سلاح جدید چین در مذاکرات تجاری با آمریکا
تحلیلگران می‌گویند که محدودیت‌های جدید چین در مورد صادرات باتری‌ها می‌تواند تاثیرات عمده‌ای بر شرکت‌های آمریکایی داشته باشد.
به گزارش مشرق، پکن پیش‌تر از عناصر خاکی کمیاب به عنوان ابزاری در جنگ تجاری با واشنگتن استفاده کرده، اما با توجه به موقعیت برتر خود در صنعت باتری، نقطه اهرم دیگری را در مذاکرات تجاری شناسایی کرده است، زیرا آمریکا به طور فزاینده‌ای به ذخیره‌سازی انرژی برای پشتیبانی از مراکز داده و تثبیت شبکه نیاز دارد.
محدودیت‌های صادرات این بخش که از هشتم نوامبر (17 آبان) اعمال می‌شوند، بخش گسترده‌ای از زنجیره تامین باتری را در بر می‌گیرند و شامل باتری‌های لیتیوم - یونی در مقیاس بزرگ مورد استفاده برای ذخیره‌سازی انرژی و همچنین مواد کاتد و آند و ماشین‌آلات تولید باتری می‌شود و همگی فناوری‌هایی هستند که چین در آنها، پیشتازی قابل توجهی دارد.
قوانین جدید نیز مانند محدودیت‌های گذشته، شرکت‌های باتری را ملزم می‌کند که قبل از صادرات کالاهای خود، از وزارت بازرگانی چین مجوز دریافت کنند و این سیستم به پکن اجازه می‌دهد تا به طور انتخابی از صادرات به عنوان سلاح استفاده کند.
متیو هیلز، تحلیلگر متخصص در تجارت و زنجیره‌های تامین در «بلومبرگ نیو انرژی فاینانس» (BloombergNEF) گفت: هرچند این مورد به اندازه سایر کنترل‌های صادراتی چین بر طیف وسیعی از صنایع تاثیر نمی‌گذارد، اما تسلط چین بر زنجیره‌های تامین باتری، به این معنی است که چین می‌تواند به شدت این بخش را تحت فشار قرار دهد و خیلی سریع تاثیر آن توسط شرکت‌های آمریکایی احساس شود.
طبق جدیدترین داده‌های موجود «بلومبرگ نیو انرژی فاینانس» در هفت ماه اول سال 2025، باتری‌های لیتیوم - یونی چینی حدود 65 درصد از واردات آمریکا را تشکیل دادند و تحلیلگران گفتند که محدودیت‌های صادرات بر این نوع باتری‌ها تاثیر خواهد گذاشت.
ذخیره‌سازی باتری برای آمریکا بسیار مهم است زیرا تقاضای انرژی برای رونق هوش مصنوعی افزایش می‌یابد. طبق گزارش آزمایشگاه ملی «لارنس برکلی»، مراکز داده آمریکا از سال 2017 تا 2023، بیش از دو برابر مصرف برق خود را افزایش داده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا سال 2028، تا سه برابر افزایش یابد.
امیلی کیلکریز، مدیر برنامه انرژی، اقتصاد و امنیت در مرکز «امنیت نوین» آمریکا گفت: در حالی که رونق هوش مصنوعی چین به دلیل دسترسی به تراشه‌های پیشرفته از آمریکا محدود شده، تقاضای انرژی در آمریکا نیز محدودیتی برای زیرساخت‌های مرکز داده هوش مصنوعی ایجاد کرده است.
باتری‌های بزرگ به ذخیره انرژی تجدیدپذیر اضافی و آزادسازی آن در زمان نیاز به برق کمک می‌کنند. این عملکرد می‌تواند جلوگیری از خاموشی و تقویت پایداری شبکه ایجاد کند. نصب باتری در مقیاس بزرگ در آمریکا که یک دهه پیش عملا وجود نداشت، در سال 2024 به مجموع 26 گیگاوات رسید و فقط در تگزاس، طی سال گذشته، حدود چهار گیگاوات ظرفیت باتری به بهره برداری رسید که برای تامین برق حدود سه میلیون خانه کافی است.
طبق گزارش «بلومبرگ نیو انرژی فاینانس»، پیش‌بینی می‌شود در طول دهه آینده تا 136 گیگاوات ظرفیت جدید در سراسر آمریکا اضافه شود.
هیلز گفت: بخش عمده‌ای از این ظرفیت جدید باید از چین تامین شود و به راحتی توسط کشورهای دیگر جایگزین نمی‌شود.
ظرفیت تولید باتری آمریکا در سال‌های اخیر افزایش یافته است، اما نمی‌تواند تقاضای داخلی برای ذخیره‌سازی انرژی را برآورده کند. این کارخانه‌ها نیز تحت تاثیر محدودیت‌های جدید چین قرار خواهند گرفت. این کشور آسیایی حدود 96 درصد از ظرفیت تولید آند جهان و 85 درصد از ظرفیت کاتد را کنترل می‌کند.
سلینا میکولاجزاک، مدیر اجرایی باتری و ناظر بر تولید باتری برای شرکت تسلا و کارخانه بزرگ پاناسونیک در نوادا گفت: بسیاری از کارخانه‌های باتری که در جنوب شرقی آمریکا در حال توسعه هستند، همه تحت تاثیر این موضوع قرار خواهند گرفت زیرا شامل جریان مواد اولیه آنها می‌شود.
کنترل صادرات همچنین می‌تواند صنعت چند میلیارد دلاری باتری چین را در معرض خطر قرار دهد. برایان بیل، محقق سیاست و ژئوپلیتیک در «بنچ‌مارک مینرال اینتلیجنس» (Benchmark Mineral Intelligence) گفت: در مواجهه با ظرفیت مازاد داخلی، شرکت‌های چینی به طور فزاینده‌ای به بازارهای خارج از کشور وابسته شده‌اند و این امر مشخص نمی‌کند که چین چگونه قصد دارد طرح جدید خود را اجرا کند. همچنین عامل پیچیده دیگری نیز وجود دارد؛ تحلیلگران اقدامات چین را نه فقط به عنوان یک منبع مهم اهرم در مذاکرات تجاری، بلکه به عنوان وسیله‌ای برای حفظ مزیت رقابتی خود می‌دانند.
ایلاریا مازوکو، عضو ارشد متمرکز بر صنعت انرژی پاک چین در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گفت: فکر می‌کنم آنها در مورد عدم تمایل به واگذاری فناوری‌های اصلی خود به دیگران بسیار صریح بوده‌اند و واقعا در تلاش هستند تا برای دهه‌های آینده به قدرت پیشرو در این صنعت تبدیل شوند.
اینکه چین در نهایت تصمیم می‌گیرد از اهرم باتری خود استفاده کند، احتمالا تا حدودی به نتیجه مذاکرات تجاری بستگی دارد. چین پس از دستیابی به توافق با دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در ژوئن، اجازه داد تا صادرات عناصر خاکی کمیاب به آمریکا از سرگرفته شود.
بلومبرگ گزارش کرد، پیش‌بینی می‌شد که ترامپ و رئیس‌جمهور چین اواخر ماه جاری، در کره جنوبی برای دستیابی به توافق تجاری جدید دیدار کنند، اما در پاسخ به اقدامات کنترلی اخیر چین، ترامپ گفت که دلیلی برای این دیدار وجود ندارد و در مجموعه‌ای از پست‌های شبکه اجتماعی در روز جمعه تهدید کرد که 100 درصد تعرفه اضافی بر چین اعمال خواهد کرد.
