طشتی پر از آب به یاد تشنگان کربلا، آیینی به قدمت 500 سال

تشنه‌کامی شهیدان کربلا برای ایرانی ها بسیار مهم است از این رو برای آن آیینی برگزار می کنند که به آن طشت گذاری می گویند.

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ عزاداری امام حسین (ع) و یاران باوفایش در میان آذری زبان‌ها به شکل متفاوتی اجرا می‌شود. این آئین‌ها آنقدر سوزناک است که دل هر شرکت کننده‌ای را در این مراسم به درد می‌آورد. یکی از آئین‌های مهمی که در میان مردم اردبیل شهرت زیادی دارد و افراد از شهرهای دیگر حتی کشورهای مختلف برای دیدن آن در ایام دهه اول محرم به اردبیل می‌روند، طشت گذاری است.

وقتی امام حسین (ع) وارد منزل چهاردهم می‌شوند با شنیدن خبر شهادت مسلم ابن‌عقیل و قیص ابن مسهر به یاران خود دستور می‌دهند آب کافی همراه داشته باشند که این روز مبنای طشت گذاری اهالی اردبیل است.

آئین طشت گذاری در استان اردبیل از 27 ذیحجه به مدت 3 روز در تمام مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شود و سوگواران و عزاداران حسینی طشت‌هایی را به یاد تشنه‌کامی شهیدان کربلا پر از آب می‌کنند، بعد از پایان مراسم طشت گذاری دعای مخصوص خوانده می‌شود و از آب طشت به عنوان تبرک اکثر حاضران و عزاداران استفاده می‌کنند و آب آن را به عنوان تبرک روی سر و سینه خود می‌ریزند.

طشت آب در این آئین، نماد فرات و دست زدن عزاداران به طشت نماد بیعت با سالار شهیدان است. به نظر بسیاری از محققان فرهنگ عزاداری، این مراسم به پاسداشت رفتار جوانمردانه امام حسین (ع) در روز 27 ذیحجه سال 60 هجری قمری انجام می‌شود.

این طشت ها از جنس برنز یا مس و به شکل دایره بوده و پس از عزاداری بر دوش ریش سفیدان و عاشقان حسین (ع) به مسجد وارد شده و در حالی که به احترام طشت ها کلیه حاضرین در مسجد به پا می‌خیزند در جلو آنها دسته سینه زنی با شور و شوق خاصی با شعار الدخیل یا ابوالفضل سینه می‌زنند و بعد از دور زدن مسجد، طشت ها در جای مخصوص که با شمع‌های روشن و تمثال ائمه اطهار (ع) مزین شده قرار داده شده و بلافاصله از آب پر می‌شود.

این حضور از دومین روز محرم با عزاداری محله «اونچی‌میدان» آغاز می‌شود، دسته عزاداری این محله به همراه (خوله‌ها) شاخه‌ها و زیرمجموعه‌هایش در دومین روز ماه محرم به خیابان اصلی شهر می‌روند و با گذر از بازار سنتی اردبیل (بازار قیصریه) در خیابان‌ها به عزاداری می‌پردازند.

این آئین از زمان صفویه در اردبیل برگزار شده و قدمتی چندین ساله دارد اما در سالهای اخیر در سایر استان‌ها مانند زنجان، آذربایجان شرقی و غربی حتی در ورامین و مازندران هم توسط هیأت‌های مقیم مرکز برگزار می‌شود.

طبق معمول همه شهرهای دیگر نیز، در نخستین روزهای ماه محرم، مردم اردبیل هم علاوه بر شرکت شبانه در مساجد، تکایا و حسینیه‌ها، برای عزاداری پرشور به بازار سنتی و قدیمی شهر می‌روند.

با تداوم این آداب و رسوم اعتقادی، در حقیقت اردبیل سنت طشت گذاری با سابقه 500 ساله را حفظ کرده و آن را امروز به عنوان یک فرهنگ اصیل مستند و قابل اتکا معرفی می‌کند.