سلامتی، پاداش صبر و مقابله عشایر گلستان با کرونا

ویروس کرونا از زمان ظهورش تا الان نشان داده یک تهدید جدی برای سلامت همه اقشار و گروه‌های جامعه از مسوول گرفته تا پزشک و پرستار، مهندس و کارگر، کاسب و بازاری، فرهنگی و ورزشکار و... بوده و در گرفتن جان انسان‌هایی که به او کم توجهی کرده و یا بهداشت فردی و عمومی را رعایت نکنند، تعارف ندارد.

با این حال هستند افراد و اقشاری که با رعایت دستورالعمل‌های متولیان بهداشت و درمان نه تنها از خود و خانواده‌شان در برابر این ویروس مراقبت می‌کنند بلکه حتی حاضر نیستند تا با کوچکترین سهل انگاری، سلامت دیگر همنوعان خویش را نیز به خطر اندازند.

جامعه عشایری کوچنده و بومی استان گلستان از جمله این اقشار هستند.

**

سیمای عشایر گلستان:

جامعه عشایری گلستان که با حدود 21 هزار نفر بیش از یک درصد جمعیت استان هستند در یک نگاه کلی از دو تیپ شامل عشایر کوچنده کرد خراسان‌های شمالی و رضوی و عشایر کوچنده ترکمن تشکیل شده‌اند که قلمرو زیستی آنان درمجموع 350 هزار هکتار از مراتع سه شهرستان "گنبدکاووس، مراوه تپه و کلاله" در شرق این استان است.

به گفته رضا علیپوری مدیرکل امور عشایری گلستان 69 درصد از جمعیت عشایری کوچنده از خراسان شمالی و رضوی و عشایر بومی این استان در شهرستان مراوه تپه، 25 درصد در گنبدکاووس و 6 درصد در کلاله حضور داشته و قشلاق می‌کنند.

از مجموع مراتعی که در اختیار عشایر کوچنده و بومی گلستان قرار داده شده 120 هزار هکتار آن در اختیار هزار و 978 خانوار عشایر کرد خراسان‌های شمالی و رضوی با جمعیت 10 هزار و 991 نفر قرار دارد که همه ساله از 15 آبان به مدت پنج ماه در قالب قشلاق به این استان سفر می‌کنند.

اما جامعه عشایر بومی گلستان که از قوم ترکمن هستند، شامل هزار و 552 خانوار با جمعیت 9 هزار و 696 نفر می‌باشند که در طول سال در مراتع تحت اختیارشان با کوچ‌های درون استانی، قشلاق و ییلاق می‌کنند.

جامعه عشایر کوچنده و بومی گلستان در مجموع با 760 هزار رأس دام سبک خود، سالانه 25 درصد گوشت قرمز این استان معادل 6 هزار و 425 تن گوشت، 14 هزار و 562 تن شیر، هزار و 125 تن پشم و مو و 380 تن کشک تولید و روانه بازار مصرف می‌کنند.

همچنین به گفته محمدصادق عرب قائنی، رئیس اداره امور تعاونی‌ها و نظام بهره‌برداری عشایر اداره کل امور عشایر گلستان، علاوه بر تولیدات اشاره شده 35 درصد صنایع دستی این استان هم توسط عشایر کوچنده و بومی آن تولید و روانه بازار می‌شود.

**

ویروس کرونا و آخرین وضعیت عشایر گلستان:

مدیرکل امور عشایری گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت که خوشبختانه تاکنون که افزون بر 40 روز از شیوع ویروس کرونا در کشور و این استان می‌گذرد، موردی از ابتلا به کرونا در جامعه عشایری اعم از کوچنده و بومی زیرپوشش این اداره کل مشاهده نشده است.

رضا علیپوری افزود: همزمان با انتشار نخستین اخبار از شیوع ویروس کرونا در ایران، اداره کل امور عشایری گلستان بلافاصله با همکاری دانشگاه علوم پزشکی این استان و استان خراسان شمالی و شبکه‌های بهداشت و درمان و خانه‌های بهداشت روستایی سه شهرستان گنبدکاووس، مراوه‌تپه و کلاله که جامعه عشایری گلستان در مراتع این شهرستان‌ها قشلاق و ییلاق می‌کنند، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به آنها را شروع کرد.

وی، دیدارهای چهره به چهره با روسای 21 طایفه عشایری، اطلاع رسانی پیامکی به آنها، توزیع برشور و تراکت‌هایی حاوی توصیه‌های رعایت بهداشت فردی و عمومی، پرهیز از سفرهای بین طایفه‌ای یا زادگاهی و یا سفر به شهرستان‌ها یا استان‌ها برای خرید مایحتاج و توزیع برخی اقلام بهداشتی و 10 هزار لیتر ماده ضدعفونی کننده را از جمله اقدامات اداره کل عشایری گلستان با همکاری دیگر ادارات و نهادها از جمله متولیان بهداشت و درمان برای عشایر کوچنده و بومی این استان برشمرد.

علیپوری اضافه کرد: برای خرید مایحتاج زندگی عشایر هم از هر طایفه یک نفر انتخاب شد تا هر چند روز یکبار و با رعایت کامل اصول بهداشت فردی و عمومی، برای خرید کلی اقلام مورد نیاز اقدام کنند ضمن اینکه بسیاری از کالاهای اساسی مورد نیاز عشایر مانند آرد و سوخت در قالب سهمیه ماهانه، زودتر از موعد به آنها تحویل شد.

وی با بیان اینکه بخش دیگری از اقلام اساسی مورد نیاز عشایر نیز توسط شرکت‌های تعاونی عشایری به مقدار کافی تامین و از طریق نمایندگان انتخابی هر طایفه در اختیار آنها گذاشته می‌شود، تصریح کرد: باتوجه به محدودیت و اکنون ممنوعیت عرضه دام در میدان دام گنبدکاووس و به منظور پیشگیری از شیوع کرونا، خرید دام عشایر یا تولیدات آنها مانند شیر و کشک، توسط افراد معین در محلی دورتر از زندگی عشایر انجام می‌شود.

** تعویق یک ماهه کوچ عشایر گلستان:

مدیرکل امور عشایری گلستان همچنین از تعویق کوچ عشایر سراسر کشور تا پایان فروردین خبر داد و گفت: تعویق فعلا یک ماهه کوچ عشایر کوچنده با تصمیم و موافقیت دو سازمان امور عشایری ایران و سازمان جنگل‌ها و مراتع و به منظور جلوگیری از شیوع کرونا درجامعه عشایری اتخاذ شده و در صورت بهتر نشدن شرایط، امکان تمدید آن وجود دارد.

علیپوری یادآور شد: معمولا عشایر کوچنده استان‌های خراسان شمالی و رضوی از 15 آبان هرسال برای گذران قشلاق وارد مراتع استان گلستان می‌شوند و تا 15 فروردین سال بعد آن (در مجموع به مدت پنج ماه)، حضور داشته و سپس به استان‌های خود بر می‌گردند.

وی افزود: باتوجه به تعویق یک ماهه بازگشت عشایر کوچنده گلستان به زادگاهشان و همچنین در پیش بودن روز طبیعت، مقرر شده تا در این روز و ایام باقی مانده، عشایر همچون روزهای گذشته هیچ گونه مهمانی دعوت نکنند و به مهمانی اقوام و طایفه خویش هم نروند.

علیپوری با قدردانی از همکاری خوب عشایر کوچنده و بومی گلستان برای رعایت توصیه‌ها و مراقبت‌های بهداشت فردی و عمومی و تمکین پذیری از متولیان بر ضرورت استمرار این همکاری‌ها تا بهبود شرایط کشور و استان تاکید کرد.

به گفته این مسوول، در صورت تمدید کوچ عشایر از سوی مسوولان کشور، سهمیه کالاهای اساسی یک ماه آینده عشایر نیز به آنها داده خواهد شد.

رییس اداره امور تعاونی‌ها و نظام بهره برداری عشایر اداره کل امور عشایر گلستان هم به ایرنا گفت که سهمیه ماهانه ارزاق عمومی عشایر از جمله 100 تن آرد برای کل خانوارهای عشایری و 600 لیتر سوخت (نفت سفید) برای هر خانوار عشایری اعم از کوچنده و بومی این استان یک ماه قبل از شیوع ویروس کرونا در اختیار آنها گذاشته شده است.

محمدصادق عرب قائنی بابیان اینکه دیگر اقلام اساسی مورد نیاز جامعه عشایری گلستان هم از طریق شرکت‌های تعاونی عشایری در اختیار آنها گذاشته شده و مشکل خاصی در تامین و توزیع این اقلام نیست، افزود: آب شرب مورد نیاز عشایر هم به صورت مستمر از طریق تانکرهای سیار هر چند روز یا حداکثر یک هفته بین آنها توزیع می‌شود.

در همین ارتباط قندالی رییس سازمان امور عشایری ایران به ابتلای یک نفر از جامعه عشایری منطقه اشاره کرد و افزود: یک نفر از عشایر خراسان شمالی هنگام کوچ به گلستان بدلیل میزبانی از میهمانان تهرانی به بیماری کرونا مبتلا شد که تلاش داریم این موضوع با رعایت اصول بهداشتی گسترش پیدا نکند.

در همین پیوند فرماندار شهرستان مرزی مراوه‌تپه در منتهی الیه شرق استان گلستان که میزبان 69 درصد جمعیت عشایر کوچنده استان‌های خراسان شمالی و رضوی است به ایرنا، گفت که تاکنون موردی از ابتلا جامعه عشایری مقیم منطقه به ویروس کرونا گزارش نشده است.

امانگلدی ضمیر افزود: طرح بسیج سراسری غربالگری علیه ویروس کرونا هم در 100 درصد جمعیت 67 هزار نفری شهرستان مرزی مراوه‌تپه انجام شده و تنها غربالگری حدود سه درصد از جمعیت عشایری حاضر در مراتع این شهرستان باقی مانده که امروز سه‌شنبه 12 فروردین انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های تردد خودرویی از مبادی ورودی و خروجی شهرها که ازسوی ستاد مقابله با کرونا کشور و استان گلستان ابلاغ شده، با قاطعیت در حوزه شهرستان مرزی مراوه تپه هم درحال اجرا است.

مطابق آخرین آمار دانشگاه علوم پزشکی گلستان تاکنون 180 نفر در این خطه شمالی بر اثر کرونا جان باختند که موردی از جامعه عشایری استان در آن گزارش نشده است.

• گنبدکاووس
• ویروس کرونا
• سازمان امور عشایر ایران
• گلستان

• کرونا و تعویق در کوچ عشایر