ضرورت طراحی مهندسی برای ساخت پناهگاه در تهران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، مهدی چمران در حاشیه سیصد و سی‌وچهارمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران، در جمع خبرنگاران و در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت پناهگاه‌ها در شهر تهران اظهار کرد: متأسفانه در تهران و سایر شهرهای کشور، پناهگاه‌های کامل وجود ندارد و باید با توجه به تجربیات دوران جنگ، در شرایط ضروری از همان پناهگاه‌هایی که در برخی نقاط ساخته شده‌اند، استفاده کنیم.

وی افزود: در دوران جنگ، ستادی در نخست‌وزیری برای ساخت پناهگاه‌ها تشکیل شد که بنده نیز با آن‌ها همکاری داشتم و پناهگاه‌های مختلفی با طرح‌های گوناگون اجرا می‌کردیم. یکی از طرح‌های تحقیقاتی که روی آن کار کردم، ساخت پناهگاه‌های بتنی پیش‌ساخته بود که قطعات آن را می‌شد به زیرزمین منتقل کرد، نصب نمود و به یکدیگر متصل ساخت تا یک پناهگاه ثابت و مستحکم شکل بگیرد.

چمران ادامه داد: این طرح‌ها را همین چند روز پیش دوباره مرور کردم. این پناهگاه‌ها برای سنگرهای انفرادی جنگ و همچنین برای خانه‌ها طراحی شده بودند؛ با عرضی حدود سه متر و طول قابل تنظیم، مشابه سنگرهای دوران جنگ، اما با قابلیت جدا شدن و اتصال مجدد به‌وسیله پیچ و مهره.

وی تأکید کرد: در هر صورت، داشتن چنین سنگرهایی به‌عنوان بخشی از پدافند غیرعامل ضرورت دارد و لازم است مسئولان ذی‌ربط روی این مسئله تمرکز کنند. در حال حاضر، برخی از وزارتخانه‌ها و مراکز حساس نظامی دارای سنگرهایی هستند که متأسفانه بهره‌برداری مؤثری از آن‌ها نشده و همین امر موجب بروز حوادث شده است.

چمران گفت: باید در این زمینه، برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد. به‌عنوان نمونه، در اسرائیل شهر تل‌آویو زیر بمباران‌های شدید قرار می‌گیرد؛ با اینکه آن‌ها آمار کشته‌شدگان را اعلام نمی‌کنند، اما روشن است که میزان تلفات کمتر از حد انتظار است، چراکه مردم دقیقاً می‌دانند در چنین شرایطی به کجا باید بروند و چه اقداماتی انجام دهند؛ تمرین این اقدامات به‌طور منظم انجام می‌شود.

وی ادامه داد: ما حتی در زمان جنگ نیز چنین تمرین‌هایی را به‌طور کافی نداشتیم؛ به‌عنوان مثال، در استان خوزستان و شهر اهواز، زمانی‌که جنگ آغاز شد، تازه در خیابان‌ها شروع به ساخت پناهگاه کردیم. در تهران نیز مردم به زیرزمین‌ها، زیر پله‌ها و سایر مکان‌ها پناه می‌بردند تا از حملات هوایی در امان بمانند.

چمران اظهار داشت: به‌نظر می‌رسد لازم است یک کار مهندسی اصولی و دقیق در این حوزه انجام شود. در بسیاری از کشورها، استانداردهای ساخت‌وساز شامل الزام به داشتن پناهگاه است؛ به‌طوری‌که اگر فردی انباری می‌سازد، باید الزاماً پناهگاه هم در نظر گرفته شود. حتی کشوری مانند سوئیس پناهگاه‌هایی ویژه برای مقابله با تشعشعات اتمی دارد که شرایط خاصی دارند و درهای آن‌ها برای مقاومت در برابر بمب‌های شیمیایی و معمولی طراحی شده است.

وی درباره امکان استفاده از مترو و سوله‌های بحران به‌عنوان پناهگاه گفت: مترو باید تنها در شرایط بسیار حاد تعطیل شود؛ اما به‌دلیل قرارگیری تونل‌های مترو در اعماق زمین، می‌توان از آن‌ها به‌عنوان پناهگاه بهره برد. در مقابل، سوله‌های بحران در برابر بمباران مقاوم نیستند و صرفاً می‌توان در آن‌ها تجهیزات و اقلام اولیه را نگهداری کرد. این سوله‌ها عمدتاً برای مواقع زلزله طراحی شده‌اند.

وی افزود: پارکینگ‌های طبقاتی زیرزمینیِ وزارتخانه‌ها و ساختمان‌های بلند نیز در دوران بمباران‌های صدام، پناهگاه امنی برای مردم بودند و خانواده‌ها شب‌ها در این زیرزمین‌ها پناه می‌گرفتند. این فضاها باید برای شرایط بحرانی، از هم‌اکنون آماده‌سازی شوند.

چمران در پایان گفت: برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌ایم و قرار است با شهرداری، معاونت عمرانی، استانداری و فرمانداری تهران جلساتی برگزار کنیم تا تقسیم کار و هماهنگی‌های لازم صورت گیرد. امیدواریم هرگز به آن وضعیت نرسیم، اما واقعیت این است که کشور ما از دیرباز از شرق و غرب در معرض حملات بوده و همین پیشینه، ضرورت آماده‌باش دائمی را یادآور می‌شود تا از وقوع حوادث تلخ جلوگیری شود.