طرح مجلس برای احزاب | از ممنوعیت فعالیت تجاری تا تعیین مجازات عضویت اجباری
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس، جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای احزاب کشور طرحی را تهیه و تدوین کرده اند.
متن طرح بدین شرح است:
فصل اول جایگاه احزاب و تعاریف
ماده (1)
در اجرای اصل بیست و شش (26) قانون اساسی و با هدف شکلگیری و تداوم احزاب قوی و کارآمد در کشور، احزاب میتوانند در چارچوب قانون، فعالیت های زیر را انجام بدهند:
الف - مشارکت در انتخابات، در سطوح ملی و محلی، از طریق معرفی و حمایت از نامزدهای انتخابات.
ب - شکلدهی و هدایت افکار عمومی برای مشارکت در تمامی عرصههای اداره کشور.
ج - آموزش شهروندان به منظور افزایش مشارکت آنان در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی همچون انتخابات و یا تصدی مناصب عمومی.
د - کمک به توسعه سیاسی و تقویت مردمسالاری در کشور.
ه - مشارکت در فرآیندهای تصمیمسازی و خطمشیگذاریهای کشور.
و - نقد سیاستها و عملکردهای دستگاههای حکومتی و پیشنهاد راهکارهای اصلاحی.
ماده (2)
حزب تشکلی از اشخاص حقیقی است که بر اساس اصول و مشی تعیین شده و با برنامه مشخص در جهت کسب و مشارکت در قدرت سیاسی و نقد و اصلاح آن، به منظور اداره کشور فعالیت می کند.
فصل دوم - حقوق و آزادی های احزاب
ماده (3)
تأسیس حزب آزاد است و احزاب در بیان عقیده و انجام فعالیت هایی مانند تشکیل اجتماعات و راهپیمایی ها، شرکت در انتخابات و مبارزات انتخاباتی، در چارچوب قانون، آزاد هستند. فعالیت حزب نباید اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، تمامیت ارضی، اصل مردم سالاری و اساس جمهوری اسلامی را نقض کند.
اداره امور داخلی حزب می بایستی بر اساس اصول دموکراتیک و احترام به حقوق و آزادی های اعضاء صورت بپذیرد.
ماده (4)
احزاب برای برگزاری اجتماعات و راهپیمائیها مکلفند حداقل بیست و چهار ساعت قبل از تشکیل هر اجتماع یا راهپیمایی موضوع را با ذکر علت، هدف، محل، مسیر، تاریخ، ساعت شروع، شیوه انتظامات و مسئولان آن به فرمانداری محل اعلام نمایند.
ماده (5)
کلیه اتباع جمهوری اسلامی ایران، که به سن هیجده سال رسیده باشند، آزاد هستند که به عضویت هر حزبی که مطابق این قانون تأسیس شده درآیند و هیچ کس را نمی توان به عضو شدن در یک حزب، عضو نشدن در یک حزب و یا خروج از عضویت آن مجبور کرد.
تبصره 1- نیروهای مسلح نظامی و انتظامی و دستگاههای امنیتی و اعضاء شاغل آنها حق تاسیس و یا عضویت در حزب را ندارند. افراد مذکور بدون مجوز قضائی حق ورود به ادارات حزب و مداخله در امور آنها را نخواهند داشت.
تبصره 2 - عضویت هر فرد در بیش از یک حزب ممنوع می باشد.
ماده (6)
ثبت حزب اختیاریست. تنها احزابی که مطابق این قانون به ثبت رسیدهاند، می توانند از امتیازات ناشی از ثبت حزب، از جمله موارد زیر، برخوردار شوند:
الف) دریافت کمکهای پیشبینی شده در بودجه عمومی کشور.
ب) استفاده از خدمات رایگان یا یارانهای صداوسیما یا سایر سازمانها و مؤسسات اطلاعرسانی دولتی برای تبلیغات.
ج) درج نام، نام اختصاری یا نشان حزب در کنار نام نامزدهای انتخاباتی بر روی ورقه رأی.
د) داشتن نماینده یا بازرس در مراحل مختلف انتخابات و در مراکز تصمیم گیری درخصوص بندهای الف و ب این ماده.
ه) ائتلاف با احزاب ثبت شده.
ماده (7) احزاب در استفاده از هر نام، نام اختصاری و نشان، با رعایت حقوق خصوصی اشخاص و ممنوعیتها و محدودیتهای مذکور در ماده (3) و سایر مواد این قانون آزاد هستند. عین نام، نام اختصاری یا نشان حزب نباید قبلاً توسط حزبی دیگر مورد استفاده قرار گرفته باشد. نام، نام اختصاری یا نشان حزب نباید تا آن اندازه با نام، نام اختصاری یا نشانی که قبلاً مورد استفاده حزبی دیگر بوده است شبیه باشد که فوراً از آن تمیز داده نشود.
تبصره 1- استفاده از نام اشخاص در نام، نام اختصاری و یا نشان حزب منوط به کسب اجازه از دارنده نام یا قائم مقام قانونی او میباشد.
تبصره 2- استفاده از نام و نام اختصاری احزابی که با رأی دادگاه منحل شده اند، ممنوع است.
ماده (8)
احزاب در برخورداری از حقوق قانونی با هم برابرند و رفتار تبعیضآمیز نسبت به آنها ممنوع است. امتیاز یک حزب نسبت به حزب دیگر تنها براساس معیارهای مندرج در این قانون خواهد بود.
فصل سوم ثبت حزب
ماده (9)
درخواست ثبت حزب توسط نماینده هیأت متقاضی ثبت به کمیسیون ملی انتخابات ارائه می شود. اعضای هیأت متقاضی ثبت حداقل پنج نفر از اتباع جمهوری اسلامی میباشند که به سن بیست و پنج سال رسیده باشند.
تبصره - دولت مکلف است لایحه تشکیل کمیسیون ملی انتخابات را ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون به مجلس ارائه نماید.
ماده (10) نماینده هیأت متقاضی ثبت، نامه درخواست ثبت را که به امضای تمامی اعضای هیأت رسیده است به ضمیمه اساسنامه حزب، شناسنامه کلیه اعضای هیأت متقاضی ثبت، یکصد فرم تعهد عضویت در حزب برای شعبه مرکزی و سی فرم تعهد عضویت در حزب برای هر یک از شعبه های فرعی حزب، به کمیسیون ملی انتخابات تسلیم مینماید.
ماده (11)
در نامه درخواست ثبت، درج موارد زیر الزامیست: الف نام، نام اختصاری و نشان حزب، در صورتیکه نام اختصاری یا نشان داشته باشد با رعایت ماده (7) این قانون. باید یکی از کلمات مندرج در نام حزب باشد و در «حزب» تبصره: کلمه باید به نام شعبه افزوده شود. «شعبه» صورتی که حزب شعبه داشته باشد، کلمه
ب نشانی محل استقرار فیزیکی دفتر مرکزی حزب و شعب آن، در صورت داشتن شعبه.
ج نام، نام خانوادگی و سایر مشخصات سجلی ضروری و نشانی کلیه اعضاء هیأت متقاضی ثبت و تعهد آنها به دارا بودن شرایط قانونی عضویت در هیأت متقاضی ثبت حزب.
ماده (12) در فرم تعهد عضویت در حزب، علاوه بر پیشبینی محل درج نام، نام خانوادگی و سایر مشخصات سجلی ضروری، نشانی و امضای متعهد، جمله امضای این برگه به معنی آشنایی با اساسنامه حزب و» زیر نیز درج میگردد:
پذیرش آن و تعهد به واجد شرایط بودن برای عضویت در حزب میباشد.
ماده (13)
کمیسیون ملی انتخابات مکلف است پس از دریافت کلیه مدارک مذکور در ماده (10)، رسید بدهد و ظرف مدت یک ماه، انطباق یا عدم انطباق مدارک یاد شده را با قانون، با ذکر دلایل قانونی، کتباً به نماینده هیأت متقاضی ثبت اعلام نماید.
در صورت اعلام عدم انطباق مدارک با قانون، کمیسیون ملی انتخابات مکلف است هر زمان که مدارک جدید یا اصلاح شده از طرف نماینده هیأت متقاضی ثبت ارائه گردد، آنها را دریافت کرده و رسید بدهد؛ و ظرف مدت پانزده روز انطباق یا عدم انطباق آنها را با قانون، با ذکر دلایل قانونی، کتباً به نماینده هیأت متقاضی ثبت اعلام نماید.
ماده (14)
درصورت کامل و صحیح بودن نامه درخواست ثبت حزب و مدارک ضمیمه آن، کمیسیون ملی انتخابات فوراً آنها را ثبت نموده و گواهی ثبت حزب را به نماینده هیأت متقاضی ثبت تسلیم مینماید. از زمان ارائه گواهی ثبت حزب
توسط کمیسیون ملی انتخابات، حزب ثبت شده تلقی میشود. اساسنامه و صورت اسامی دبیرکل، اعضای شورای مرکزی، بازرسان حزب ثبت شده و مسئولان شعب آن، چنانچه حزب دارای شعبه باشد، از سوی کمیسیون ملی انتخابات در روزنامه رسمی کشور آگهی خواهد شد.
تبصره: اساسنامه و صورت اسامی دبیرکل، اعضای شورای مرکزی و بازرسان حزب، با آخرین تغییرات صورت گرفته، در پایگاه اطلاع رسانی کمیسیون ملی انتخابات به آگاهی عموم خواهد رسید.
ماده (15) در صورت ادغام دو یا چند حزب ثبت شده، احزاب ادغام شده میتوانند تحت نام و نشان جدید بعنوان یک حزب جدید درخواست ثبت بنمایند. درصورتیکه نام، نام اختصاری و یا نشان حزب جدیدی که از ادغام دو یا چند حزب ثبت شده بوجود میآید، نام، نام اختصاری و نشان یکی از احزاب ادغام شده باشد، نیازی به ثبت مجدد حزب نمیباشد.
فصل چهارم - ساختار، ارکان و تشکیلات احزاب
ماده (16)
هرحزب باید دارای اساسنامه مکتوب باشد و درج موارد زیر در اساسنامه الزامیست:
الف) اهداف حزب.
ب) شهر محل استقرار دفتر مرکزی و شعب حزب در صورت داشتن شعبه.
ج) شرایط و نحوه پذیرش اعضای حزب.
د) حقوق و تکالیف اعضای حزب.
ه) ساختار و تشکیلات حزب و شعب آن، در صورت داشتن شعبه، با ذکر
ارکان و مقامهای حزب و نحوه انتخاب و ارتباط آنها با یکدیگر.
و) اختیارات و وظایف هریک از ارکان حزب و مقامهای حزب و شعب آن، در صورت داشتن شعبه، با تعیین دقیق روش تصمیمگیری توسط هریک از آنها.
ز) نحوه عملکرد مالی حزب، مشتمل بر: منابع و نحوه کسب درآمد و نحوه هزینه کردن آنها.
ح) شیوه تغییر یا اصلاح اساسنامه.
ط) موجبات و نحوه انحلال حزب یا شعب آن.
ماده (17)
مجمع عمومی اعضاء حزب بالاترین رکن تصمیمگیری حزب است. تمامی اعضاء شرکت کننده در مجمع عمومی اعضاء حزب دارای رأی برابر می باشند.
ماده (18)
حزب میتواند بر اساس اساسنامه مجمع عمومی اعضاء حزب و یا به جای آن مجمع نمایندگان اعضاء داشته باشد. اعضای مجمع نمایندگان اعضاء با رأی مستقیم و مخفی تمامی اعضای حزب از میان اعضای حزب و برای مدت مشخص مطابق اساسنامه انتخاب میشوند.
تبصره: شرایط و نحوه برگزاری مجمع عمومی اعضاء، مجمع نمایندگان اعضاء و مجامع فوقالعاده آنها و اختیارات هر یک از آنها را اساسنامه حزب تعیین مینماید.
ماده (19)
مواد زیر منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی اعضاء یا مجمع نمایندگان اعضاء حزب به صورت عادی یا فوق العاده میباشد:
الف - تصویب راهبردها و خط مشیهای حزب.
ب - تصویب مقررات مالی، بودجه و گزارش عملکرد مالی سالیانه حزب.
ج - انتخاب اعضای شورای مرکزی، بازرسان و اعضاء رکن انضباطی حزب.
د - تغییر یا اصلاح اساسنامه.
ه - تصویب انحلال حزب.
و - تصویب مقررات و دستورالعمل های مربوط به برگزاری مجامع حزب.
ماده (20)
انتخاب اعضای شورای مرکزی و بازرسان حزب با رأی مستقیم و مخفی توسط مجمع عمومی اعضاء و یا مجمع نمایندگان اعضاء بموجب اساسنامه صورت میگیرد. عضویت همزمان بازرسان حزب در شورای مرکزی و یا سایر ارکان حزب ممنوع است.
ماده (21)
شورای مرکزی، دبیر کل و بازرسان حزب حسب مورد در مقابل مجمع عمومی اعضاء یا مجمع نمایندگان اعضاء پاسخگو میباشند و علاوه بر ارائه گزارشهای منظم دوره ای سالانه و یا مانند آن، درصورت درخواست مجمع عمومی اعضاء یا مجمع نمایندگان اعضاء مکلف به ارائه گزارش های موردی نیز میباشند.
ماده (22)
هر حزب دارای یک رکن انضباطی تحت نام هیأت داوری یا نام دیگر می باشد که بموجب اساسنامه تأسیس می شود و بر مبنای آیین نامه مصوب مجمع عمومی اعضاء و یا مجمع نمایندگان اعضاء به تخلفات اعضاء حزب رسیدگی می نماید.
ماده (23)
اعضای رکن انضباطی با رأی مستقیم و مخفی مجمع عمومی اعضاء و یا مجمع نمایندگان اعضاء برای دوره معین انتخاب میشوند. عضویت همزمان بازرسان، دبیرکل و یا اعضاء شورای مرکزی در رکن انضباطی ممنوع است.
فصل پنجم بودجه و امور مالی احزاب
ماده (24)
بودجه حزب فقط از منابع زیر تأمین میگردد:
الف - حق عضویت و یا سایر دریافتهای منظم و یا غیر منظم از اعضاء.
ب - فروش کتب، نشریات و اجناس تبلیغاتی حزب.
ج - راهاندازی نمایشگاهها، باشگاهها و مجالس.
د - درآمد حاصل از اموال و دارائی های متعلق به حزب.
ه - هدایای اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی ایرانی.
و - کمکهای پیشبینی شده در بودجه عمومی کشور.
ز - وام، هبه، وقف خاص، وصیت به نفع حزب.
ح - برگزاری فعالیتهای فرهنگی، پژوهشی، آموزشی متناسب با اهداف حزب.
ماده (25)
احزاب مکلفند تمامی اموال، درآمدها و هزینهها و بهطور کلی تمامی عملکردهای مالی خود را در دفاتر مخصوص، با رعایت اصول حسابداری، ثبت نمایند و آنها را به همراه صورتحسابها و اسناد مربوطه بصورت مرتب حداقل تا ده سال نگهداری نمایند.
تبصره 1- هر گونه دریافت و کمک از سازمان ها، افراد حقیقی و حقوقی خارجی ممنوع میباشد.
تبصره 2- هرگونه فعالیت تجاری توسط حزب ممنوع میباشد.
تبصره 3- احزاب مکلفند کلیه دریافت ها و پرداختهای خود را در دفاتر مالی حزب ثبت نمایند و گزارشهای مربوط را به کنگره سالانه حزب ارائه نمایند.
ماده (26)
اختصاص کمک های پیش بینی شده در بودجه عمومی کشور به احزاب، بر اساس آیین نامه ای خواهد بود که ظرف شش ماه از تصویب این قانون، توسط خانه احزاب و وزارت کشور تهیه خواهد شد.
ماده (27)
احزاب مکلفند از اموال، داراییها و درآمدهای حزب فقط در جهت اهداف حزب، بر اساس قانون و اساسنامه، استفاده نمایند.
ماده (28)
هر نوع هبه یا اعطای وام و هر نوع نقل و انتقال غیرقانونی به اعضاء حزب و یا سایر اشخاص از اموال، دارائیها و یا درآمدهای حزب ممنوع است. پس از انحلال حزب و یا شعبه و یا موسسه وابسته به آن، انتقال اموال و یا دارایی های حزب به دبیر کل و شورای مرکزی حزب، یا بستگان نسبی و سببی درجه یک آنها، به هر طریق ممنوع است.
ماده (29)
شورای مرکزی حزب، در دوره تصدی، مسؤولیت امور مالی حزب را عهده دار میباشد. گزارش عملکرد مالی حزب میبایستی هر سال به تصویب مجمع عمومی اعضاء و یا مجمع نمایندگان اعضاء برسد.
ماده (30) احزاب مکلفند در مقابل کمکهای پیشبینی شده در بودجه عمومی، گزارشها، دفاتر و اسناد خود را سالانه به کمیسیون ملی انتخابات ارائه نمایند.
فصل ششم انحلال حزب
ماده (31)
حزب در موارد زیر منحل میشود:
الف - به موجب اساسنامه و شرایط مندرج در آن.
ب - به موجب رأی نهائی دادگاه صلاحیتدار دادگستری با حضور هیئت منصفه.
ماده (32)
درصورت انحلال حزب، کار تصفیه اموال حزب، حسب مورد، زیر نظر هیئت تصفیه پیشبینی شده در اساسنامه یا بر اساس رأی دادگاه صادرکننده رأی به انحلال حزب، انجام میپذیرد.
ماده (33)
پس از انحلال حزب یا شعبه آن به موجب رأی نهایی دادگاه، تأسیس مجدد حزب یا شعبه آن مادامی که علت انحلال مرتفع نشده است به هر شکل وتحت هر نام ممنوع است.
ماده (34)
انحلال حزب به موجب رأی نهائی دادگاه، خود به خود به معنی انحلال شعب و مؤسسات وابسته به آن و ابطال ثبت آن میباشد. فصل هفتم تخلفات و مجازاتها
ماده (35)
در صورت تخلف حزب و یا شعبه و یا مؤسسه وابسته به آن از مفاد این قانون، حزب و یا شعبه و یا مؤسسه مربوطه با در نظر گرفتن نوع و اهمیت تخلف، به یک یا چند مورد از موارد زیر محکوم می شود. محکوم شدن حزب و یا شعبه و یا مؤسسه وابسته به آن به هر یک از موارد ذیل نافی مسئولیت حقوقی و یا کیفری حزب و یا اعضاء آن نمیباشد.
الف - تذکر شفاهی
ب - تذکر کتبی با ذکر در سوابق حزب و با انتشار عمومی
ج - محرومیت از تمام یا بعضی امتیازات ناشی از ثبت تا شش ماه
د - محرومیت از امتیازات بندهای "الف" و "ب" ماده (6) این قانون
ه - ابطال ثبت
و - ممنوعیت موقت فعالیت برای مدت حداکثر تا چهار سال از تمام یا بعضی فعالیتها
ز - انحلال
تبصره - محکومیت حزب و یا شعبه و یا مؤسسه وابسته به آن به هر یک از موارد "و" و "ز" تنها در صورت تخلف حزب و یا شعبه یا مؤسسه وابسته به 6 و 7 این قانون امکانپذیر میباشد.،5، آن از مفاد فصول 4
ماده (36)
رسیدگی به تخلفات موضوع این قانون منحصراً در صلاحیت کمیسیون ملی انتخابات میباشد. کمیسیون ملی انتخابات با آگاهی از وقوع تخلف به هر طریق، از جمله شکایت و یا اعلام اشخاص و یا احزاب میتواند وارد در رسیدگی بشود.
ماده (37)
رسیدگی به تخلف در کمیسیون ملی انتخابات بموجب قانون و با رعایت کلیه حقوق دفاعی حزب و تشریفات قانونی مربوطه صورت میگیرد.
ماده (38)
درصورت محکوم شدن حزب و یا شعبه و یا مؤسسه وابسته به آن توسط کمیسیون ملی انتخابات به یکی از موارد مذکور در ماده (35) این قانون، به استثناء بندهای "الف" و "ب" آن، محکوم علیه میتواند در شعبهای از دیوانعالی کشور که توسط رئیس قوه قضائیه برای این منظور تعیین میشود از تصمیم صادره تجدید نظرخواهی نماید.
شکایت هیأت متقاضی ثبت حزب علیه کمیسیون ملی انتخابات در خصوص عدم ثبت حزب نیز در این شعبه دیوانعالی کشور قابل رسیدگی میباشد. رأی شعبه مذکور در موارد فوق نهائی میباشد.
ماده (39)
درصورت محکوم شدن حزب و یا شعبه و یا مؤسسه وابسته به آن به دلیل تخلف توسط کمیسیون ملی انتخابات، دادگاه صلاحیتدار میتواند بنا به درخواست کمیسیون ملی انتخابات یا دادستان و یا هر ذینفع نسبت به ابطال عمل یا تصمیم غیرقانونی حزب و یا شعبه و یا مؤسسه وابسته به آن، جبران خسارت و اصلاح یا تغییر وضعیت غیرقانونی، اتخاذ تصمیم نموده، رأی بدهد.
ماده (40)
در صورتیکه هر یک از تخلفات احزاب مذکور در این قانون، در قوانین کیفری جرم شناخته شوند، رسیدگی به آنها صرفاً در دادگاه صلاحیتدار دادگستری، بصورت علنی و با حضور هیأت منصفه، صورت خواهد گرفت.
ماده (41)
بجز در مواردی که در این قانون تصریح شده است، برای رسیدگی به جرائم احزاب، هیأت منصفه مربوطه بر اساس ضوابط مندرج در "قانون هیأت منصفه مصوب 24 اسفند 1382 " تشکیل میشود و تصمیمگیری مینماید.
ماده (42)
اعضاء هیأت منصفه هر دادگاه در کل کشور ده نفر میباشند که براساس قرعه انتخاب میشوند.
ماده (43)
دادگاه با حضور همه اعضاء هیأت منصفه تشکیل شده و رسمیت خواهد یافت. ملاک تصمیمگیری هر هیأت منصفه اتفاق آراء اعضاء آن می باشد.
ماده (44)
ملاک برای مجرم شناخته شدن متهم صرفاً رأی هیأت منصفه خواهد بود. اما در صورتیکه هیأت منصفه متهم را مجرم بداند، دادگاه میتواند پس از رسیدگی رأی برائت صادر نماید.
ماده (45)
درصورت محکوم شدن متهم در دادگاه بدوی، رأی صادره طبق مقررات قانونی قابل تجدیدنظرخواهی میباشد. رسیدگی در مرحله تجدیدنظر بدون حضور هیأت منصفه صورت میگیرد. رأی برائت قابل تجدید نظرخواهی نمی باشد.
ماده (46)
درصورت تبرئه شدن حزب یا محکوم شدن آن به مجازاتی که مستلزم ممنوعیت فعالیت آن نباشد، بلافاصله از هر نوع قرار و یا دستور دادگاه و یا سایر مراجع امنیتی و انتظامی مبنی بر توقف فعالیت حزب رفع اثر خواهد شد.
ماده (47)
پس از محکومیت حزب یا شعبه آن به انحلال یا ممنوعیت موقت فعالیت، مادامی که علت محکومیت مرتفع نشده و یا دوره محکومیت خاتمه نیافته است، هر کس که مبادرت به تأسیس مجدد حزب و یا شعبه آن بنماید و یا خود را عضو یا نماینده حزب یا شعبه منحل شده معرفی نماید یا از طرف آن فعالیتی انجام دهد به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم میشود. در صورتیکه فعالیت انجام یافته بطور مستقل نیز جرم شناخته شود، به مجازات آن جرم نیز محکوم می شود.
تبصره - انحلال، ممنوعیت فعالیت و تأسیس مجدد حزب، شامل شعبه آن حزب نیز می شود.
ماده (48)
هر کس فردی را به عضویت در حزبی مجبور نماید یا از عضویت او در حزب قانونی موردنظر خود جلوگیری نماید به حبس از سه تا شش ماه محکوم می شود.
ماده (49) در صورت انتقال اموال و دارایی های موضوع ماده (28) این قانون، علاوه بر استرداد اموال و داراییهای انتقال یافته، هر یک از انتقال دهنده و انتقال گیرنده به جزای نقدی معادل ارزش اموال و داراییهای انتقال یافته محکوم می شوند.
ماده (50)
از تاریخ لازمالاجرا شدن این قانون، کلیه قوانین و مقررات مغایر با آن منسوخ می گردند.
انتهای پیام /