سفر رادیو به قلب روستا و ایل
امواج رادیو، قصه‌های کار کشاورز، آواز چوپان و شادی‌های جشن‌های محلی را به گوش مردمان شهرنشین می‌رساند.
باشگاه خبرنگاران جوان - رادیو همواره یار و همراه زندگی پررنگ و صمیمانه هم‌وطنان در گوشه و کنار کشورمان بوده است. امواج رادیو، قصه‌های کار کشاورز، آواز چوپان و شادی‌های جشن‌های محلی را به گوش مردمان شهرنشین می‌رساند و پیوندی میان دو سبک زندگی متفاوت، اما درهم‌تنیده ایجاد می‌کند.
این رسانه با ویژه‌برنامه‌های متنوع، نه‌تنها بازتاب‌دهنده مشکلات و دغدغه‌های روزمره روستائیان و عشایر است، بلکه روایتگر زیبایی‌های فرهنگی، هنری و اقتصادی آنان نیز هست. ازاین‌رو، با برنامه‌سازان رادیو پیرامون برنامه‌هایی که در این حوزه دارند، گفت‌وگو کرده‌ایم.
برنامه‌ای متعلق به شنوندگان روستایی
داوود حیدری، گوینده برنامه «راهی به آبادی» شبکه رادیویی ایران درباره این برنامه گفت: برنامه «راهی به آبادی» مربوط به روستایی‌های عزیز است و این برنامه در اصل صدای شنوندگان روستایی ماست، چراکه ممکن است صدایشان به مقامات، وزرا و وکلا نرسد که ازطریق این برنامه، مشکلاتشان را بیان می‌کنند. وی تصریح کرد: ازجمله گزارشگران برنامه «راهی به آبادی»، عباس سنجری است که از پیش‌کسوت‌های رادیوست. بیشتر از دو سال است که این برنامه پخش می‌شود و تهیه‌کننده‌اش رامین جوادپور است و باید بگویم برنامه «راهی به آبادی» بازخورد بسیار خوبی در میان مخاطبان داشته است. به لطف خداوند اتفاقات خوبی در این برنامه افتاده است، به‌عنوان مثال عزیزان ما در شهرها و استان‌های مختلف با برنامه تماس دارند و مشکلاتشان را می‌گویند یا اینکه اگر مشکلشان حل شده این موارد در برنامه منعکس می‌شود.
روایت اصیل فرهنگ روستا
برنامه «تا آبادی» شبکه رادیویی فرهنگ به تهیه‌کنندگی علی جویا، هر روز بخشی از برنامه «صبح به‌وقت فرهنگ» گروه جامعه و کتاب است که با هدف بازشناسی میراث معنوی و زیستی روستاهای ایران، به بررسی زندگی، فرهنگ، آداب و مشکلات جوامع روستایی و... می‌پردازد و صدای روستائیان را به گوش مسئولان می‌رساند. جویا، تهیه‌کننده «تا آبادی»، رویکرد این برنامه را پژوهش‌محور و مردم‌نگارانه دانست و گفت: با حضور در روستاها و گفت‌وگوی مستقیم با اهالی، ثبت خاطرات و بازتاب دغدغه‌های آنان، تلاش می‌کنیم تصویری واقعی از زندگی روستایی ارائه دهیم. جویا تأکید کرد: «تا آبادی» علاوه‌بر معرفی آداب‌ورسوم و هنرهای سنتی، به مسائل روز چون مهاجرت جوانان، توسعه پایدار، حفظ محیط‌زیست و مشکلات کشاورزی نیز می‌پردازد و تلاش دارد زنگ کار و اشتغال‌آفرینی را در فضای گفتمانی ساده و شاد به سمع مخاطب برساند.
تریبون روایت زندگی روستائیان
ایمان جهانی، تهیه‌کننده برنامه «همسایه سلام»، معتقد است رسالت رادیو تهران فراتر از پرداختن به مشکلات روزمره است؛ این شبکه قصد دارد ظرفیت‌های ناشناخته روستاها و عشایر استان تهران را روایت کند و پلی ارتباطی میان مردم و مسئولان بسازد. وی با اشاره به بازگشت این ویژند قدیمی رادیویی گفت: هدف اصلی ما تنها بیان مشکلات نیست، بلکه روایت فرصت‌های مغفول‌مانده روستاها و عشایر استان تهران است. جهانی، معرفی جاذبه‌های گردشگری، صنایع بومی، هشدار درباره کلاه‌برداری‌ها و توجه به ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری را از محورهای کلیدی برنامه دانست و تأکید کرد: تهران فقط محدوده مرکزی‌اش نیست؛ روستاها و عشایرش نفس می‌کشند، تولید می‌کنند و سهم بزرگی در هویت این استان دارند و رادیو تهران باید تریبون آن‌ها باشد.
«دهگرد» به دل روستاها و عشایر می‌رود
رادیو سلامت با برنامه «دهگرد»، نگاهی ویژه به روستاها و عشایر دارد تا مخاطبان بیشتر با ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایشان آشنا شوند. فاطمه بی‌تقصیر، تهیه‌کننده برنامه دراین‌باره گفت: برنامه دهگرد که با هدف معرفی روستاها و ساکنان پرتلاش آن‌ها تولید می‌شود، ابعاد مختلف زندگی روستایی را بررسی می‌کند. در «دهگرد»، ظرفیت‌های موجود با حضور مستقیم روستائیان، عشایر و مسئولان مستندسازی شده تا تصویری واقعی و ملموس از توانمندی‌های این عزیزان به سمع مخاطبان برسد. هدف اصلی این برنامه معرفی محصولات تولیدی، روستاها و ایجاد بازاری تعاملی برای عرضه محصولات و خدمات است. وی ادامه داد: علاوه بر این‌ها، پرداختن به ظرفیت‌های مهم روستا در حوزه سلامت و بهداشت، ورزش، معرفی فعالیت‌های سلامت‌محور، بررسی فرهنگ و هنر، سبک زندگی و بازی‌های محلی، غذاهای سنتی و صنایع‌دستی از دیگر رویکردهای این برنامه است.
بهره بردن از ظرفیت‌های ورزشی روستاها
نوید جولایی، تهیه‌کننده برنامه «ورزش در آبادی» رادیو ورزش گفت: این برنامه هر هفته صبح‌های جمعه از ساعت 8:00 تا 10:00 به‌صورت زنده از شبکه رادیویی ورزش پخش می‌شود و هدف آن معرفی ظرفیت‌های ورزشی در روستاهای کشور است. روستائیان همواره نقش پررنگی در ورزش و مدال‌آوری ایران در رشته‌های مختلف داشته‌اند و ما تلاش کرده‌ایم در این برنامه ضمن معرفی روستاها، ورزشکاران مستعد آن‌ها را نیز به شنوندگان بشناسانیم. در هر قسمت از برنامه، ظرفیت‌های ورزشی روستاهای مختلف بررسی می‌شود و علاوه بر گفت‌وگو با ورزشکاران و مسئولان ورزش روستایی، یکی از بازی‌های بومی و محلی ایران هم معرفی خواهد شد. وی ادامه داد: اجرای برنامه بر عهده مسعود خواجه‌وند است و در کنار او عباس محبی با ایفای نقش نمایشی «شوت گلی» فضایی شیرین و چالش‌برانگیز ایجاد می‌کند. شوت گلی نماد یک روستایی ساده‌دل است که با ورود به فضای شهری، در تلاش برای پیشرفت و توسعه فعالیت‌های ورزشی در روستای خود است.
ظرفیت‌های پنهان آبادی‌ها
برنامه رادیویی «پیام روستا» شبکه رادیویی پیام با هدف معرفی ظرفیت‌های فرهنگی، گردشگری، کشاورزی و دامپروری روستاهای ایران روی آنتن می‌رود. این مجموعه تلاش دارد با رویکردی مستند و گفت‌وگومحور، سیمای واقعی زندگی در روستاها را روایت کند و پلی میان شنوندگان و مردمان این دیار باشد. در هر قسمت، با حضور دهیاران، کشاورزان، دامداران و مسئولان محلی، توانمندی‌ها و مشکلات پیش روی هر روستا روایت می‌شود. از جشن‌های بومی و آیین‌های اصیل گرفته تا مشکلات زیرساختی و نیازهای توسعه‌ای، موضوعاتی است که در این برنامه شنیدنی مطرح می‌شود. «پیام روستا» صدایی است برای همدلی، شناخت و پیوند بیشتر جامعه با روستاها و عشایر ایران.
سفر به زندگی واقعی عشایر
روح‌الله اسماعیلی، تهیه‌کننده برنامه «مهربان باشیم» شبکه رادیویی معارف، درباره آیتم «دهگرد» گفت: این بخش فرصتی ویژه است تا مخاطبان با زندگی واقعی روستایی و عشایری آشنا شوند و فرهنگ و آداب‌ورسوم مناطق مختلف کشور را از زبان خود مردم تجربه کنند. «دهگرد» ترکیبی از گفتار و گفت‌وگو با اهالی روستا و عشایر است که هم داستان‌های زندگی روزمره آن‌ها را روایت می‌کند و هم جاذبه‌های گردشگری، هنرهای سنتی و مناظر طبیعی مناطق مختلف را به تصویر می‌کشد. این بخش تلاش دارد حس صمیمیت، مهربانی و همدلی را به مخاطب منتقل کند. وی افزود: بازخورد مخاطبان بسیار مثبت است و علاقه آن‌ها به آشنایی با فرهنگ بومی، هنرهای محلی و زیبایی‌های طبیعت، انگیزه گروه برنامه‌ساز را برای ادامه تولید چنین بخش‌هایی دوچندان ساخته است.
«روستا دوستا» دور هم جمع‌اند
برنامه «روستا دوستا» یکی از برنامه‌های نوآورانه شبکه رادیویی صباست که با هدف معرفی ظرفیت‌های بی‌شمار روستاهای کشور طراحی و تولید شده است. به گفته نازنین حاج سیف‌الله، تهیه‌کننده برنامه، «روستا دوستا» با ایجاد تصویری زنده و پویا از زندگی در روستا، می‌کوشد تا علاوه بر اطلاع‌رسانی، به‌عنوان یک عامل انگیزشی برای توسعه گردشگری روستایی و حفظ فرهنگ بومی‌کشور عمل کند. یکی از ویژگی‌های برجسته این برنامه ماهیت مسابقه‌ای و تعاملی آن است که با طراحی بازی‌ها و سؤالات هدفمند، شرکت‌کنندگان را در فضای صوتی برنامه به دل روستاها می‌برد و شنوندگان را درگیر جذابیت‌های زندگی روستایی می‌کند. حاج سیف‌الله تأکید کرد: این برنامه فراتر از یک برنامه رادیویی صرف، تجربه‌ای است که با فضاسازی صوتی خلاقانه، زمینه‌ای برای مخاطبان فراهم می‌آورد تا به شکل ملموس‌تری با ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، گردشگری و اقتصادی روستاها آشنا شوند.
انعکاس فعالیت‌های اقتصادی در روستاها
لیلا روزبهانی، تهیه‌کننده برنامه «نشان آبادی» رادیو اقتصاد درباره اهداف و محتوای این برنامه توضیح داد: «نشان آبادی» به انعکاس فعالیت‌های اقتصادی در روستاهای کشور می‌پردازد و تلاش دارد راهکارهایی برای تحقق مهاجرت معکوس به روستاها ارائه دهد. این برنامه با معرفی کارآفرینان موفق روستایی، توانمندی‌های زنان روستایی و ظرفیت‌های اقتصادی مناطق روستایی، زمینه آشنایی بیشتر مخاطبان با فرصت‌های توسعه در این حوزه را فراهم می‌کند. روزبهانی افزود: در «نشان آبادی» موضوعاتی همچون حمایت دستگاه‌های مختلف از روستائیان، معرفی جوانان موفق روستا، پیگیری مطالبات روستائیان و راهکارهای دستیابی به درآمد پایدار موردتوجه قرار گرفته است. از سوی دیگر ایجاد درآمد پایدار مهم‌ترین عامل در کاهش مهاجرت از روستاها محسوب می‌شود و این برنامه تلاش دارد با ارائه راهکارهای کاربردی، نقش مؤثری در توانمندسازی جوامع روستایی ایفا کند.