طلای سیاه؛ گنجی که مغفول مانده است / محیط زیست را با پرداخت یارانه حفاظت کنیم

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرصادنیور، رها کردن زباله در طبیعت و معابر عمومی امری نکوهیده محسوب می‌شود. اقدامات زیادی برای آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی در این زمینه از سوی فعالان محیط زیست هم صورت گرفته است اما با یک پیاده‌روی کوتاه در شهر یا طبیعت با زباله‌های رها شده و از جمله در کنار سطل های زباله! روبه‌رو می‌شویم.

اهمیت دفع بهداشتی زباله ها موقعی بر همگان روشن خواهد شد که خطرات ناشی از آن ها بخوبی شناخته شود.

زباله ها نه فقط باعث تولید بیماری، تعفن و زشتی مناظر می گردند، بلکه می تواند به وسیله آلوده کردن خاک، آب و هوا خسارات فراوانی را ببار آورند. به همان اندازه که ترکیبات زباله مختلف است، خطرات ناشی از مواد تشکیل دهنده آن ها نیز می تواند متفاوت باشد.

طبق قانون مسئولیت جمع‌آوری زباله‌های شهری به شهرداری‌ها سپرده شده است، شهرداری‌ها باید رسیدن به مدیریت مطلوب پسماندها را در دستور کار خود قرار دهند و با جلب مشارکت مردم از همه امکانات و ظرفیت ها برای تحقق این هدف که سلامت مردم و حفظ محیط زیست است استفاده کنند.

ورود روزانه بیش از 650 تن پسماند به کارخانه بازیافت شهر کرمانشاه 

دکتر هایده شیرزادی در گفتگو با مرصادنیوز اظهار داشت: حفظ محیط زیست و تفکیک پسماندها نیازمند فراهم کردن زیرساختها، خرد جمعی، همکاری نهادهای مرتبط و تامین هزینه آن است.

مدیرعامل شرکت بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه با اشاره به اینکه میزان تولید پسماند در فصول مختلف متفاوت است، افزود: در فصل تابستان به دلیل تولید سبزی و میوه های جالیزی مثل هندوانه، طالبی و.. که اکثر مردم مصرف می کنند، تولید پسماند بیشتر است.

شیرزادی گفت: میانگین تولید روزانه پسماند هر شهروند حدود 700 گرم و با احتساب پسماندهای کسبه 750 گرم می باشد. به نسبت جمعیت کرمانشاه روزانه بیش از 650 تن پسماند شهر کرمانشاه و حدود 30 تن از روستاها و شهرهای همجوار شهر کرمانشاه وارد پروژه بازیافت کرمانشاه می شود، تصریح کرد: حدود 70 تا 80 تن هم روزانه توسط زباله گردها جمع آوری می شود که وارد کارخانه بازیافت کرمانشاه نمی شود و در پروسه پردازش قرار نمی گیرد.

وی خاطرنشان کرد: بخش ارزشمند پسماندها توسط زباله گردها جدا می شود. و بخش دیگر آن که پسماندهای غذایی باغچه ای هستند برای پردازش وارد کارخانه بازیافت می شود.

دکتر شیرزادی در ادامه گفت: پسماندها به سه بخش؛ پسماندهای آلی شامل مواد عذایی و میوه و سبزی که به اصطلاح پسماند تر می گویند و پسماندهای دارای ارزش بازیافتی شامل کاغذ و شیشه و فلز و پلاستیک که به آن به اصطلاح پسماند خشک می گویند و بخشی پسماندهای بسته بندی است مانند مواد یکبار مصرف، کیسه های پلاستیک، منسوجات، لاستیک و مواد بهداشتی و... که ارزش بازیافتی آن کم است ولی دارای ارزش حرارتی می باشد. مقدار بسیار کمی هم پسماندهای ویژه است مانند باطری، لامپ ها و....

70 درصد پسماندها، موادغذایی هستند

وی خاطرنشان کرد: بیشترین پسماندها مربوط به مواد غذایی است که حدود 70 درصد پسماندها را تشکیل می‌دهد که اگر بازیافت نشود موجب آلودگی محیط زیست می شود. زیرا از هر تن پسماند حدود 600 لیتر شیرآبه آزاد می شود و همچنین هر تن تقریبا به اندازه 5000 متر مکعب گاز گلخانه‌ای ایجاد می‌کنند.

100 درصد پسماندهای غذایی در کارخانه بازیافت به "کمپوست" تبدیل می شود

وی ادامه داد: لذا برای حفظ آب های جاری و زیرزمینی، کاهش آلودگی و جلوگیری از تولید شیرابه، تلاش شده در کارخانه بازیافت 100 درصد پسماندهای غذایی که به آن مواد آلی گفته می شود در پروسه پردازش جداسازی و به کود کمپوست تبدیل شود.

شیرزادی گفت: بخش دیگری از پسماندها مواد ارزشی بازیافتی مثل کاغذ، فلز، شیشه، قوطی ها، پلاستیک هستند که بخش عمده آن در سطح شهر توسط زباله‌گردها برای فروش جمع آوری می‌شود و تنها بخش کمی وارد کارخانه می شود که آن را جداسازی می کنیم.

وی گفت: بخش دیگری از پسماندها که حدود 15 تا 20 درصد است و میزان آن در دوران کرونا افزایش یافت مواد و وسایل پلاستیک یکبار مصرف بود. که وقتی با پسماندهای غذایی تداخل پیدا می کند رطوبت جذب می کند و وزنش بیشتر می شود. که می توان از این مواد برای سوخت جایگزین در کارخانه سیمان استفاده نمود. به دلیل عدم تامین هزینه های آن هنوز نتوانسته ایم به این توافق برسیم که این مواد در کارخانه سیمان مصرف شود لذا بیشتر این نوع پسماندها به محل دفن انتقال داده می شود.

مدیرعامل شرکت بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه افزود: بخش دیگری از پسماندها که اگر وارد طبیعت شوند خیلی سمی و خطرناک هستند و جزو مواد آلاینده محسوب می شوند، باتری ها و لامپ ها هستند که بایستی شهرداری برای جمع آوری آن برنامه ریزی کند و مردم همکاری کنند و جعبه هایی در مدارس، فروشگاهها و ادارات تعبیه شود که این مواد سمی - باتری و لامپ ها و کارتریج پرینترها - بصورت جداگانه جمع آوری شوند. شیرزادی با بیان اینکه آموزش تفکیک پسماندها هزینه دارد، گفت: شهرداری حدود 60 درصد هزینه های پردازش در محل کارخانه بازیافت را می تواند تأمین کند اما مابقی آن برایش مقدور نیست لذا طبق قانون مردم باید هزینه پسماند خود را بپردازند.

این متخصص اکولوژی بیان کرد: همانطور که اشاره شد مواد ارزشمند بازیافتی مثل فلزات، شیشه، پلاستیک، کاغذ و.. توسط زباله‌گردها جمع می شوند وارد کارخانه بازیافت نمی شود که لااقل بخشی از این هزینه ها را تأمین کند.

وی با بیان اینکه بیش از دو دهه زباله گردی به شدت افزایش یافته، افزود: بر اساس مطالعات صورت گرفته بیش از هفتاد درصد از این زباله گردان معتادان هستند و بخشی هم بخاطر شرایط اجتماعی، اقتصادی و بیکاری به این بخش ورود کرده اند.

مدیرعامل شرکت بازیافت کرمانشاه برای حل معضل پسماندها گفت: مسئولان مربوطه باید بتوانند طرح تفکیک در مبدأ را اجرا کنند، که این امر نیاز به مشارکت جدی مردم دارد، هر چند ما طرح تفکیک پسماندها آلی از مبدا را از سال 1379 تا 1386 در مناطقی از شهر کرمانشاه شروع کردیم و مردم هم همراهی و همکاری خوبی داشتند. به دلیل نبود بودجه نتوانستیم کار را در کل شهر کرمانشاه توسعه دهیم و بعد هم با تغییر مدیران شهرداری ها کل کار تفکیک در مبدا تعطیل گردید. در شرایط موجود بخشی از شهر کرمانشاه تحت پوشش طرح تفکیک در مبدا است و مشارکت مردم بر اساس مطالعات انجام شده کم است و باید امکانات طرح تفکیک در مبدا (استقرار مخازن) در آپارتمان ها و خودروهای مناسب برای جمع آوری پسماندها فراهم شود تا مردم همکاری داشته باشند.

وی ادامه داد: پیشنهاد من این است که همه مخازن پسماندها از سطح شهر بر داشته شود و مخازن لااقل به دو دسته زباله خشک و زباله "تر" در داخل حیاط یا پارکینگ مستقر شود و تفکیک کنند ما در این خصوص به شهرداران برنامه دادیم که حداقل در دو منطقه بصورت آزمایشی طرح را شروع کنند، نتیجه کار را ببینند با مزایا و مشکلات طرح آشنا شوند و اگر نتیجه داد طی سه سال این طرح در سطح شهر کرمانشاه اجرا شود.

 رسانه ها نقش بسیار بزرگی در ایجاد مسئولیت اجتماعی دارند

این فعال محیط زیست افزود: برای این کار بایستی همه رسانه ها به مردم اطلاع رسانی کنند چرا که رسانه ها نقش بسیار بزرگی در ایجاد مسئولیت اجتماعی دارند، همچنین از طریق نهادهای آموزشی از جمله مدارس، دانشگاهها، مساجد تبلیغات و آموزش انجام گیرد. مردم باید یاد بگیرند که پسماندهای خود را مدیریت کنند تا محیط زیست حفظ شود. نه تنها مدیریت پسماند، بلکه باید مدیریت مصرف آب و برق را هم یاد بگیرند. چرا که اینها سرمایه های ملی هستند که اگر از دست بروند خود مردم آسیب می بینند.

وی گفت: مردم برای حفظ محیط زیست باید شهرداری را همراهی کنند؛ اجرای "طرح تفکیک در مبدا" تجهیزات و ماشین آلات نیاز دارد، هزینه می خواهد، از طرفی مردم هزینه پسماند خودشان را پرداخت نمی کنند لذا پیشنهاد این است که دولت برای حفظ محیط زیست برای سرانه هر نفر به شهرداری ها یارانه پرداخت کند.

شیرزادی با اشاره به وضعیت گرانی و تورم اخیر که حقوق کارگران و هزینه لوازم و تجهیزات افزایش یافته، گفت: شرکت بازیافت در تامین هزینه های جاری با مشکل مواجه شده، حتی به سختی هزینه هایش تامین می شود، اگر بازیافت پسماندها هزینه خودش را تامین می کرد چرا هنوز 85 درصد پسماندهای کشور به محل دفن انتقال داده می شود؟!

وی گفت: واحدهای پردازش و بازیافت پسماند همچون بیمارستان است همانطور که بیمار در بیمارستان درمان می شود و باید هزینه بیمارستان پرداخت شود، پسماندهای آلوده در واحدهای پردازش و بازیافت درمان و تبدیل به مواد قابل استفاده می شود. بنابراین باید کارخانه های بازیافت با برنامه ریزی دولت حمایت شوند.

این بانوی کارآفرین در خصوص پسماندهای بسته بندی هم گفت: قانون پسماندهای بسته بندی در تمام کشورهای توسعه یافته اجرا شده؛ هر شرکتی با توجه به نوع کالایی که تولید می کند باید برای مدیریت پسماند از جمع آوری تا امحا پول به صندوق واریز کند. در اصل مردم هزینه مدیریت پسماندهای بسته بندی را به طور غیرمستقیم پرداخت می کنند و برای پسماندهای غذایی و بهداشتی هم شهرداری مستقیم از شهروندان هزینه دریافت می کند.

وی تاکید کرد: کاهش تولید و تفکیک پسماند نیاز به آگاهسازی مردم دارد، مثلا برای خرید میوه و سبزی بجای استفاده از کیسه های پلاستیکی چرا از کیسه های پارچه ای استفاده نمی شود که پسماندی کمتری تولید شود. یا مثلا بجای سفره یکبار مصرف چرا مردم از سفره پارچه ایی استفاده نمی کنند؟!

این متخصص اکولوژی خاطر نشان کرد: محیط زیست نه وارداتی و نه صادراتی است، محیط زیست باید حفظ شود و برای حفظ آن باید فرهنگسازی و هزینه شود. مردم باید یاد بگیرند که سرمایه های ملی را برای نسل آینده حفظ کنند. باید ایران دوستی را یاد بگیرند. اگر ما شهرمان را دوست داریم باید برای حفظ محیط زیست شهرمان هم تلاش کنیم. چرا باید اینقدر زباله در محیط داخل و بیرون شهر تخلیه کنیم؟! چرا باید شهرداری اینقدر هزینه نظافت و جمع آوری پسماند بدهد؟! ما باید با مدیریت پسماندها به شهرداری در کاهش هزینه ها کمک کنیم که شهرداری برای بخش های دیگر مانند فضای سبز هزینه کند.

ترکیبات شیرابه زباله یکی از بزرگترین تهدیدها برای سفره های آب زیر زمینی است

زهرا رشیدی در گفتگو با مرصادنیوز اظهار داشت: شیرابه زباله از آلوده ترین ترکیبات تولید شده از پسماندها و فاضلاب های دپو شده صنعتی و شهری است که حاوی حجم بسیار بالایی از مواد آلی و ترکیبات شیمیایی و معدنی است.

این کارشناس ارشد محیط زیست گفت: ترکیبات شیرابه زباله یکی از بزرگترین تهدیدها برای سفره های آب زیر زمینی و تصفیه فاضلاب به شمار می رود که طبیعت و در نهایت سلامت انسان را تهدید می کند.

وی گفت: از مهم ترین خصوصیات شیرابه زباله می توان به وجود فلزات سنگین و فسفر و نیترات، کلسیم، سدیم، سولفات و آهن و پتاسیم به مقدار زیاد در آنها اشاره کرد که ورود این فلزات به آبهای زیرزمینی تاثیرات نامطلوبی را به همراه داشته و حتی منجر به غیر قابل شرب شدن آب ها می شود.

رشیدی گفت: مقدار شیرابه تولید شده و به جریان درآمده از محل دفن زباله ها بر اساس فاکتورهای متعددی افزایش یا کاهش پیدا می کند. به عنوان مثال، هر چه مقدار آب ورودی به زباله ها بیشتر باشد، در نهایت میزان شیرابه بیشتری تولید خواهد شد. علاوه براین، پوشش گیاهی محل دفن زباله ها، میزان بارندگی، سیستم زهکشی کف و همچنین جنس و ضخامت لایه خاک زیر زباله ها همگی می توانند بر کمیت و مقدار شیرابه تولید شده تاثیرگذار باشند.

وی با تاکید بر اینکه توجه به محیط زیست یکی از اصول اساسی در بقای زندگی انسان است، خاطرنشان کرد: نفوذ شیرابه زباله به داخل خاک و رسیدن آن به سفره های آب زیر زمینی به علت وجود آلاینده های نظیر هیدرو کربور ها فلزات سنگین و نظایر آنها باعث ایجاد مشکلات عدیده ای می شود. برای به دست آوردن تصوری از میزان آلودگی و مسمومیتی که در شیرابه موجود است کافی است بگویم که میزان میکروب های موجود در شیرابه بالغ بر 40هزار برابر زباله های معمولی است و حتی حل شدن چند قطره از آن در هر آبی بسان آزاد شدن یک بمب میکروبی خطرناک است که عامل سرایت انواع بیماری ها به انسان و دام و گیاه می باشد.

وی با اشاره به اینکه نظام آموزشی یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را در ترویج فرهنگ رها نکردن زباله دارد، گفت: تحول بزرگی باید در نظام‌های آموزشی کشور و در مهدکودک‌ها و دبستان‌ها اتفاق بیفتد تا بچه‌ها نه تنها از طریق کتب درسی و آموزشی بلکه از طریق مشاهده رفتار اولیا، معلمان و مدیران مدرسه بیاموزند که رها کردن زباله در طبیعت و معابر عمومی یک ضد ارزش است.

به گزارش مرصاد، مدیریت پسماند مسئله ای است که به دنبال پیشرفت زندگی اجتماعی انسان‌ها و افزایش تعاملاتشان با محیط زیست شکل گرفت. زباله های شهری که خود ترکیبی از فضولات انسانی و حیوانی و بسیاری دیگر از مواد زائد صنعتی و کشاورزی است، متاسفانه در آخرین مرحله دفع به خاک و یا آب منتقل می شوند.

امید است شهرداری ها با جلب مشارکت مردم و کارشناسان و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت تفکیک اصولی پسماند از مبدا، تا حدودی به حفظ محیط زیست کمک کند.

انتهای پیام /