سفر تاریخی بایدن به ویتنام؛ آرایش مخالفان پکن قدرتمند تر شد؟
اقتصادنیوز: همزمان با سفر هفته پیش جو بایدن به ویتنام، گمانه زنی ها درباره صف آرایی دو آسیا؛ آسیای امنیتی تحت رهبری واشنگتن و آسیای اقتصادی تحت رهبری پکن افزایش یافت. در چنین شرایطی ناظران از ترس متحدان آمریکا می گویند و بی اعتمادی شان به سیاست های راهبردی واشنگتن.
به گزارش اقتصادنیوز، در نگاه اول، سفر جو بایدن به ویتنام که به دنبال نشست سه جانبه موفق در ماه گذشته انجام شد، نشستی که در چارچوبش همکاری‌های دفاعی و فن آوری پیشرفته میان آمریکا با کره جنوبی و ژاپن در کانون توجه بود، نشان از تلاش‌های بایدن جهت تعمیق روابط ایالات متحده با آسیا و اقیانوسیه دارد. از همین رو ناظران براین باورند که هانوی و واشنگتن در آستانه اعلام «مشارکت استراتژیک جامع» هستند، بدین طریق شاید شریک آسیایی دیگرواشنگتن برای مقابله با چین به صف آرایی تعریف شده پیوست. این بخشی از یک الگوی بزرگتر است. به عنوان مثال، اوایل سال جاری، با افزایش تنش ها بر سر تایوان و ادعاهای ارضی مورد مناقشه در دریای چین جنوبی، ایالات متحده با فیلیپین برای دسترسی به چهار پایگاه نظامی قراردادهایی منعقد کرد.
بازی دوگانه بایدن در شرق آسیا
با این حال ناظران می گویند معادلات پیچیده تر است. توقف بایدن در ویتنام پس از اجلاس سران گروه 20 ممکن است به بهای کاهش اعتبار ایالات متحده در منطقه تمام شود. چرا؟ بایدن از دو اجلاس سازمانی فراگیر صرف نظر می کند. مجمع منطقه ای آسه آن و اجلاس سران آسیای شرقی. دو نشستی که توسط اندونزی میزبانی می شوند، چهارمین کشور بزرگ جهان، کشوری دموکرات و مهم‌ترین بازیگر آسیای جنوب شرقی.
اکثر کشورهای آسیا - اقیانوسیه خواهان برجسته شدن نقش امنیتی و اقتصادی ایالات متحده در منطقه هستند، اما ترس دارند که ناچار شوند میان ایالات متحده و چین یکی را انتخاب کنند. آنگونه که نشریه هیل نوشته، نگرانی همیشگی این است که آمریکا تا چه میزان قابل اعتماد است. همانطور که وودی آلن یک بار گفت: نود درصد زندگی فقط ظاهر است. به طور کلی نقش اقتصادی ایالات متحده در آسیا پر رنگ تر شده، اما این رخداد نسبی است زیرا اقتصادهای آسیایی در این حوزه دست آوردهای حدی را از آن خود کرده اند.
تقابل دو «آسیا»
مجمع منطقه ای آسه آن و نشست سران آسیای شرقی، نهادهای منطقه ای فراگیر هستند که پس از پایان جنگ سرد در اوایل دهه 1990 ظهور کردند. در حالی که چنین نشست هایی تا حد زیادی فروشگاه‌هایی برای رایزنی بوده‌اند، اما مکانی برای دیپلماسی دوجانبه سطح بالا و تشریفاتی جهت تعامل با ایالات متحده نیز قلمداد می شوند. یکی از دلایل نگرانی از غیبت بایدن در جاکارتا و دیگر پایتخت‌های آسیایی همزمانی تعمیق روابط واشنگتن با ویتنام با نشست سه جانبه اخیر آمریکا، کره جنوبی و ژاپن بود، نشستی که شبکه‌ای از همکاری‌های دفاعی را شکل داده و زنجیره های تامین جدید، مجمع و اجلاس را تحت الشعاع قرار می دهد.
برخلاف گروه بندی های منطقه‌ای آسیایی موجود، شبکه جدید تحت هدایت انحصاری ایالات متحده قرار دارد و هدفش مقابله با چین است. این گزاره در کنار ارتقای روابط دفاعی دوجانبه ایالات متحده با فیلیپین و دسترسی به پایگاه جدید پاپوآ گینه نو، موازنه بسیار قوی در برابر پکن ایجاد کرده است. با این همه امروز شاهد چالشی تحت عنوان «دو آسیا» هستیم؛ «آسیای امنیتی» به رهبری ایالات متحده متشکل از ملی‌گراهای رقیب در مقابل «آسیای اقتصادی»؛ جغرافیایی پویا، یکپارچه و مبتنی بر فن آوری است که بر تقویت دسترسی به بازار، توافق تجاری و سرمایه گذاری متمرکز شده است.
مانور پکن در غیاب واشنگتن
در این میان هراس متحدان آمریکا نیز قابل تامل است. ترس از رها شدن، به دام افتادن و کشیده شدن به درگیری با چین. از همین رو کشورهای آسیا - اقیانوسیه با توسل به گسترش تجارت از طریق مشارکت اقتصادی جامع منطقه ای و توافق جامع و مترقی برای مشارکت ترانس پاسیفیک با چین یکپارچگی را عمیق تر کرده اند. در چنین شرایطی ایالات متحده در عمل غایب است. بدتر از آن، شراکت ترانس پاسیفیک (TPP) که اکنون تحت رهبری ژاپن تغییر نام داده، توسط دولت بوش و اوباما به عنوان ستونی از استراتژی اقتصادی ایالات متحده برای مقابله با آن تلقی می شد که ترامپ آن را رد کرد. اکنون چین در تلاش است تا بدین ائتلاف بپیوندد. بایدن مسیر ملی گرایانه اقتصادی را ادامه داد و ایده دسترسی به بازار و توافق های تجاری مبتنی بر کاهش تعرفه ها را رد کرد. سیاست اخیر واشنگتن، نگرانی بازیگران آسیا را در مورد فعل و انفعال های آمریکا را تقویت می‌کند.
همچنین بخوانید
