سه راه‌حل حیاتی برای نجات بازار کار ایران
هر سال هزاران جوان با مدرک دانشگاهی وارد بازار کار ایران می‌شوند، اما بیش از 30 درصد آنها در یافتن شغل مناسب ناکام می‌مانند. کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون هماهنگی بین آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی بازار کار، رویای اشتغال پایدار برای نسل جدید دست‌نیافتنی خواهد بود.
- فهرست محتوا
- آموزش دانشگاهی: فاصله‌ای که باید پر شود
- بخش خصوصی: مدرک مهم است یا مهارت؟
- سه کلید اصلی برای اشتغال پایدار
- مهارت‌آموزی، پلی به سوی بازار کار
- مدرک‌گرایی؛ مانعی در مسیر اشتغال
- راه پیش‌رو
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در سال گذشته بیش از 30 درصد فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم انسانی و مهندسی نتوانسته‌اند شغلی متناسب با تحصیلاتشان پیدا کنند. این آمار زنگ خطر را برای نظام آموزشی و سیاست‌گذاران اقتصادی به صدا درآورده است.
آموزش دانشگاهی: فاصله‌ای که باید پر شود
لیلا نادری، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، معتقد است که محتوای آموزشی دانشگاه‌ها باید با نیازهای روز به‌روزرسانی شود. او می‌گوید: «تا زمانی که آموزش‌های دانشگاهی به سمت مهارت‌محوری حرکت نکند، نمی‌توان انتظار داشت فارغ‌التحصیلان به‌راحتی جذب بازار کار شوند.» نادری بر اهمیت کارآموزی عملی، آموزش‌های بین‌رشته‌ای و مهارت‌آموزی تأکید دارد.
بخش خصوصی: مدرک مهم است یا مهارت؟
عباس نظری، مدیر منابع انسانی یک شرکت فناوری در اصفهان، می‌گوید: «ما به دنبال نیروی کاربلد هستیم، نه صرفاً مدرک‌دار. دانشجویانی که تجربه پروژه‌های واقعی دارند، شانس بیشتری برای استخدام دارند.» این دیدگاه نشان‌دهنده تغییر نگاه بازار کار به سمت مهارت‌های عملی است.
سه کلید اصلی برای اشتغال پایدار
کارشناسان معتقدند برای اتصال فارغ‌التحصیلان به بازار کار، سه عامل باید هم‌زمان تقویت شوند:
-
بازنگری آموزش عالی: تمرکز بر مهارت‌محوری به جای مدرک‌گرایی.
-
ارتباط صنعت و دانشگاه: طراحی مسیرهای شغلی با همکاری بخش خصوصی.
-
حمایت دولتی: پشتیبانی از استارتاپ‌ها و کارآفرینی برای جذب نیروی جوان.
مهارت‌آموزی، پلی به سوی بازار کار
برهان صلواتی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کردستان، اشتغال فارغ‌التحصیلان را اولویت اصلی دولت می‌داند. او تأکید می‌کند: «بازنگری در سرفصل‌های درسی و آموزش مهارت‌های موردنیاز بازار کار، کلید حل مشکل بیکاری است.» صلواتی معتقد است که ارتباط مستقیم دانشگاه‌ها با صنعت و بخش خصوصی می‌تواند نیروی متخصص تربیت کند و به رشد اقتصادی کمک کند.
مدرک‌گرایی؛ مانعی در مسیر اشتغال
صلواتی با انتقاد از فرهنگ مدرک‌گرایی و رویای «پشت میز نشینی»، می‌گوید: «بسیاری از فارغ‌التحصیلان تصور می‌کنند کار خوب یعنی شغلی دفتری با درآمد بالا و بدون تلاش زیاد. اما واقعیت بازار کار به مهارت و تجربه وابسته است.» او تأکید می‌کند که تجربه حتی در مشاغل ساده نیز می‌تواند دانشجویان را برای آینده شغلی آماده کند.
راه پیش‌رو
برای کاهش بیکاری فارغ‌التحصیلان، دانشگاه‌ها باید به مرکزی برای توانمندسازی دانشجویان تبدیل شوند. همکاری صنعت و دانشگاه، بازنگری در نظام آموزشی و ترویج فرهنگ مهارت‌آموزی، مسیری است که می‌تواند نسل جدید را به بازار کار متصل کند.