشاره کرد.

منطقه نمونه گردشگری یامان داغی و جنگل های هاور

یامان داغی در جنوب وجنوب غربی وجنوب شرق روستای هدف و منطقه نمونه درکش و روستای هاور درشرق واقع است. این منطقه به لحاظ اقلیمی کوهستانی با آب وهوای معتدل در تابستان و سرد در زمستان هاو فاقد جمعیت ساکن است.

بعضی از جاذبه های گردشگری منطقه عبارتند ازجنگل های هیرکانی که تنها بازمانده این گونه منحصر به فرد در شرق کشور است و با پوشش غالب بلوط، مازو، بلند مازو، راش، کرکوکوهستان مرتفع با قلل متعدد و قله قوالی با ارتفاع دو هزار و 900 متر، یامان داغی، چشمه سارها، دره ها و مناطق ییلاقی گولک، نرگزلی، کشگربه، ترناولی، دره های سرسبز وانبوه ناله خونی، خالدار، زو، چشمه های گولک، چشمه بید ورودخانه کندرزو از جمله جاذبه ها و پتانسیل های گردشگری بالقوه منطقه است که در زمینه گردشگری کوهستان، صخره نوردی، گردشگری ورزشی قابلیت سرمایه گذاری وجذب گردشگران را دارد.

منطقه نمونه گردشگری قورخود

این منطقه نمونه بخشی از گستره وسیع منطقه قورخود و مشتمل بر جنگل ها، ارتفاعات وپوشش گیاهی منتهی به پارک ملی گلستان است که از نظر دسترسی به منطقه نمونه قورخود، مسیر قاضی، زرد، کاستان به فاصله تقریبی 41 کیلومتر تنها راه دسترسی ماشین رو است.

روستای کاستان نیز تنها روستای منطقه نمونه است که این روستا قدمتی 220 ساله دارد که پیدایش آن مربوط به دوران صفویه است.

ازمهم ترین جاذبه های طبیعت منطقه می توان به قله قورخود با ارتفاع دو هزار و 950 متر، پوشش جنگلی متراکم و انبوه، دره زوی جنان، چشمه زوی جنان، آبشار کزوی جنان، غارهای طبیعی به نام دو دهنه و منطقه حفاظت شده قورخود اشاره کرد که این منطقه با تنوع وحوش، زیستگاه خرس قهوه ای کم نظیری است.

منطقه نمونه گردشگری کشانک

منطقه نمونه گردشگری کشانک در فاصله 11 کیلومتری جنوب غربی آشخانه قرار گرفته و مشاغل عمده مردم روستا زراعت، باغداری، دامداری است.

جاذبه های طبیعی همچون چشمه های علی جمعه، علی دری، سالان، مسافر، ترناولی، کانی موسو، ساخ چشمه وقاریاق ده وارتفاعات سرسبزی همچون کورکن، تیغ بل، ترناولی وترنو وسرم با ارتفاع یک هزار و 844 متر در جنوب روستا قرار دارد.

امامزاده گلزار در دامنه های پوشیده از درختان و باغات میوه همه روزه پذیرای جمع کثیری از دلدادگان ومشتاقان وهمچنین مسافران ومردم اطراف هستند.

محور گردشگری زوعلیا

درجنوب شهرآشخانه و در فاصله سه کیلومتری روستای بیار، روستای زوعلیا با طبیعتی بکر و چشم اندازهای زیبایی از کوهستان و باغات سرسبز، رودخانه وآبشار قرار گرفته است که این روستا با رودخانه پرآب که دارد یکی از باصفاترین و جذاب ترین روستاهای مقصد و هدف گردشگران استان است.

منطقه نمونه گردشگری شیرآباد

منطقه نمونه شیرآباد در فاصله پنج کیلومتری شهرآشخانه واقع شده که بعضی از جاذبه های گردشگری منطقه عبارتند از: چشمه آخورک در جنوب روستا، آبشار رودخانه وآب بند شیرآباد که از حاشیه جنوبی وغربی روستا می گذرد و ارتفاعات اطراف منطقه و دره زو با دیواره های سنگی عمودی از ظرفیت های کم نظیری برای کوه نوردی وصخره نوردی برخوردار است.

غار مسعود و آشیانه پلنگ از دیگر جاذبه های منطقه است و حیات وحش منطقه با گونه های متنوع شامل پلنگ، خرس، گرگ، روباه، خوک و انواع پرندگان شکاری و سایر وحوش از جاذبه های مهم اکوتوریستی منطقه هستند.

چشمه مهمانک

روستای مهمانک در فاصله 6 کیلومتری جنوب غربی شهر آشخانه و مجاور جاده آسیایی قرار گرفته است که در فاصله حدود 5/1 کیلومتری از شرق این روستا چشمه ای با آب گرم وجود دارد که این چشمه ازپای یک کوه آهکی و از چندین نقطه خارج و جاری می شود.

چشمه در محل به گرمک مشهور است که آب این چشمه برای مصارف کشاورزی و اغلب برای آبیاری زمین های باغی که بیشتر محصول آنها انگور است، استفاده می شود. دمای آب این چشمه در حدود 26 درجه سانتیگراد و مساحت محدوده چشمه در حدود 100 متر مربع و عمق متوسط آن، حدود50 سانتیمتر است.

انتهای پیام / آرزو رحمانی