عملیات احداث پتروپالایشگاه شهیدسلیمانی چه زمانی آغاز می شود؟

اصلی‌ترین تغییر رویکرد وزارت نفت در دولت جدید، عزم این وزارتخانه برای رهایی از خام‌فروشی نفت با احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها بود.

به گزارش خبرنگار مهر، بیماری مضمن اقتصاد کشور وابستگی بودجه جاری به فروش نفت خام است. سهولت تحریم پذیری فروش نفت خام در کنار سیاست و توانایی دولتها در فروش و وصول درآمدهای نفتی منجر به نوسان و عدم قطعیت میزان درآمدهای دولت شده است که تورم، کاهش ارزش پول ملی و توقف توسعه زیرساختهای کشور برخی از نتایج آن می‌باشد. در مقابل طی چند سال اخیر با موفقیت در اتمام ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس و تولید سوخت مازاد بر نیاز کشور، همواره شرایط صادرات سوخت به کشورهای همسایه و منطقه همراه با وصول درامدها فراهم بوده است.

با روی کار آمدن وزارت نفت دولت سیزدهم اصلی‌ترین تغییر رویکرد، عزم این وزارتخانه برای رهایی از خام‌فروشی نفت با احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها بود. به‌طوریکه جواد اوجی وزیر نفت در تمامی موضع‌گیری‌های خود بر لزوم توسعه پتروپالایشگاه‌ها و ایجاد پارک‌های شیمیایی ذیل آنها تاکید داشت.

در همین راستا طی حکم انتصاب سالاری به مدیرعاملی شرکت ملی پالایش و پخش، مهم‌ترین مأموریت وزیر نفت به مدیرعامل جدید این شرکت «پیگیری ویژه به منظور اجرای مؤثر طرح‌های ارتقا کیفی پالایشگاه‌های موجود و پروژه‌های احداث ظرفیت جدید پالایشی (پتروپالایشی) مصوب شده در راستای تحقق قانون حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی (مصوب سال 1398 مجلس شورای اسلامی)» تعریف شد.

پس از آن طرح پتروپالایشگاهی «شهید سلیمانی»، از سوی جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با رویکرد عبور از پالایشگاه‌سازی و حرکت به سمت احداث پتروپالایشگاه پیشنهاد و جزئیات آن تدوین شد. در همین راستا طبق تبصره 1 لایحه بودجه 1401، وزارت نفت برای احداث یک پالایشگاه نفت خام به ظرفیت 300 هزار بشکه در روز از محل منابع داخلی، فاینانس یا تحویل نفت خام به پیمانکاران، مجاز شناخته شد و عملاً این پروژه وارد مرحله اجرایی شد به‌طوریکه وزارت نفت فارغ از سایر 8 طرح پالایشی دیگر همه توجه خود را به این طرح معطوف کرد.

اکنون و با گذشت حدود سال از این حکم صادر شده و تعیین طرح پتروپالایشگاه شهید سلیمانی اما متأسفانه هنوز حتی کلنگ این طرح نیز به زمین نخورده‌است.

در مردادماه سال گذشته تفاهمنامه‌ای جهت مشارکت و تأمین مالی ساخت این پتروپالایشگاه امضا شد که در آن شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی، هلدینگ خلیج فارس، هلدینگ تدبیر انرژی و بانک‌های ملی، ملت، تجارت و رفاه از جمله سهامداران این طرح معرفی شدند.

بروز مشکلات متعدد بر سر راه مشارکت سهامدارن و نیز استفاده از امکانات شرکت بهمن گنو موجب به تأخیر افتادن ورود این طرح به فاز اجرایی شد. به‌طوریکه مرور مصاحبه‌های یکسال اخیر مدیرعامل شرکت پالایش و پخش نشان از وعده‌های به سرانجام نرسیده کلنگ‌زنی پتروپالایشگاه شهید سلیمانی دارد.

ابتدا جلیل سالاری در مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل شرکت نفت ستاره خلیج فارس در تاریخ 30 فروردین 1401 از کلنگ‌زنی پتروپالایشگاه شهید سلیمانی طی چند روز آینده خبر داد. پس از آن در تاریخ 8 تیر 1401 از کلنگ‌زنی این طرح پتروپالایشی در آینده‌ای نزدیک خبر داد. سپس در 26 اسفند ماه سال گذشته ایشان با حضور در برنامه میز اقتصاد در خصوص آغاز به کار این طرح اظهار داشت «پتروپالایشگاه شهید سلیمانی با ظرفیت 300 هزار بشکه نفت، قرار بود پایان امسال عملیات اجرایی آن آغاز شود که بنا به دلایلی در فروردین‌ماه آغاز می‌شود». اما وعده فروردین‌ماه آقای مدیرعامل نیز عملی نشد.

تکلیف وزارت نفت به احداث پتروپالایشگاه در بند «ل» تبصره یک قانون بودجه 1402 نیز تکرار شد به‌طوریکه وزارت نفت که از طریق شرکت تابع ذی‌ربط یعنی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران مکلف شد تا سقف سهامداری 20 درصد با مشارکت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری در طرح‌های پتروپالایشگاهی مشارکت کند که یکی از این طرح‌ها، پتروپالایشگاه 300 هزار بشکه‌ای شهید سلیمانی است.

بالاخره جلیل سالاری طی مصاحبه‌ای در 19 تیرماه سال جاری با اشاره به حل مسائل پیش روی آغاز این پروژه از جمله صدور مجوز شورای پول و اعتبار به‌منظور سرمایه‌گذاری بانک‌ها در طرح، خروج شرکت بهمن گنو از فهرست واگذاری، نهایی شدن ترکیب سهامداران و واریز قدرالسهم سهامداران، از ثبت شرکت این طرح خبر داد. هرچند همین موارد نیز به نوعی دستاورد می‌باشد اما در این مدت حدود دو سال گذشته در این موضوع خروجی‌هایی بیش از ثبت یک شرکت انتظار می‌رفت.

در حال حاضر دیگر دستاویزی برای کلنگ‌زنی و ورود این پروژه به فاز اجرایی وجود ندارد و باید دید وزارت نفت دولت سیزدهم طی دو سال باقیمانده تا چه حد باعث پیشرفت این پروژه و نیز سایر طرح‌های تعریف شده ذیل قانون پتروپالایشگاه‌ها می‌شود.