یک‌شنبه 4 آذر 1403

عاشورا و کربلا، ظرفیت‌هایی بی‌پایان

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
عاشورا و کربلا، ظرفیت‌هایی بی‌پایان

برای هرچه که خالق ظرف زمانی و مکانی تعریف فرموده را ظرفیتی عطا کرده که قدرالسهم آنهاست، فقط یک استثناء در عالم کون و مکان در نظر گرفته که آنهم به عاشورا و کربلاء اختصاص داده شده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از بلاغ؛ خداوند در عالم مادی برای هر موجودی که در زمان و مکان بگنجد، ظرفیتی قائل شده و قدرالسهم آن را متناسب با گنجایشش طراحی فرموده است. مثلا برای یک ظرف یک لیتری، گنجایش یک لیتر منظور شده و اگر در زیر باران رحمت خداوند این ظرف قرار گیرد، حتی اگر روزها باران ببارد، این ظرف یک لیتری قادر نیست بیش از یک لیتر را در خود جای دهد. این کوتاهی باران نیست که آن ظرف نمی‌تواند بیش از یک لیتر را بپذیرد. انسان نیز متناسب با ظرفیتی که در خود ایجاد می‌کند، می‌تواند از آن ظرفیت سود برد؛ حال اگر ظرفیت‌سازی در حد اعلا باشد، این کسب فیض از برکات و رزق معنوی همانند رزق مادی، رو به اعلا می‌گذارد. بعبارت دیگر، همواره تناسب گریزناپذیری بین ظرف و مظروف وجود دارد. این ظرفیت ظرف را خداوند به انسان‌ها سپرده تا در ظرف وجودی خود، ظرفیت متناسب با خواست و اراده خود را ایجاد کنند. اگر انسانی دارای ظرفیت بالا در بهره‌گیری از باران برکات معنوی خداوند شد، به همت و توفیق خودش برمی‌گردد، همچنانکه انسان محروم از رزق‌های معنوی، باید خود را مورد پرسش و استنطاق قرار دهد که ظرف وجودی خود را توسعه نداد و نتوانست از رزق وبرکات معنوی خداوند توشه بیشتری را کسب کند. همه انسان‌ها دارای دو نوع رزق از سوی خداوند هستند. رزق مادی، که شامل دارائی‌ها، فرصت‌های کسب مادیات از راه صحیح و رزق دوم، معنوی است. اولی برای جسم فناپذیر است و مواد مصرفی‌اش نیز نابودشدنی است. رزق دومی، برای روح است که ماندگار و فناناپذیر است و مواد مصرفی‌اش نیز باقی و جاودان. هر انسان متناسب با ظرفیت‌هایی را که برای ظرف جسمانی خود ایجاد می‌کند تا از رزق مادی خود استفاده کند، برای روح خود نیز نیاز به ظرفیت‌سازی دارد تا ظرف روح او از مظروف مناسب پر شود. یکی از مهم‌ترین مواد غذایی روح، محرم و سیدالشهداء بویژه در دهه اول آن است. مواد غذایی روح، فراوان است که همه ما به‌خوبی آنها را می‌شناسیم. بزرگان دینی‌مان و مجالست با آنها و کسب فیض، از مصادیق خوراک روح است. نیایش و اطاعت از خداوند و انجام کارهای خیر و کمک به همنوعان برای کسب رضای حضرت دوست، از زمره خوراک لذیذ روح است. راستگویی، پرهیز از گناه، انجام اعمال صالح و پناه آوردن به ادعیه و قرآن، برقراری ارتباط با خداوند و امام زمان (عج)، تفکر پیرامون خلقت و علل و انگیزه آفرینش انسان و...، موجب تقویت روح و آرامشش می‌شوند. چه بسیارند در جامعه که به خوراک جسم خود خوب می‌رسند و از تغذیه روح و یا تغذیه سالم آن غافلند، آنچنانکه کم هم نیستند کسانی که به دو نیاز جسم و روح خود بی‌توجهند و علی‌رغم علم به این دو بخش و نیازهای آن، در مرحله عمل ناموفقند. در هر صورت، آنچه که انکارناپذیر است، واقعیت جسم و روح در هر فرد و نیازهای خاص و تغذیه مناسب آنهاست که هر انسانی باید به آن توجه روزانه کند. واقعیت دیگری که باید به آن اشاره کرد، برتری برخی مکان‌ها و زمان‌ها نسبت به همتایان‌شان است. همه مکان‌ها ارزش واحدی ندارند. طبیعی است که نزد خداوند، مکه معظمه، مضاجع مبارک بزرگان دینی و...، محبوبیت و قداست ویژه‌ای دارند و در این مکان‌ها استجابت دعا با قطعیت انجام می‌پذیرد. امام باقر و امام صادق (ع) هر دو فرموده اند: «یکی از عطیه های خداوند به امام حسین (ع)، در قبال شهادت آن بزرگوار، این بود که قبر حضرت را محل استجابت دعا قرار داد». در روایت‌های متعددی آمده است: "امام هادی (ع) بیمار شده بود و می فرمود: کسی را از جانب من و با خرج خودم به کربلا بفرستید تا آن جا برایم دعا کند". خدمت حضرت عرض شد: مقام و منزلت شما نزد خدای متعال کمتر از حرم امام حسین (ع) نیست. در جواب فرمود: "ان لله بقاعا یحب ان یدعی فیها، فیستجیب لمن دعاه، و الحائر منها. خدای متعال را مکان‌هایی است که دوست دارد در آن جا او را بخوانند و او اجابت کند و حائر (حرم امام حسین (ع)) از جمله آنها است. نظیر همین قضیه برای امام صادق (ع) نیز اتفاق افتاده و حضرت نیز همین جواب را بیان فرموده اند. همانند مکان، زمان نیز دارای این تمایز ارزشی است. همه زمان‌ها به لحاظ ارزش مثل هم نیستند. ماه مبارک رمضان، نسبت به ماه‌های دیگر فضیلتی منحصر بفرد دارد و در این ماه شریف، شب قدر که برابر با هزار ماه در قرآن توصیف شده، ارزش بی‌مثالی دارد. روز عرفه، که آنهمه در روایات مورد تجلیل و تکریم قرار گرفته، نمونه دیگری از برتری یک زمان در قیاس با سایر زمان‌هاست. سه ماه از سال را خداوند حرمت خاص بخشیده و جنگیدن در این ماه‌ها را حرام دانسته است. از زمان‌های فوق‌العاده مهم و ارزشمند نزد خداوند، روزهای محرم‌الحرام است. دو ماه محرم و صفر از ویژگی خاصی برخوردارند. در میان روزهای هفته نیز روز جمعه به عنوان با فضیلت‌ترین روزها نامگذاری شده است. این روز زمان اجتماع مسلمانان برای ادای نماز جمعه بوده و فرصت بسیار مناسبی برای دیدار یکدیگر است. احادیث متعددی در خصوص اهمیت روز جمعه ذکر شده است. حضرت پیامبر در خصوص روز جمعه فرموده اند: پر خیرترین روزی که خورشید در ان طلوع می کند روز جمعه است. آدم در جنین روزی خلق شد, در چنین روزی وارد جنت شد, در چنین روزی بر زمین هبوط کرد, توبه وی در روز جمعه پذیرفته شد, قیامت روز جمعه برپا خواهد شد و این روز روزی است که در پیشگاه خداوند ثواب اعمال بیشتر می گردد. اما ارزش ساعات یک روز نیز در نزد اسلام متفاوت است. در آموزه های دینی, لحظه ای که پایان شب و آغاز روز است مهم‌ترین زمان یک شبانه روز می‌باشد. نماز نافله‌ای که در آن زمان خواند می‌شود نماز تهجد نام دارد. پیامبر اسلام به سئوال یکی از اصحاب خود که از وی پرسیده است ای رسول خدا, ایا وقتی هست که در آن وقت بیش از دیگر اوقات بتوان به خدا نزدیک شد و یا نماز خواند؟, چنین جواب داده اند: آری. زمانی که خداوند عزیز و جلیل بیش از هر زمان دیگری به بنده خود نزدیک است لحظه ای که شب دارد به پایان می رسد. اگر در آنزمان به یاد خداوند باشید دعایتان پذیرفته می شود. بی تردید نمازی که در چنین اوقانی خوانده می شود از سوی فرشتگان خدا نیز شهادت داده می شود. عظمت عاشورایی که در روز جمعه دهم محرم سال 61 هجری آن تراژیک‌ترین حادثه تاریخ را در خود به ثبت رساند، آنچنان زمین و زمان و قلب‌ها را فتح کرده که هر روز بیش از پیش زنده تر، پررونق تر می‌درخشد و همچنان به پیش می رود. ارزش عاشورا نزد خداوند بگونه‌ایست که بفرموده امام صادق علیه‌السلام، از مدت‌ها قبل از فرارسیدن محرم هر سال، عرش خداوند عزادار این فاجعه بزرگ تاریخ هستی می‌شوند.

محمداسماعیل امام‌زاده؛ کارشناس مسائل مذهبی

انتهای پیام /