شایع ترین بیماری هایی که سلامت کلیه ها را تهدید می‌کنند
یک فوق تخصص بیماری های کلیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در خصوص سلامت کلیه‌ها به گفتگو پرداخت.
به گزارش مشرق، منوچهر امینی، در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما، در پاسخ به این سوال که در 24 ساعت شبانه روز چه میزان خون از کلیه‌ها عبور می‌کند، گفت: در یک شبانه روز حدود 150 الی 180 لیتر خون از کلیه‌ها عبور می‌کند که این میزان 40 برابر میانگین خونی است که از دیگر اعضای بدن عبور می‌کند.
وی افزود: در هنگام عبور این میزان مایع از توبول های کلیه، مقداری تبدیل به ادرار و بقیه باز جذب خون می‌شود.
امینی در پاسخ به این سوال که علت بازجذب آب خون از کلیه‌ها چیست، گفت: تمام ذرات خون از جمله سدیم، پتاسیم، گلوکز، کلسیم، فسفر و...، هنگام عبور از کلیه‌ها باید به طور مداوم و در هر لحظه تنظیم شوند. به طور مثال در کلیه (قوس هنله کلیه) حسگری وجود دارد که کلسیم داخل خون را اندازه گیری می‌کند و دستور بازجذب می‌دهد. (اگر سطح کلسیم خون مناسب باشد بازجذب انجام می‌شود اما اگر کلسیم خون بیش از حد معمول باشد اجازه خروج کلسیم از ادرار صادر می‌شود)
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تنظیم آب بدن را از دیگر کارکردهای کلیه دانست و افزود: بسیار مهم است که حجم آب خون تنظیم شود اگر در مصرف مایعات زیاده روی کنیم ساختار دقیقی که در محور مغز _ کلیه وجود دارد، بازجذب آب را کاهش می‌دهد تا آب بیشتری از کلیه‌ها خارج شود.
وی ادامه داد: زمانی که آب خون ما کم شود (کاهش 1 الی 2 درصد) هورمون ضد ادراری ترشح می‌شود و بازجذب آب از لوله‌های ادراری را افزایش می‌دهد و اجازه دفع آب از بدن داده نمی‌شود، اگر کم شدن آب خون به 2 الی 3 درصد برسد، مرکز تشنگی که در مغز قرار دارد فعال می‌شود و فرد را به نوشیدن آب وادار می‌کند.
امینی، تنظیم فشار خون بدن را از دیگر کارهای مهم و پیچیده کلیه دانست و گفت: زمانی که در حالت صاف بر روی سطح زمین خوابیده ایم و به یک دفعه بلند می‌شویم، مغز خالی از خون می‌شود که در این حالت سریعاً انقباضاتی صورت می‌گیرد که با مکانیسم‌های فوق العاده ای (انقباض عروق مغز و نگهداشتن خون در مغز) جبران می‌شود.
وی با عنوان این مطلب که 5 الی 10 درصد علت شناخته شده فشارخون در کلیه‌ها است، افزود: فشار خون دارای مکانیزم‌های کنترل کننده پیچیده‌ای است که کلیه‌ها بخشی از این تنظیم هستند.
امینی، فشارخون را دومین عامل آسیب زننده به کلیه‌ها دانست و گفت: اولین و شایع‌ترین عامل آسیب زننده به کلیه‌ها بیماری دیابت است. دیابت اعضای مختلف بدن از جمله کلیه‌ها را درگیر می‌کند.
وی به افرادی که در خانواده‌های داری افراد مبتلا به دیابت و فشارخون زندگی می‌کنند، توصیه کرد: با رعایت سبک زندگی سالم از بروز این بیماری پیشگیری کنند.
امینی ادامه داد: قند خون کنترل نشده به بافت کلیه‌ها صدمه می‌زند که به دنبال آن فرد افزایش فشار خون پیدا می‌کند (البته گاهی بیماری‌های ایمنی نیز کلیه‌ها را درگیر می‌کند)
وی به دفع پروتئین و دفع خون در ادرار به عنوان علائم صدمه دیدن کلیه‌ها اشاره و با توجه به عوارض جدی صدمات کلیوی به افراد توصیه کرد: با کنترل حداقل یک الی دو بار فشارخون در سال و همچنین انجام آزمایشات لازم، سلامت کلیه‌ها را مورد بررسی قرار دهند.
امینی ادامه داد: در کلیه‌ها کمترین سطح اکسیژن در بدن را داریم و اگر از یک حد بیشتری پایین باشد دستور خون سازی توسط کلیه‌ها صادر می‌شود تا اکسیژن کافی به اعضا و بافت‌های بدن برسد.
وی در پاسخ به این سوال که چه کنیم تا کلیه‌های سالمی داشته باشیم، گفت: شایع‌ترین بیماری‌هایی که سلامت کلیه‌ها را تهدید می‌کنند، دیابت و فشار خون است، افراد باید عوامل پیشگیری کننده از این دو بیماری را به خوبی بشناسند و آنها را بخوبی رعایت کنند، در بیماری‌های کلیوی نه تنها باید علت تشخیص داده شود بلکه حتماً باید فشار خون بالا تحت کنترل باشد.
امینی افزود: آنچه فشار خون و دیابت را تحت تأثیر قرار می‌دهد: نوع تغذیه فرد است، اگر در غذای روزانه بیش از حد لازم کربوهیدرات، نشاسته و همچنین نمک استفاده کنیم بیشتر در معرض خطر ابتلاء به این دو بیماری قرار خواهیم داشت.
وی ادامه داد: مورد بعدی وزن است، افراد باید وزن خود را به خوبی کنترل کنند، بدن انسان به گونه‌ای طراحی شده است که با فعالیت بیشتر به سمت سلامت بیشتر پیش می‌رود.
وی افزود: در زندگی فعلی که انجام کارها با فعالیت کمتری همراه است به تغذیه سالم و تحرک بدنی بیشتری نیازمندیم.
امینی گفت: متأسفانه در بعضی افراد مدت‌ها قند خون بالای بدون علامت وجود دارد که منجر یه بروز علائمی مانند از فشار خون و دفع آلبومین از کلیه‌ها می‌شود، از بین بردن این عوارض به راحتی امکان پذیر نیست و گاهی برای همیشه در فرد باقی می‌ماند او تاکید کرد: دیابت و فشارخون نه تنها کلیه، بلکه مغز و قلب و عروق را نیز درگیر می‌کند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، تغذیه سالم، فعالیت بدنی مداوم و وزن مطلوب را برای پیشگیری از بیماری‌های کلیوی ضروری دانست و تاکید کرد: با افزایش قند خون و درگیری کلیه‌ها علائم بارزی در فرد ایجاد نمی‌شود و متأسفانه در مراحل پیشرفته بیماری با ورم پلک‌ها و دست و پا و همچنین افزایش سطح کراتین و اوره خون مواجه خواهیم بود.
وی به همه افراد توصیه کرد: با مصرف کمتر قند و شکر، گوشت قرمز و چربی و همچنین مصرف کمتر نمک، در پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌های کلیوی همت کنید و انجام فعالیت‌های مرتب روزانه از جمله: پیاده روی، دوچرخه سواری و ورزش ایروبیک و...، را در کارهای روزانه خود قرار دهید
منبع: مهر