صندوق تثبیت ارز؛ تضمین سیاست تثبیت

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - مرضیه کوثری: قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، در سال 94 به تصویب مجلس رسید. بند الف ماده 28 این قانون، خبر از تاسیس یک صندوق جدید جهت حمایت از بازار سرمایه می‌داد؛ "صندوق تثبیت بازار سرمایه". این صندوق با اهدافی از جمله تثبیت، کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌ای یا فرادستگاهی، حفظ شرایط رقابت منصفانه و جلوگیری از ایجاد و تداوم ترس فراگیر در زمان وقوع بحران‌های مالی و اقتصادی در تیر ماه سال 1396 نزد سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت رسید؛ سپس مجوز فعالیت آن در مرداد ماه همان سال صادر شد.

ایجاد صندوق تثبیت بازار سرمایه که طبق ماده 4 اساسنامه آن، قرار شد برای مدت نامحدود فعالیت داشته باشد، از جهات متعددی ضروری است. برای مثال مواقعی وجود دارد که در یک دوره زمانی مشخص، نوسانات شدیدی در نماگر‌های بازار سهام ایجاد می‌شود. در این زمان، به دلیل ترس سرمایه گذاران از وجود بحران، دارایی‌ها با ارزشی کمتر از ارزش واقعی خود، به فروش می‌روند. اینجاست که صندوق از بازار حمایت می‌کند تا ترس و تداوم ترس ناشی از بحران از بین برود و درنهایت باعث ایجاد ثبات و آرامش در بازار سرمایه شود.

استفاده از یک تجربه برای بازار ارز

سیاست تثبیت بانک مرکزی که از اواخر سال 1401 توسط محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی آغاز شد، هدف ثبات در بازار ارز کشور را دنبال می‌کرد. باوجود سیاست تثبیت، نرخ دلار از دی ماه سال گذشته تا کنون در یک کانال مشخص نوسان داشته است و حتی چند ماهی می‌شود که قیمت روی 49 و 50 هزار تومان ثابت مانده است.

فرزین در 27 اردیبهشت ماه سال جاری، صحبت از ایجاد یک صندوق کرد که بنظر می‌رسید نتیجه تجربه موفقِ صندوق تثبیت بازار سرمایه بود و به سیاست تثبیت بانک مرکزی درخصوص ثابت نگه داشتن قیمت دلار کمک می‌کرد. فرزین گفته بود: «به زودی "صندوق تثبیت ارزی" نیز راه اندازی می‌شود که در حال نگارش آئین نامه آن هستیم تا در مواقع بحران به این واسطه منابع لازم را در اختیار داشته باشیم و از روش‌های مختلف برای ثبات بازار ارز در کشور استفاده شود.»

صندوق تثبیت ارز، به زودی یکی از ابزار‌های بانک مرکزی برای کنترل میزان ارز موجود در بازار خواهد بود. به عبارت دیگر این صندوق، عرضه و تقاضای ارز را مدیریت می‌کند تا ضمن اینکه خروج بی رویه ارز از کشور صورت نگیرد، به میزان تقاضا هم در بازار وجود داشته باشد. یکی دیگر از نتایج اجرای این سیاست، عدم افزایش‌های ناگهانی نرخ ارز است؛ یعنی بانک مرکزی در مواقع نیاز با استفاده از صندوق ارزی خود در بازار حضور پیدا خواهد کرد تا از هیجانات و التهابات بازار جلوگیری کند.

تجربه بازار سرمایه، جرقه ایجاد صندوق تثبیت بازار ارز برای به ثبات رسیدن اقتصاد کشور را زد. این موضوع همت مسئولان امر به ویژه مسئولان بانک مرکزی را برای ایجاد هرچه زودتر صندوق می‌طلبد تا سیاست تثبیت بانک مرکزی با ابزارهای بیشتری اهداف خود را پیش ببرد.